Tíminn - 18.07.1976, Blaðsíða 19

Tíminn - 18.07.1976, Blaðsíða 19
Sunnudagur 18. júli 1976 Útgefandi Framsóknarflokkurinn. Framkvæmdastjóri: Kristinn Finnbogason. Ritstjórar: : Þórarinn Þórarinsson (ábm.) og Jón Helgason. Ritstjórn- arfulltrúi: Freysteinn Jóhannsson. Auglýsingastjóri: Steimgrimur Gíslason. Ritstjórnarskrifstofur i Edduhús- inu viö Lindargötu, slmar 18300 — 18306. Skrifstofur I Aðalstræti 7, simi 26500 — afgreiðsiusimi 12323 — aug- lýsingasimi 19523. Verð i iausasölu kr. 50.00. Áskriftar- gjaldkr. 1000.00 á mánuði. Blaðaprent h.f. Viðræðurnar við Efna- hagsbandalagið Eins og skýrt hefur verið frá hér i blaðinu fara fram fyrir mánaðamótin viðræður milli Islands og Efnahagsbandalagsins um fiskveiðimál. Þetta verða hreinar könnunarviðræður og mun sendi- herra íslands i Brussel taka einn þátt i þeim af hálfu Islands, en viðræðurnar fara fram þar. Það er Efnahagsbandalagið, sem hefur óskað eftir þessum viðræðum og lagt áherzlu á, að þær gætu farið fram fyrir mánaðamótin sökum sumarleyfa hjá þvi i næsta mánuði. Það hefur verið sjálfsögð venja íslendinga að ræða við alla, sem hafa óskað eftir viðræðum um fiskveiðimálin. Vitanlega gildir það einnig um Efnahagsbandalagið. Á þessu stigi er ekki vitað til fulls um hver sé til- gangur Efnahagsbandalagsins með þvi að óska eftir þessum viðræðum. Þó má renna grun i, að það beri fram einhverjar óskir um veiðiréttindi innan fiskveiðilögsögu íslands, og þá sennilega helzt fyrir hönd Breta, þar sem samningar við Vestur-Þýzkaland og Belgiu verða i gildi eftir að Oslóarsamningurinn rennur út. Ef til vill biður bandalagið einhver fiskveiðiréttindi á móti innan sameiginlegrar fiskveiðilögsögu Efnahagsbanda- lagsrikjanna. Það er hins vegar enn ekki vitað hvenær fyrirætlun Efnahagsbandalagsrikjanna um sameiginlega fiskveiðilögsögu kemur til fram- kvæmda. Fyrr en það liggur fyrir, geta viðræður um gagnkvæm fiskveiðiréttindi við Efnahags- bandalagið ekki farið fram. Þótt könnunarviðræður hefjist nú fyrir mánaða- mótin, munu íslendingar fara sér hægt i þessum málum. Endanleg afstaða þeirra mun ráðast af mati þeirra á ástandi fiskstofnanna og þá einkum þorskstofnsins. Fyrirsjáanlegt er, að þorskveiðar verða meiri á þessu ári á Islandsmiðum en heppi- legt er. Þetta verður að reyna, að vinna upp með betri stjórn á veiðunum á næsta ári. Allt þarfnast þetta gaumgæfilegrar athugunar, sem hlýtur að taka sinn tima. Meðan slik athugun fer fram, geta Islendingar ekki veitt útlendingum veiðiheimildir umfram það, sem þegar hefur verið gert. Að hálfu sumra aðila innan Efnahagsbandalags- ins hefur þvi verið hótað, að bókun 6 verði felld úr gildi, ef ekki verði búið að semja við Efnahags- bandalagið fyrir 1. desember, þegar Oslóarsamn- ingurinn fellur úr gildi. Af hálfu íslendinga yrði ekki aðeins litið á þetta sem óvináttu af hálfu Efnahagsbandalagsins, heldur einnig af hálfu Atlantshafsbandalagsins, þar sem átta af niu að- ildarrikjum Efnahagsbandalagsins eru innan Atlantshafsbandalagsins. íslendingar munu ekki fremur bogna fyrir viðskiptastriði, en þorska- striði. Islendingar settu sér það mark að ræða ekki við Breta meðan þeir héldu uppi herskipa- innrás. Alveg eins er liklegt, að þeir myndu ekki ræða við Efnahagsbandalagið meðan beitt væri viðskiptaþvingunum eða hótunum um viðskipta- þvinganir af hálfu þess. Það eru einlæg tilmæli íslendinga til allra þjóða, Atlantshafsbandalagsins, að þær geri sér ljósa þá staðreynd, að afkoma íslendinga veltur á þorsk- stofninum og að hann er ekki nú til stórra skipta. Að óreyndu verður ekki öðru trúað, en að afstaða Efnahagsbandalagsins til íslands mótist af fullum skilningi á þessari sérstöðu íslands. TÍMINN Áhrif þings Efnahagsbandalagsins aukast • Willy Brandt VAFALtTIÐ hefur eitt stærsta spor til að sameina Vestur-Evrópu veriö stigið á fundi æöstu manna Efnahags- bandalagsins, sem var haldinn I byrjun siöastliöinnar viku. Þar náðist endanlega samkomulag um að kjósa beinum kosningum I þátttöku- rikjunum til þings Efnahags- bandalagsins, en hingaö til hafa fulltrúar þangaö veriö valdir af viðkomandi þjóð þingum, likt og nú er kosiö til þings Norðurlandaráðs. Þá náðist einnig á fundinum fullt samkomulag um skiptingu þingmanna milli hinna ýmsu þátttökurikja, og byggist hún m.a. á þvi, að minni rikin fá tiltölulega fleiri þingmenn en hin. Yfirleitt er litið svo á, að það muni auka mjög áhrif og veg þingsins að vera kosið beinni kosningu. Flokkarnir muni þá tefla fram ýmsum aðalleið- togum sinum til aö ná sem hagstæðustum úrslitum. Þetta muni svo óbeint auka áhrif þingsins. Þá er þvi spáð, að i kjölfarið fylgi, að þinginu verði veitt meiri völd. Allt þykir þetta liklegt til að stuðla að nánari samvinnu þátttöku- rikjanna, m.a. sameiginlegri löggjöf á mörgum sviöum. Þróunin stefnir nú ótvirætt I þá átt, að Vestur-Evrópa verði ein heild, þótt hægt gangi á köflum. ALLS veröur þingið skipaö 410 þingmönnum. Sóru rikin, þ.e. V es tur-Þý zka la nd, Frakkland, Bretland og ítalia hafa hvert um sig 81 fulltrúa. Holland fær 25, Belgia 24, Danmörk 16, trland 15 og Luxemburg 6. Miðað við ibúa- fjöida er skipting þessi óhag- stæðust fyrir Vestur-Þýzka- land, sem er fólksflesta rikið. Vestur-Þýzkaland hefur 24.3% af ibúaf jöldanum innan bandalagsins, en fær ekki nema 19.7% af þingmanna fjöldanum. Frakkland fær jafnmarga þingmenn, þótt það hafi ekki nema 20.3% af ibúa- fjöldanum innan Efnahags- bandalagsins. Bezt veröa þó hlutföll smárikjanna. Luxem- burg hefur aðeins 0.1% af ibúafjöldanum, en fær 1.5% af þingmannatölunni. Sambæri- legar tölur hjá Danmörku eru 1.9% og 3.9% og hjá trlandi 1.2% og 3.7%. Það gekk að vonum heldur erfiðlega aö ná samkomulagi um skiptingu þingsætanna. Danir reyndust þráastir. Anker Jörgensen, forsætisráð- herra Dana taldi sig alls ekki geta snúið heim, ef Danir fengu ekki minnst 16 fulltrúa, en þeim höfðu verið boðnir 15. Að lokum náðist samkomulag á þeim grundvelli, aö Belgiu- menn gáfu einn fulltrúa eftir. ÞAÐ er ætlun hliðstæðra flokka i Efnahagsbandalags- rikjunum aö ganga sem bezt sameiginlega til kosninganna, en þær fyrstu eiga að fara fram innan tveggja ára eða 1978. Lengst eru flokkar sósialdemókrata komnir i sliku samstarfi, en þeir fengu um 41 miiljón atkvæða i siðustu þingkosningum i Efna- hagsbandalagslöndunum. Þeir eru lika einna samstæð- astir, þótt franskir sósial- demókratar hafi annað við- horf til kommúnista en flokks- bræður þeirra I hinum lönd- unum. Sá flokkur sósialdemó- krata, sem helzt tekur þátt i þessu samstarfi meö hangandi hendi, er brezki Verkamanna- flokkurinn og stafar það m.a. af hinni öflugu andstöðu, sem var innan hans við þátttöku Bretlands i Efnahagsbanda- laginu. Næst koma samtök kristi- legra demókrata, sem eru mjög öflugir i Vestur-Þýzka- landi og á Italiu. Formaður i samtökum þeirra er Leo Tindemans forsætisráðherra Belgiu. Kristilegu flokkarnir fengu i siðustu þingkosningum i löndum Efnahagsbandalags- ins um 35 milljónir atkvæða. Þeir hafa reynt að fá íhalds- flokkinn brezka og Gaullista i Frakklandi til samstarfs við sig en ekki tekizt það. Þessir tveir flokkar hafa þó óform- legt samband við kristilegu flokkana og þykir t.d. senni- legt, aö þeir myndi með þeim kosningabandalag á þingi Efnahagsbandalagsins, þegar þar að kemur. Frjálslyndu flokkarnir i löndum Efnahagsbandalags- ins hafa myndað með sér sam- band, en það virðist enn heldur laust I reipum. Astæðan er m.a. sú, að þeir eru nokkuð mismunandi eftir löndum og valda þvi bæði sögulegar og félagslegar aðstæður. Loks er svo að nefna komm- únistaflokkana, sem hingaö til hafa verið tregir til að taka þátt I störfum Efnahags- bandalagsins, en eru nú aö breyta um stefnu. Kommúnistar eru öflugir i Frakklandi og á ítalíu og geta þvi orðið verulegt afl á þingi Efnahagsbandalagsins, ef þeir beita sér. Sumir blaöa- menn, sem um þessi mál hafa skrifaö, spá þvi, að möguleiki sé fyrir rauðan meirihluta á þinginu, t.d. sameiginlegan meirihluta sósialdemókrata og kommúnista. Náið samstarf milli þessara flokka er þó ekki liklegt I ná- inni framtið. Margir merkir stjórnmála- menn hafa þegar lýst yfir þvi, að þeir ætli að bjóða sig fram i fyrstu beinu kosningunum, sem fara fram til þings Efna- hagsbandalagsins. Meöal þeirra eru Willy Brandt, Mitterand og Tindemans. Þ.Þ. Mitterand ERLENT YFIRLIT Stórt spor stigið til að sameina Evrópu Þ.Þ.

x

Tíminn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.