Fréttablaðið - 10.08.2005, Qupperneq 54

„Ég man ekki hvað var í verð-
laun, nema hvað að mér þótti þau
heldur ómerkileg,“ segir Guðlaug
Þorsteinsdóttir sem á þessum
degi fyrir réttum þrjátíu árum
varð Norðurlandameistari
kvenna í skák fyrst íslenskra
kvenna. Hún var aðeins fjórtán
ára gömul og vakti sigur hennar
athygli um gjörvöll Norðurlönd.
Guðlaug lærði mannganginn
þegar hún var fimm ára og keppti
fyrst fyrir Íslands hönd ytra þeg-
ar hún var tólf ára. „Þá var hald-
ið svo kallað sex landa mót sem
Íslendingar tóku oft þátt í og þá
var yfirleitt eitt kvennaborð.“
Guðlaug segist vissulega hafa
verið í yngri kantinum að sigra
Norðulandamótið aðeins fjórtán
ára gömul en þvertekur fyrir að
hafa verið undrabarn. „Það var
bara fátítt að konur tefldu á þess-
um tíma en sem betur fer eru
breyttir tímar þótt enn vanti
herslumuninn.“
Skákáhuga sinn þakkar Guð-
laug því að mikið var teflt á heim-
ili hennar sem og öflugu skák-
starfi í Kársnesskóla. „Svo var
það auðvitað skákbomban árið
1972 þegar Fischer og Spasskí
háðu einvígi, það hafði mikil
áhrif,“ segir Guðlaug en harðneit-
ar að gefa upp með hverjum hún
hélt. „Ég neita því af samvisku-
ástæðum,“ segir hún og hlær.
Guðlaug vann tvo Norður-
landameistaratitla til viðbótar
árin 1977 og 1979 en lagði taflið á
hilluna árið 1985. Í dag starfar
hún sem geðlæknir. Hún fór þó að
fikta aftur við skákina fyrir
þremur árum eða svo, aðallega
fyrir tilstilli Guðfríðar Lilju
Grétarsdóttur, formanns Skák-
sambands Íslands. „Hún hefur
unnið mjög gott starf, sérstak-
lega við að fá konur í skákina og
hvatti mig til að byrja aftur.“
Þótt Guðlaug sé byrjuð að
keppa aftur fyrir Íslands hönd
segist hún ekki stefna á annan
Norðurlandatitil. „Ég hef ekki
metnað í það, en vonandi á ég
eftir að hvetja fleiri konur til
þess að tefla. Okkur vantar enn
dálitla breidd.“ Guðlaug þarf ekki
að óttast að fari að styttast í ann-
an endann á ferlinum. „Ég er enn
kornung hvað skákina varðar og
get teflt fram á grafarbakkann.“
20 10. ágúst 2005 MIÐVIKUDAGUR
IAN ANDERSON (1947)
á afmæli í dag.
Teflt fram á grafarbakkann
30 ÁR SÍÐAN GUÐLAUG ÞORSTEINSDÓTTIR VARÐ NORÐURLANDAMEISTARI Í SKÁK:
„Mikið af popptónlist gengur út á að stela
vasapeningum frá börnum.“
Ian Anderson er söngvari og þverflautuleikari framúrstefnu-
rokksveitarinnar Jethro Tull, sem verður seint sökuð um að semja
froðukennt léttmeti.
timamot@frettabladid.is
ANDLÁT
Guðfinna Júlíusdóttir lést fimmtudag-
inn 21. júlí. Útförin hefur farið fram í
kyrrþey.
Betty Duurhuus lést á elliheimilinu
Grund föstudaginn 22. júlí. Jarðarförin
hefur farið fram í kyrrþey.
Sigurður Karlsson, Unnarbraut 28, Sel-
tjarnarnesi, lést á heimili sínu mánudag-
inn 25. júlí. Útförin hefur farið fram í
kyrrþey.
Bjarni Ágústsson, Dúfnahólum 4,
Reykjavík, frá Urðarbaki, Þverárhreppi, V-
Húnavatnssýslu, lést laugardaginn 30.
júlí. Útförin hefur farið fram í kyrrþey.
Gudrun Kristjansen andaðist í Kaup-
mannahöfn miðvikudaginn 3. ágúst.
Lárus Sigurðsson, kaupmaður, Arnar-
hrauni 19, Hafnarfirði, lést laugardaginn
6. ágúst.
Hannes Þórður Hafstein lést sunnu-
daginn 7. ágúst.
JAR‹ARFARIR
15.00 Óskar Sigurður Guðjónsson,
Hjallavegi 21, Reykjavík, verður
jarðsunginn frá Áskirkju.
AFMÆLI
Unnur Guðjónsdóttir Kínafari er 65 ára.
Jón Óttar Ragnarsson, fyrrum sjón-
varpsstjóri og athafnamaður, er sextug-
ur.
Siv Friðleifsdóttir alþingismaður er 43
ára.
Þormóður Árni Egilsson, fyrrverandi
knattspyrnumaður, er 36 ára.
GAGGALAGÚ Jóhanna og landnáms-
hæna á góðri stund.
EGG LANDNÁMSHÆNSNA:
Brag›ast
allt ö›ruvísi
Egg landnámshænunnar koma
senn á markað í fyrsta sinn og
heldur Eigenda- og ræktendafélag
landnámshænsna utan um söluna.
„Við erum með eins konar regn-
hlífasamtök utan um þetta fyrir
eigendur hænsnanna, því þetta er
lítill búskapur,“ segir Jóhanna
Harðardóttir, formaður félagsins.
Félagið hefur meðal annars á sinni
könnu að kaupa bakka og prenta
miða fyrir þá sem selja landnáms-
hænuegg.
Jóhanna segir mikinn bragð- og
útlitsmun vera á eggjum land-
námshænunnar og venjulegum
hænueggjum, sem skýrist aðallega
af því að landnámshænan gengur
laus og týnir upp í sig gróður og
skordýr í náttúrunni. „Rauðan í
þeim er rauðari en í verksmiðju-
eggjum,“ segir Jóhanna, „og það er
meira bragð af þeim. Það má líkja
þessu við muninn á mjólk og
rjóma.“
Eggin er yfirleitt borðuð ein og
sér, ýmist soðin, spæld eða hrærð,
eða notuð sem álegg og segir Jó-
hanna að allur matur bragðist
betur með landnámseggjum.
Gert er ráð fyrir því að sala á
eggjunum hefjist í næstu viku en
upplýsingar um sölustaði má finna
á vefnum haena.is.
GUÐLAUG ÞORSTEINSDÓTTIR Guðlaug lagði skákina á hilluna í hálfan annan áratug
en byrjaði aftur fyrir tilstilli Guðfríðar Lilju Grétarsdóttur.
Á þessum degi árið 1846 var
bandaríska Smithsonian-stofnun-
in sett á laggirnar. Árið 1829
hafði enskur vísindamaður,
James Smithson að nafni, ánafn-
að Bandaríkjunum allar sínar eig-
ur ef svo færi að hans eini ætt-
ingi myndi deyja barnlaus. Gjöf-
inni fylgdi það skilyrði að hún
yrði nýtt til að stofna safn, kennt
við Smithson, sem hefði þann til-
gang að safna saman og bæta
við þekkingu mannsins. Gjöfin
vakti talsverða athygli beggja
vegna Atlantsála. Smithson var
nokkuð þekktur vísindamaður á
sviði jarðfræði, landafræði og
efnafræði en hafði aldrei til kom-
ið til Bandaríkjanna.
Sex árum eftir
dauða Smithson lést
frændi hans barn-
laus og hinn 1. júlí
1836 þáði Banda-
ríkjaþing hina rausn-
arlegu gjöf. Arfurinn
fól meðal annars í
sér rúmlega hund-
rað þúsund gullpen-
inga og stór bóka-
og steinasöfn.
Nokkur ágreiningur var um
hvernig gjöfinni yrði best varið en
eftir nokkurt þóf var ákveðið að
Smithsonian-stofnunin skyldi
hafa í fórum sínum safn, bóksafn
og stuðla að alls kyns
rannsóknum og út-
gáfu fræðilegra verka.
Í dag samanstendur
Smithsonian-stofnun-
in af átján söfnum og
galleríum, auk
margra rannsókna-
setra víðs vegar um
heiminn. Helstu ger-
semar bandarískrar
sögu eru varðveittar í
Smithsonian-safninu,
þar á meðal fyrsti bandaríski fán-
inn og flugvél Wright-bræðra, en
flug- og geimsafn Smithsonian-
stofnunarinnar er vinsælasta safn
heims.
JAMES SMITHSON
ÞETTA GERÐIST MERKISATBURÐIR
1500 Diego Diaz finnur Madaga-
skar fyrstur Evrópumanna.
1787 Mozart leggur lokahönd á
verkið Eine kleine Nacht-
musik.
1809 Ekvador hlýtur sjálfstæði frá
Spáni.
1921 Franklin D. Roosevelt verð-
ur var við einkenni lömun-
arveiki.
1970 Jim Morrison er dreginn
fyrir dóm sakaður um ósið-
legt athæfi á sviði.
1977 Morðinginn David
Berkowitz, þekktur sem
„sonur Sáms“, er hand-
samaður í New York.
1984 Bjarni Friðriksson júdókappi
vinnur bronsverðlaun á
Ólympíuleikunum í Los
Angeles.
1985 Michael Jackson kaupir út-
gáfuréttinn að öllum lög-
um Bítlanna.
Smithsonian-stofnunin sett á fót
Tilkynningar um merkis-
atbur›i, stórafmæli, and-
lát og jar›arfarir
í smáletursdálkinn hér á
sí›unni má senda á net-
fangi›
timamot@frettabladid.is.
Augl‡singar á a› senda á
auglysingar@frettabladid.i
s e›a hringja í síma
550 5000.
Elskulegur faðir okkar, tengdafaðir, afi og langafi,
Skarphéðinn Agnars
Yfir síldar- og fiskmatsmaður,
Garðvangi, Garði, áður til heimilis að Hringbraut
67, Keflavík,
lést á Hjúkrunarheimilinu Garðvangi mánudaginn 8. ágúst.
Jarðarförin fer fram frá Keflavíkurkirkju, föstudaginn 12. ágúst
kl. 14.00.
Birna Agnars Skarphéðinsdóttir
Margrét Agnars Skarphéðinsdóttir Þórður Ingimarsson
Jónína Árný Skarphéðinsdóttir Ólafur Viðar Gunnarsson
barnabörn og barnabarnabörn
www.steinsmidjan.is
Umhverfisnefnd Seltjarnarness
veitti á dögunum umhverfisviður-
kenningar ársins 2005 við hátíð-
lega athöfn og var 33 ára selja,
sem stendur við Látraströnd,
meðal annars valin tré ársins.
„Ég hef nostrað við þetta tré frá
upphafi og elska það mikið,“ segir
Ingibjörg Árnadóttir verslunar-
maður, sem á tréð og gróðursetti
það sjálf fyrir rúmum þremur ára-
tugum. „Tréð er mjög fallega vax-
ið,“ segir hún stolt í bragði. „Ég hef
stýrt því svolítið með því að klippa
af því greinar. Mér skilst að seljan
sé ekki mjög algeng hér á landi en
hún verður mikil á hæð og á hana
vaxa stór blöð.“
Ingibjörg flutti á Látraströnd
fyrir 35 árum og tveimur árum
seinna fór hún í Mosfellsdalinn til
að kaupa sér tré í garðinn. „Guð-
rún Tómasdóttir söngkona og
maðurinn hennar, sem var erlend-
ur tónlistarmaður, voru með gróð-
urhús þar sem við keyptum trén.
Þegar við vorum að borga kom
hann með seljuna og bauð okkur í
kaupbæti ef við lofuðum að koma
henni fyrir á fallegum stað.“
Ingibjörg stóð vitaskuld við
loforðið og sér sannarlega ekki
eftir því enda er seljan fallegasta
tréð á Nesinu í dag.
TRÉ ÁRSINS Á SELTJARNARNESI:
Er mjög fallega vaxi›
INGIBJÖRG OG SELJAN Ingibjörgu var gefin seljan fyrir 33 árum gegn því að hún lofaði
að koma henni fyrir á góðum stað.