Tíminn - 15.04.1976, Blaðsíða 40

ERLENDIR FRAAALEIDENDUR
SENDA HINGAD MATVÖRU,
SEM EKKI SELST ERLENDIS
— UM 1/3 SÝNA ÚR SNNLENDUM MAT-
VÆLUM ÚRSKURÐAÐUR GALLAÐUR
Gsal-Reykjavik. — Viö höfum
grunsemdir um þaö aö erlendir
framleiöendur sendi hingaö til
lands matvörur, sem ekki stand-
ast gæöakröfur erlendis. Erlendir
matvælaframleiöendur komast
upp meö þetta, vegna þess aö hér
skortir nánast ailt matvælaeftir-
lit, sagöi Kristján Linnet lyfja-
fræöingur i samtali viö Tfmann i
gær.
— Verkefni á sviöi matvæla-
rannsókna eru dþrjótandi hér á
landi,eins og málum er háttaö, og
þaö er min skoöun, aö koma
þyrfti á fót rannsóknastofnun,
sem sérstaklega heföi þaö verk-
efni aö rannsaka matvæli, þvi
rannsóknastofnanirnar, sem fyrir
eru i landinu, geta vart bætt viö
sig verkefnum, sagöi Kristján.
—- Þaöer rétt, aö rannsóknir á
matvælum sem berast erlendis
frá, eru alls ekki nægjanlegar, en
hins vegar eru reglulega tekin
sýnishom af þeim vörum, sem
framleiddar eru i Reykjavik,
sagöi Þórhallur Halldórsson hjá
Heilbrigöiseftirliti Reykjavíkur, f
samtali viö Timann.
Þórhallursagöi.aöárlega væru
rannsökuö 1500 til 2000 sýni af
ýmsum tegundum matvæla með
tilliti tilgerlafjölda. — Ég vil taka
þaö fram, sagöi Þórhallur, aö
þessi sýni eru aö stórum hluta til
tekin af matvælum, sem eru
viökvæm, s.s. salötum, kjöti og
kjötvörum, og smuröu brauöi
meö áleggi — og eins eru fleiri
sýni tekin lir matvörum frá fyrir-
tækjum og framleiöendum, sem
viö höfum ástæöu til aö ætla, aö
eitthvaö sé ábótavant hjá.
Þórhallur nefndi sem dæmi um
niöurstööur rannsókna af sýnum
sem tekin voru 1974, aö 344 sýni af
1922 heföu veriö gölluö. Hann
benti enn á þaö, aö hlutfallslega
heföu flest gölluöu sýnanna
veriö Ur viökvæmum matvælum.
— Ég hygg, aö u.þ.b. þriðjungur
sýna úr þeim vörutegundum hafi
veriö úrskuröaöur gallaöur, sagöi
Þórhallur.
— Það liggur ljóst fyrir, aö
ástandiö I þessum málum er ekki
nægilega gott. Auövitaö þurfti aö
bæta þaö til muna — og þaö er
hægt aö bæta þaö. Ég er þeirrar
skoöunar, aö aukiö eftirlit meö
matvælum leysi ekki allan
vandann, heldur þarf einnig aö
fræöa starfsfólk sem vinnur aö
framleiöslustörfum um alla
framleiösluhætti, áhrif rangrar
meöferöar og kenna þvi undir-
stöðuatriöii gerlafræöi. Með Mat-
vælastofnun rlkisins, sem tekur
til starfa á árinu, veröur hægt aö
taka fleiri sýni en veriö hefur á
liðnum árum, en fyrirbyggjandi
starf er engu aö siöur mjög mikil-
vægt.
Vandi gerla i matvælum sagði
Þórhallur, aö gera þyrfti greinar-
mun á gerlum og sýklum — gerl-
ar voru aö vissu leyti eölilegir og
nauösynlegir.
— Þaö eru hvergi i heiminum
neinar ákveönarreglur um fjölda
gerla I matvælum, nema hvaö
varöar mjólk, vatn og mjólkuris,
sagöi Þórhallur. — Þegar aörar
vörur eiga i hlut, þarf að meta
hvaö er eölilegt og hvaö ekki.
Kristján Linnet lyfjafræðingur
hefur unniö að rannsóknum fyrir
heilbrigöiseftirlitiö, m.a.
rannsakaöi hann fitusýru-
dreifingu i rjóma á
rjómabollum á bolludaginn I
fyrra, og kom þá I ljós, að ósvik-
inn rjómi var aðeins I um þaö bil
fjóröungi sýnanna, sem tekin
voru. Þessi athugun var gerö
aftur I ár, og voru niöurstööur
svipaöar og i fyrra.
Þá hefur Kristján rannsakað
nitritmagn I saltkjöti, og reyndist
þaö eðlilegt f fyrra, en I ár voru
nokkur dæmi þess aö þaö væri of
mikiö. Ef of mikiö af nitriti er I
saltkjöti, geta bakterlur þrlfizt I
kjötinu.
Kristján hefur enn fremur
unnið aö athugunum fyrir ein-
staklinga og félög.
— I ráöi er aö gera athugun á
polifosfati I matvælum á markaði
hérlendis i sumar eöa siöla árs,
en polifosfat er mikið notaö i mat-
væli, og I margvislegum tilgangi.
Hins vegar er þaö umdeilt, hvort
polifosfatiö er skaövaldur eöa
ekki, en þaö er skoðun sumra, aö
langvarandi notkun polifosfats
geti haft slæm áhrif á nýru og
hjarta, svo og vaxtartruflanir hjá
ungviöi.
Tvær tegundir hættulegra gerla
fundust I matvælum, sem keypt
voru I matvöruverzlunum I
Reykjavik I febrúarmánuöi s.l.
Neytendasamtökin létu rannsaka
21 sýni úr tólf verzlunum i höfuö-
boiginni, og fundust tvær hættu-
legar tegundir gerla, annars
vegar saurgerlar og hins vegar
stafylokkokkum coagulase, en
eitrun af völdum siöarnefndu
tegundarinnar getur orsakaö
mikil veikindi, sé um verulegt
magn af gerlunum aö ræöa, og er
skemmstaðminnastveikinda 139
farþega, sem voru i þotu á leiö
yfir Atlantshaf á s.l. ári, en orsök
eitrunarinnar var sú, aö mat-
sveinn, sem útbjó mat til farþeg-
anna, var meö Igerö i hendi.
Niöurstööur rannsóknar á
þessum sýnum voru þær, aö 10
sýni voru úrskuröuð ósöluhæf, eitt
sýni úrskurðaö slæmt, 3 gölluð og
aöeins 8 góö.
Sýnin voru dæmd ósöluhæf, ef
gerlafjöldi pr. gramm var mjög
hár. Fram kom viö rannsókn
matvælanna, aö hluti þeirra var
beinlinis hættulegur til neyzlu.
Heilbrigöiseftirlitiö tók máliö til
meöferöar, þegar niöurstööur
lágu fyrir.
jpilllllllllllllllllllllllllllllllinillllllllllllllllllllllll|
| Byrjað að \
J vinna við |
1 nýja |
1 miðbæinn (
S SJ—Reykjavik. — Fram- E
= kvæmdir eru hafnar við nýja s
H miðbæinn eða Kringlubæinn =
= eins og hann er stundum ee
s nenfdur i hópi þeirra, sem =
= vinna að skipulagningu hans j|
j| þótt ekki muni ætlunin aö =
= hanri hljóti það nafn til fram- ||
= búðar. Verið er að grafa =
jjj fyrir götum og lögnum og j|
= eru myndirnar af þeim =
5 framkvæmdum.
= Skipulagsyfirv öld og =
E| byggingarnefnd Reykja- ee
= vikurborgar hefur þegar =
|j samþykkt uppdrætti af þrem E
= byggingum, sem risa eiga i =
M fyrri áfanga nýja miðbæjar- M
= ins þ.e. Borgarleikhús, =
E Borgarbókasafn og Hús E
= verzlunarinnar. =
H Hjá Teiknistofunni Orkum, E
= þar sem verið er að leggja =
M siðustu hönd á skipulagningu =
= fyrri áfanga Kringlubæjar, =
s fengum við að heyra að hann íe
j| yrði verzlunar- og skrifstofu- =
= miðstöð, auk þess yrðu þar ee
ee áðurnefnd þrjú hús og um 50 =
= ibúðir i fjölbýlishúsum.
§1 1 siðari áfanga miðbæjar- =
= ins, verður meira af skrif- ee
1 stofuhúsnæði og verzlunum, =
= og nokkuð stórt ibúðahverfi. =
EE Litið er farið að huga aö =
= skipulagningu þess.
flllllllllllilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllÍ
Nýi Þorlákshafnarvegurinn:
Það tekur 45 mínútur að aka 8 km
PÞ Sandhóli. — Eins og sagt var
frá I Timanum fyrir skömmu, var
ráögert aö lagfæra slitlag á nýja
veginum til Þorlákshafnar. Sú
framkvæmd hefur veriö I meira
lagi brosieg. Fyrir u.þ.b. mánuöi
var tekinn fyrir aöeins nokkur
hundruö metra kafli af veginum,
en alls er vegurinn um 8 km lang-
ur og tekur um 45 minútur aö aka
þessa vegaiengd nú, eins og á-
stand vegarins er I dag.
A þennan kafla sem lagfærður
var siöast, hefur I tvigang verið
borinn mulningur, en leirdrullan
sem borin var ofan i veginn I
sumar, var siðan nefluð
út á vegkantinn, vegna þess aö
vegurinn var ófær i rigningu.
Þessari drullu er heflaö saman
viö mulninginn, en framkvæmda-
hraöinn var ekki mikill. Fjörutiu
dagar og fjörutiu nætur liðu i
milli. Það mun vera sami timi og
i syndaflóðinu foröum, enda má
meö sanni segja aö syndir verk-
fræöinga vegagerðarinnar séu
nokkrar, þvi þessi vegarspotti
kostar á milli 80 og 90 milljónir
króna,en vegurinn ófær meö öllu.
Svo nákvæm hefur þessi vinna
veriö hjá mönnunum meö reglu-
strikurnar og reiknistokkana, að
mulningur sá sem i veginn hefur
farið, var vigtaöur. Þaö skal þó
hér tekið fram, að nokkur hundr-
uö metra kaflinn sem siöast var
lagaöur, er ökufær. Fiskflutn-
ingabifreiöir sem fóru þennan
veg sl. mánudagskvöld, voru 45
minútur aö aka þessa 8 km. Þó
timinn sé verömæti, þá er fiskur-
inn það lika, en hann veröur litils
viröi ef hann hristist og kremst i
sundur.
Hann hugsar ábyggilega eitthvað ljótt vörubilstjórinn, sem
þarna ekur nýja Þorlákshafnarvcginn, en i þessari frétt frá
fréttaritara Tinians segir, að það taki 45 mínútur að aka 8 km
vegarspotta. Timamynd: P.Þ.