Fréttablaðið - 12.02.2005, Síða 16

S em betur fer hafa Íslendingar ekki þurft að glíma viðálíka innflytjendavanda og margar aðrar Evrópuþjóðir.Íslenskt samfélag er fámennt og var lengi vel svo lokað
og samankrumpað að það var alls ekki heiglum hent að setjast
hér að. Skýringin á því að við vildum ekki fá hingað ókunnugt
fólk var í orði kveðnu fámennið; það þurfti svo fáa útlendinga
til að setja mark sitt á þjóðina var viðkvæðið. Staðreyndin var
auðvitað sú að sjálfsmynd okkar sem þjóðar var þar til fyrir
skömmu svo ofurviðkvæm að við þoldum ekki tilhugsunina um
blöndun við aðra, enda stutt frá því að við öðluðumst sjálfstæði
og hófum að horfa framan í heiminn á eigin forsendum.
Þótt Íslendingar séu orðnir öllu upplitsdjarfari en áður ríkja
hér enn strangar reglur um ríkisborgararétt og dvalarleyfi
fyrir útlendinga og ýmsar nýjar hindranir verið teknar upp í
þeim efnum í tíð Björns Bjarnasonar í dómsmálaráðuneytinu.
Björn hefur mátt þola harða gagnrýni fyrir sinn þátt í að koma
á strangari innflytjendalögum en þegar við lítum í kringum
okkur má sjá sambærilega þróun um alla Evrópu, nema þar er
verið að reyna að vinda ofan af vandamálum sem hafa ekki
fengið að hlaðast upp hér.
Í þingkosningunum sem fóru fram í Danmörku í vikunni
endurnýjaði ríkisstjórn Anders Fogh Rasmussen umboð sitt til
næstu fjögurra ára. Meðal þess sem er hægt að lesa út úr úrslit-
um kosninganna er ánægja meðal danskra kjósenda með harða
stefnu stjórnar Anders Fogh í málefnum innflytjenda. Í Bret-
landi verður að öllum líkindum kosið til þings í vor og þar bend-
ir allt til þess að meðal helstu kosningamála verði innflytjend-
ur og hollenska stjórnin vill skylda alla sem hafa áhuga á að
setjast að þar í landi til að standast próf um hollenska menningu
og ekki síður í hollenskri tungu.
Og þar eru við komin að ákveðnu lykilatriði í allri umræðu
um innflytjendur, það er kunnátta þeirra í tungumáli nýja
landsins. Rannsóknir í Bretlandi hafa sýnt fram á að þeir inn-
flytjendur sem tala góða ensku geta að meðaltali hækkað tekj-
ur sínar um 17 prósent. Sem er mjög gott og vel út af fyrir sig,
en góð kunnátta í tungu nýja landsins er ekki síður geysilega
mikilvægur arfur frá foreldrunum til barna sinna. Það er sama
hvort staða innflytjenda er skoðuð fyrir austan haf eða vestan,
ef foreldrar geta ekki vegna tungumálaerfiðleika aðstoðað börn
sín við nám í nýja landinu flosna þau upp úr skólum og þá bíður
þeirra fátt annað en lægst launuðu störfin á vinnumarkaðnum.
Hér á Íslandi sjáum við nú þegar innflytjendur í ýmsum
störfum sem innfæddir vilja síður taka að sér. Það má hins
vegar gera ráð fyrir að þótt foreldrarnir sætti sig ef til vill við
þau störf í „fyrirheitna“ landinu, eigi börnin sem eru fædd hér
sér drauma um meiri frama. Lykillinn að því að þeir draumar
geti ræst er að kenna foreldrunum íslensku og það væri svo
sannarlega ánægjulegt að sjá yfirvöld ganga fram af krafti í því
verkefni í kjölfar þeirra hertu reglna sem þau hafa komið á um
dvöl útlendinga hér. ■
Málefni innflytjenda brenna heitt á Evrópuþjóðum
um þessar mundir.
Íslenskan
er lykillinn
Condoleezza Rice, hinn nýi utanrík-
isráðherra George W. Bush, hefur
að undanförnu farið eins og farald-
ur um löndin, rétt fram sáttarhönd í
ríkjum Evrópu og átt fundi með
leiðtogum Palestínu, ekki síður en
Ísraels. Við yfirheyrslur í Öldunga-
deild bandaríkjaþings, sem verður
að staðfesta tilnefningu forsetans í
embætti utanríkisráðherra, hafði
hún reyndar komið nokkuð á óvart
með því að lýsa yfir að nú væri
runninn upp tími diplómatískrar
lipurðar og háttvísi í stað herskárr-
ar ágengni. Rice hefur ávallt verið
talin í hópi haukanna í föruneyti
Bush.
Á heimleið til Washington frétti
Rice af yfirlýsingu Norður-Kóreu-
stjórnar um að hún byggi yfir
kjarnavopnum og gaf samstundis út
tilkynningu um að hin diplómatíska
háttvísi mundi ekki ná til
Pyongyang. Norður-Kórea yrði ein-
angruð frá alþjóðasamfélaginu sem
aldrei fyrr og öllum samningavið-
ræðum við stjórnina þar samstund-
is slitið.
Norður-Kórea er leyndardóms-
fyllsta samfélag í heiminum í dag.
Svo langt er gengið í leyndinni að
aðaljárnbrautarlína landsins er um-
lukt veggjum svo háum að einstaka
erlendur ferðamaður sem leggur
leið sína um landið fær ekki séð út
yfir þá á landslagið í kring. Þar við-
gengst meiri og grófari kúgun en í
nokkru öðru landi í veröldinni. Fyr-
ir hefur komið að heilar fjölskyldur
hafa verið drepnar yrði einhverjum
það á að „detta í það“ og láta ógæti-
leg orð falla um Leiðtogann Kæra.
Þegar önnur kommúnistaríki
snerust gegn persónudýrkun á
óskeikulum leiðtogum eins og Stalín
og Maó hertu Norður-Kóreumenn á
leiðtogadýrkuninni hjá sér. Kim Il
Sung var Leiðtoginn Mikli, allt, sem
til framfara í landinu horfði var
honum að þakka, auk þess sem hann
fann tíma til að skrifa tugi skraut-
bundinna bóka um allt milli himins
og jarðar. Öll þjóðin féll fram og til-
bað hann í einlægri trú, og eins og
gjarnan gerist með þá sem trúa,
varð trú fólksins því heitari sem
Hann lagði á það meiri þjáningar,
skort og hungur.
Norður-Kórea er líka fyrsta
kommúnistaríkið þar sem æðsta
valdið gengur að erfðum. Kim Jong
Il varð einvaldur eftir pabba sinn
með titlinum Leiðtoginn Kæri, sem
upp á síðkastið hefur einnig orðið
Mikli. Elsti sonur hans er Kim Jong
Nam, menntaður í Sviss og talar
ensku, frönsku og rússnesku
reiprennandi. Hann hefur gegnt
ábyrgðarstörfum í lögreglunni,
hernum og Flokknum og er ávarp-
aður Félagi Hershöfðingi.
Norður-Kórea er hinn fullkomni
útlagi úr alþjóðasamfélaginu.
Kóreustríðinu fyrir hálfri öld var
aldrei formlega lokið, aðeins samið
um vopnahlé, og enn standa herir
gráir fyrir járnum hvor sínum meg-
in vopnahléslínunnar milli Norður-
og Suður-Kóreu. Tæknilega séð er
Norður-Kórea því enn í stríði við
Sameinuðu þjóðirnar, því að í þeirra
nafni var Kóreustyrjöldin háð.
Umræður á Vesturlöndum hafa
því eðlilega snúist um líkurnar á því
að N-Kórea hefji aðra Kóreustyrj-
öld. Þótt N-Kóreumenn ráði án efa
yfir vopnabúnaði sem gæti valdið
miklum usla í S-Kóreu og Japan
leikur enginn vafi á hinu að í slíkri
styrjöld yrði þeirra eigið land lagt
gersamlega í rúst. Margir gera sér
því vonir um að þeir feðgar séu
nægri skynsemi gæddir til þess að
vilja forðast slíkt sjálfsmorð.
Bandaríkin hafa reynt að ein-
angra og inniloka N-Kóreu í áratugi
og margir álíta að einmitt það hafi
haldið Kimunum við völd svo lengi,
rétt eins og samskiptabann Banda-
ríkjanna við Kúbu hafi orðið til að
halda stjórn Kastrós á floti hingað
til þrátt fyrir efnahagslegar þreng-
ingar. Þeir sem þessa kenningu að-
hyllast benda á að viðskipti, fjár-
festingar og túrismi hafi smám
saman grafið undan veldi Sovétríkj-
anna. Slík samskipti geti einnig
breytt viðhorfi leiðtoganna. Sam-
skipti Bandaríkjamanna við
maóistana í Kína á áttunda áratugn-
um hafi ýtt undir að leiðtogarnir
þar hafi gefið kommúnismann upp á
bátinn, nema sem tæki til að við-
halda einræðinu, og haft þannig
stórfelldar umbætur í för með sér
fyrir kínversku þjóðina. Því sé
skásti kosturinn í stöðunni að
aflétta viðskiptabanni og smeygja
inn í landið erlendum fjárfestum.
Kannski gætu S-Kóreumenn tekið
að sér hlutverk Taívans gagnvart
Kína, því að það er á allra vitorði, að
þrátt fyrir opinberan fjandskap þar
á milli eru Taívanar meðal stærstu
fjárfesta á meginlandi Kína.
Á hinn bóginn eru heitustu
stuðningsmenn George W. Bush og
Condoleezu Rice, sem telja sér trú
um að ekki þurfi að hreyfa nema lít-
ið eitt við einræðisherranum og þá
muni þjóðfélagsbyggingin öll
hrynja og fólkið fagna frelsinu. Því
miður er ekkert sem bendir til þess
að þessi skoðun sé nokkuð annað en
óskhyggja. Evrópskur diplómat
sem um árabil dvaldi í Pyongyang
telur að 90% þjóðarinnar trúi enn á
þá feðga og afgangurinn látist gera
það. Kínverskur kommúnisti sem
einnig átti langa dvöl í landinu telur
viðhorf fólksins lík og í Kína um
1950 þegar langflestir trúðu í ein-
lægni á Maó formann. Kínverjar
hafa fyrir löngu séð í gegnum
blekkinguna meðan N-Kóreumenn
halda dauðahaldi í sína innrætingu.
Í algerri einangrun sinni hafa þeir
ekki annað haldreipi.
Flest bendir því til að sú
diplómatíska háttvísi og lipurð, sem
Condoleezza Rice boðaði, ætti
einnig að ná til utangarðsríkisins
Norður-Kóreu. ■
12. febrúar 2005 LAUGARDAGUR
SJÓNARMIÐ
JÓN KALDAL
FRÁ DEGI TIL DAGS
Útlagi úr alþjóðasamfélaginu
Blá-Skjá borgið
Það mega þeir eiga þingmenn Sjálfstæð-
isflokksins að þeir eru vakandi yfir velferð
lands og lýðs. Sjái þeir ranglæti einhvers
staðar í þjóðfélaginu rísa þeir upp sem
órofa fylking og unna sér ekki hvíldar fyrr
en réttlætið hefur sigrað. Nýjasta dæmið
til marks um þetta er viðbrögð þingflokks
sjálfstæðismanna við úrskurði útvarps-
réttarnefndar sem heimtar með tilvís-
un til laga að útsendingum ensku
knattspyrnunnar á Skjá einum fylgi
íslensk þýðing, tal eða texti. Það
kæmi illa við fjárhag stöðvarinnar,
sem mun í eigu hins bláfátæka ríkis-
fyrirtækis Símans, að þurfa að hlíta
lögunum. Allir sem einn
bera þingmennirnir því
fram frumvarp sem
hrindir ósvinnu út-
varpsréttarnefndar og nemur hina óþægi-
legu lagagrein úr gildi. Fer fremstur hinn
ungi þingskörungur Sigurður Kári Krist-
jánsson, sem ekkert aumt virðist mega
sjá. Framsóknarmenn á þingi vita hvað til
síns friðar heyrir þegar riddarar réttlætis-
ins geysast fram og munu áreiðanlega
ekki tefja lukkulegan framgang málsins.
Ekki strax, ekki strax...
Sú ákvörðun stærstu eigenda
og stjórnenda Eimskipafélags-
ins að láta Háskóla Íslands
njóta stóraukinna framlaga úr
Háskólasjóði félagsins, sem
stofnaður var 1964
upp úr þáverandi
hlutafjáreign Vestur-
Íslendinga, hefur
mælst vel fyrir. En athygli hafa vakið um-
mæli sem stjórnarformaður sjóðsins,
Björgólfur Þór Björgólfsson, lét í þessu
sambandi falla um viðhorf fyrrverandi
stjórnenda og aðaleigenda Eimskips.
„Ekki strax, ekki strax. Næstu jól, næstu
jól,“ hafi verið svörin sem þeir hafi gefið
þegar háskólamenn óskuðu eftir auknu
fé úr sjóðnum. „Núna hafa hins vegar
nýir menn tekið við stjórninni og að okk-
ar mati ber okkur skylda til þess að leyfa
Háskólanum að njóta ávaxtanna,“ hefur
Morgunblaðið eftir Björgólfi, sem bætir
við: „Í gamla daga var þessi sjóður not-
aður til að tryggja valdahlutföll í hluthafa-
hópi innan Eimskips, en ekki hugsaður til
hámörkunar á ávöxtun fyrir Háskólann og
því fékk sjóðurinn í raun aldrei notið sín.“
Skyldi þessu verða látið ósvarað?
gm@frettabladid.is
ÚTGÁFUFÉLAG: 365 – prentmiðlar RITSTJÓRI: Kári Jónasson FRÉTTARITSTJÓRAR: Sigurjón M. Egilsson og Sigmundur Ernir Rúnarsson AÐSTOÐARRITSTJÓRI: Jón Kaldal FULLTRÚI RITSTJÓRA:
Guðmundur Magnússon RITSTJÓRNARFULLTRÚI: Steinunn Stefánsdóttir AUGLÝSINGASTJÓRI: Þórmundur Bergsson RITSTJÓRN OG AUGLÝSINGAR: Skaftahlíð 24, 105 Reykjavík AÐAL-
SÍMI: 550 5000 SÍMBRÉF Á FRÉTTADEILD: 550 5006 NETFÖNG: ritstjorn@frettabladid.is og auglysingar@frettabladid.is VEFFANG: visir.is UMBROT: 365 – prentmiðlar PRENTVINNSLA:
Ísafoldarprentsmiðja ehf. DREIFING: Pósthúsið ehf. dreifing@posthusid.is Fréttablaðinu er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu, Suðurnesjum og Akureyri. Einnig er hægt að
fá blaðið í völdum verslunum á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. ISSN 1670-3871
SKOÐANIR OG UMRÆÐUR Á VISIR.IS
Í DAG
HARÐSTJÓRA
STEYPT AF STÓLI?
ÓLAFUR
HANNIBALSSON
Bandaríkin hafa reynt
að einangra og inni-
loka N-Kóreu í áratugi og
margir álíta að einmitt það
hafi haldið Kimunum við
völd svo lengi.
,,
16-17 leiðari 11.2.2005 22.01 Page 2