Tíminn - 19.10.1975, Blaðsíða 1
Stjórnlokar
Olíudælur
Olíudrif
% 0 /#*
JU C—
_________U-i_____,
Landvélar hf
PRIMUS
HREYFILHITARAR
I VÖRUBÍLA OG VINNUVÉLAR
HF HÖRÐUR GUNNARSSON
SKÚLATUNI 6 -SIMI (91)19460
Loðnumjölinu er
síður hætt við
þrónun og
hitaskemmdum
en öðru mjöli
Gsal-Reykjavik. — Fituinnihald
loönumjöis lækkar óverulega, þó
aö það sé geymt i allt að þvi hálft
ár við venjuleg skilyrði.
I. a'kkunin nær ekki i neinu titviki
II, 5%. Af þvi má ljóst vera, að
loðnumjöli er miklu siður hætt
við oxun ( þránun) og. hita-
skemmdun en mjöli úr flestum
öðrum feitfiskum.
Þetta eru niðurstöður
rannsóknar, sem gerð var á veg-
um Rannsóknarstofnunar fisk-
iðnaðarins i Vestmannaeyjum á
s.l. loðnuvertiö og staðíesti
raiinsóknin kenningar um stöðug-
leika loðnumjöls.
Sprengja frá stríðs-
árunum liggur á víða-
vangi - gæti verið virk
NÝ
RÆKJU-
VINNSLA
Á KÓPA-
SKERI
M Ó-Rey kjav ik . Nýjar
rækjupillunarvélar eru
væntanlegar til Kópaskers á
næstunni, og verður þvi
væntanlega unnin þar rækja
i fyrsta sinn á komandi vetri.
Kristján Árnason, kaup-
félagsstjóri á Kópaskeri,
bjóst við að rækjuvinnslan
gæti veitt 10-15 manns at-
vinnu og yrði mikil lyftistöng
fyrir allt atvinnulif á staðn-
um.
Nú stendur slátrun yfir á
Kópaskeri, og verður þar
slátrað um 30 þúsund fjár.
Er það 8% aukning frá i
fyrra. Meðalþungi dilka er
nú 15,5 kg, en var i fyrra 14,8
kg-
Hólfri milljón
stolið
Gsal-Reykjavik — Reykvikingur
nokkur brá sér að heiman hálfan
annan tima siðari hluta aðfara-
nætur laugardags. Þegar heim
kom tók hann eftir þvi að rótað
hafði verið i ibúðinni og skömmu
siðar varð lionum ljóst, að hálf
milljón kr. sem liann var með
heima hjá sér, — var horfin. Far-
ið hafði verið inn um glugga á
ibúðinni á timabilinu milli kl. hálf
fjögur og sex, og var lögrcglunni
lilkynnt um þjófnaðinn um kl. 7.
Rannsóknarlögreglan var i gær
að kanna hvort rétt væri, að
maðurinn hefði i raun og veru
geymt hálfa milljón króna i pen-
ingum heima hjá sér. — 1 sjálfu
sér getum við alls ekki rengt
manninn, en við eigum þvi ekki
að vénjast, að fólk geymi svona
miklar f járhæðir undir koddanum
hjá sér, sagði rannsóknarlög-
reglumaður við Timann i gær.
FB—Reykjavik — Minjar striðs-
áranna er enn að finna viða um
land. Sumar eru þær hættulausar,
en aðrar eru það ekki, og þar á
meðal er að öllum likindum
sprerigja ein, sem liggur við flug-
vélarflak á svonefndum Völu-
hjalla i Krossanesfjalli norðan við
fjarðarmynni Reyðarfjarðar.
Fyrir skömmu skrifaði Geir
Hólm á Eskifirði Timanum bréf
og sendi með mynd af sprengj-
unni, sem birtist hér fyrir ofan
fréttina. Geir hefur hvað eftir
annað reynt að fá yfirvöld til að
athuga þessa sprengju, en án
árangurs. 1 bréfi sinu segir Geir:
„Árið 1941, i mai eða byrjun
júni, fórst þýzk herflugvél við
Reyðarfjörð, nánar tiltekið i
Krossanesfjalli norðan við fjarð-
armynnið. í flugvélarbrakinu,
sem liggur á svonefndum Völu-
hjalla i fjallinu, er ósprungin
sprengja, og er myndin, sem hér
fylgir með, tekin af sprengjunni
um miðjan september sl.
Ég furða mig á þvi kæruleysi að
láta sprengjuna liggja i 34 ár, án
þess að gengið sé úr skugga um
það, hvort hún sé hættulaus.
Alltaf eru að heyrast fréttir af
skotglöðum mönnum og ungling-
um, sem skjóta á hvað sem fyrir
augu ber, og virðist ekki ómögu-
legt að slikir menn gætu farið sér
að voða með óvitaskap, varðandi
þessa sprengju.
Fyrir um það bil tveimur árum
fannst ósprungin sprengikúla i
fjalli milli Fljótsdalshéraðs og
Eskifjarðar, og var þegar sendur
maður til þess að gera hana
hættulausa. Þegar ég frétti þetta,
fór ég til sýslumanns Suð-
ur-Múlasýslu og sagði honum frá
sprengjunni, og að mér fyndist
ekki minni háski að henni en
þeirri, sem eyðilögð var. Þegar
ár var um liðið og ekkert hafði
verið gert, reyndi ég að koma
þessu aftur á framfæri, og þá
gegnum Slysavarnafélag Islands.
Ég fékk það svar, að upplýsingar
ættu að koma eftir öðrum leiðum,
þ.e. liklega frá sýslumanni.
Skýrði ég þá forstöðumanni al-
mannavarna frá málinu. Nú hef
ég orð hans fyrir þvi, að hann hafi
gefið Landhelgisgæzlu Islands
upplýsingar um málið, en ekkert
hefur enn gerzt.”
Að sögn Geirs Hólm er um það
bil tveggja tima gangur af akvegi
að flugvélarbrakinu, og á Eski-
firði og i nálægum byggðarlögum
vita allflestir fullorðnir um
sprengjuna. Er þvi alltaf hætta á
að fólk fari að forvitnast, og gæti
þá orðið alvarlegt slys, ef
sprengjan spryngi. Virðist furðu-
legt, að yfirvöld skuli i öll þessi ár
hafa látið málið eins og vind um
eyru þjóða, þrátt fyrir það að at-
hygli þeirra hafi hvað eftir annað
verið vakin á hættunni, sem af
sprengjunni kann að stafa.
Ein afleiðing þránunar i mjöli
er rýrnun á næringargildi þess,
og er rýrnun þrenns konar. 1.
Orkugildi mjölsins lækkar
Eggjahvita mjölsins spillist m.a.
vegna hitamyndunarinnar. 3.
Skaðleg efni myndast i mjölinu
sem draga úr vexti alidýra.
t Tæknitiðindum Rannsóknar
stofnunarinnar, þar sem frá
áðurnefndri rannsókn er greint,
segir. að þessar staðreyndir hafi
lengi verið kunnar, en þeim hafi
heldur litill gaumur verib gefinn
af framleiðendum. einfaldlega
vegna þess. að kaupendur hafi i
þessu tilliti ekki gert greinarmun
á góðu og lélegu mjöli. Hins vegar
virðist það nú vera að breytast.
Öllu fiskmjöli er ekki jafnt hætt
við skemmdum vegna þránunar.
Þar gilda tvær meginreglur.
annars vegar aö þvi feitara sem
mjölið er, þeim mun meiri verða
skemmdirnar. Mjöl úr feitfiskum
er þvi viðkvæmara en beinamjöl.
Hins vegar, þvi hærri sem joðtala
fitunnar, er, þeim mun
viðkvæmara er mjölið. Joðtala er
mælikvarði á magn ómettaðrar
fitu.
Joðtala loðnulýsis er lág. og
loðnumjöli þvi ekki eins hætt við
þránun eins og t.d. sildarmjöli, en
sildarlýsi hefur mun hærri
joðtölu. í Tæknitiðindunum segir,
að erlendir fiskimjölsfram-
leiðendur munu nú orðið i flestum
tilfellum revna að koma i veg
fyrir þránun með þvi að úða
þráavarnarefnum yfir mjölið við
framleiðslu þess, en hins vegar
geri islenzkir framleiðendur það
ekki.
Eins og áður segir, sýndu
niðurstöður rannsóknarinnar i
Vestmannaeyjum glöggt, að fitu-
innihald loðnumjöls lækkar
óverulega. þó að það sé geymt i
hálftár.A það er hins vegar bent i
Tæknitiðindunum. að á siðustu
árum hafi sumir mjölkaupendur
óskað eindregið eftir þvi að notuð
verði þráavarnarefni i fiskmjöl.
— islenzkir fiskmjölsfram-
leiðendur ættu að sjálfsögðu að
vera við öllu búnir i þessum efn-
um. en það er sjálfsagt fyrir þá að
benda á sérstöðu loðnumjöls i
þessu sambandi. með þeim rök-
um. sem lram koma i þessari
skýrslu. segir að lokum i
Tæknitiðindum. þar sem frá
áðurnefndri rannsókn er greint.
FYRSTA UM-
FERÐ í DAG
FJ-ReykjaVik. Fyrsta umferð
svæðamótsins i skák verður tefld
að Hótel Esju i dag og hefst hún
klukkan 14:00.
Dregið var um töfluröð
keppenda i gærkvöldi og mótið
sett.Tveir islendingar taka þátt i
mótinu Björn Þorsteinsson og
Friðrik Ólafsson, stórmeistari.
sem á góða möguleika á að
vera annar þeirra tveggja sem úr
mótinu komast áfram á
millisvæðamót.
Á myndinni hér til hægri sjást
islenzku keppendurnir, Björn og
Friðrik við skákborðið.