Fréttablaðið - 25.11.2005, Blaðsíða 24

Fréttablaðið - 25.11.2005, Blaðsíða 24
 25. nóvember 2005 FÖSTUDAGUR24 Undanfarna daga hefur komið til átaka á milli ísraelskra hermanna og skæruliða Hizbollah-samtakanna. Eftir að borgara- styrjöldinni í Líbanon lauk hefur verið heldur hljótt um samtökin en þau eru langt í frá dauð úr öllum æðum. Eru þetta ekki bara ótíndir hryðju- verkamenn? 20.000 manns eru enn undir vopnum Hizbollah og af og til kemur til átaka á milli þeirra og Ísraelsmanna við hin umdeildu Shebaa-býli á landamærum ríkjanna. Staða Hizbollah í líbönsku samfélagi er hins vegar önnur og flóknari. Eftir að Ísraelsmenn drógu herlið sitt frá suðurhluta Líbanons árið 2000 hefur Hizbollah einkum unnið að því að bæta hag fátækra sjía með því að reisa heilsugæslu- stöðvar og skóla. Jafnframt hefur þeim gengið ágætlega í hefðbundnu stjórnmálastarfi. Að mörgu leyti svipar Hizbollah því til Hamas-samtak- anna í Palestínu. Af hverju láta samtökin að sér kveða nú? Þótt Hizbollah-menn hafi annað slagið velgt Ísraelum undir uggum þá eru átök síðustu daga óvenju hatrömm. Sýrlend- ingar hafa átt í vök að verjast í samfélagi þjóðanna eftir að óháð rannsóknarnefnd komst að þeirri niðurstöðu að þeir áttu þátt í morðinu á Hariri fyrrverandi forsætisráðherra Líbanons. Stjórnvöld í Damaskus hafa ávallt stutt Hizbollah og má leiða að því líkum að þau hafi hvatt þessa bandamenn sína til illinda því aukin spenna í Líbanon eykur um leið nauðsyn þess að alþjóðasamfélagið styrki Sýrlandsríki í stað þess að veikja þarlend stjórnvöld. Að sama skapi falla árásir á Ísraela jafnan í frjósaman jarðveg hjá stórum hluta Líbana og ef til vill hefur Hizbollah-mönnum þótt ástæða til að hressa upp á vinsældir sínar eftir að þær dvínuðu í kjölfar morðsins á Hariri vegna sambands þeirra við Sýrlendinga. FBL-GREINING: HIZBOLLAH OG ÁTÖKIN VIÐ SHEBAA-BÝLIN Flokkur Guðs sýnir klærnar Talið er að 130 milljónir kvenna um allan heim hafi verið umskornar, þar af þrjár milljónir á þessu ári. Stór hluti kvenna sem verða fyrir heimilisofbeldi telur að þær eigi það skilið. Þe- tta er á meðal niðurstaðna tveggja skýrslna sem út komu í gær. Kynbundið ofbeldi er ekki nýtt af nálinni en skýrslur sem tvær stofn- anir Sameinuðu þjóðanna gáfu út í gær sýna hversu rótgróið það er og hve margháttaðar afleiðingar þess geta verið. Sú fyrri kemur frá Alþjóðaheilbrigðisstofnuninni og fjallar um heimilisofbeldi en hina setti Barnahjálp Sameinuðu þjóðanna UNICEF saman um þá tegund limlestinga sem nefnd er umskurn kvenna. Telja sig eiga ofbeldið skilið Í skýrslu WHO er rætt um heim- ilisofbeldi við 24.000 konur í tíu löndum: Brasilíu, Eþíópíu, Japan, Namibíu, Perú, Samóa, Serbíu, Taílandi, Bangladess og Tansan- íu. Þetta er fyrsta skýrsla sinnar tegundar en ekki þótti ástæða til að kanna ástandið í Vestur-Evrópu og Norður-Ameríku þar sem það hefur áður verið gert. „Heimilið á að vera staður þar sem fólk nýtur friðhelgi. Reynsl- an sýnir hins vegar að konur eru í meiri hættu heima hjá sér en úti á götu,“ sagði Henrica Jansen, einn skýrsluhöfunda, á blaðamanna- fundi í Genf í gær. Þetta eru orð að sönnu því tíðni heimilisofbeldis er geigvænleg, ekki síst í svonefndum þróunarlöndum. Þannig er sjö af hverjum tíu konum í Eþíópíu mis- þyrmt á heimilum sínum á meðan 15 prósent japanskra kvenna lýsa slíkri upplifun. Til samanburð- ar má nefna að fyrri rannsóknir sýna að fimmtungur bandarískra og sænskra kvenna hefur sætt barsmíðum eða öðru ofbeldi og 23 prósent breskra og kanadískra kvenna. Höfundar skýrslunnar telja að skýringin á þessum mun á milli fátækari og ríkari heimshluta liggi meðal annars í því að konur í iðn- ríkjunum eigi auðveldara með að losna úr samböndum þar sem þeim er misþyrmt en konur í þróunar- löndunum. Í þessu sambandi er ekki síður ískyggilegt að stór hluti kvenna sem verða fyrir misþyrmingum telur slíkt ásættanlegt og eru konur í fátækari ríkjum heims frekar þessarar skoðunar. 78 prósent eþíópískra kvenna telja sig eiga ofbeldið skilið og fjórar af hverj- um tíu konum frá Bangladess telja að það sé réttur eiginmannsins að lemja þær. „Maðurinn minn mis- þyrmir mér og nauðgar og ég verð bara að hlýða. Áður en þið tókuð við mig viðtal hafði ég ekki hugs- að út í þetta, ég hélt að svona ætti þetta einfaldlega að vera, að svona hegðuðu eiginmenn sér,“ sagði ein kvennanna frá Bangladess. Sérstaka athygli vekur að heilsufarsvandamál sem ofbeld- inu fylgja, bæði andleg og líkam- leg, eru þau sömu, óháð því hvar í veröldinni fórnarlömbin búa eða hver efnahagur þeirra er. Talið er að konur sem sæta misþyrmingum séu í tvöfalt meiri hættu á að missa heilsuna, þróa með sér geðsjúk- dóma og jafnvel íhuga sjálfsmorð en þær sem búa við frið á heimil- um sínum. „Hvort sem þú ert kona á framabraut í Sao Paolo eða býrð í sveitahéruðum Eþíópíu eru tengsl- in á milli ofbeldis og bágrar heilsu þau sömu,“ segir Claudia Garcia- Moreno hjá WHO. Þrjár milljónir umskornar í ár Myndin sem dregin er upp í UNICEF-skýrslunni er ekki mikið fegurri. Þar er talið að þrjár milljónir kvenna séu umskornar hvert einasta ár, flestar þeirra í Afríku og Mið-Austurlöndum. Áður hafði verið áætlað að tveimur milljónum kvenna væri misþyrmt árlega með þessum hætti en skilvirkari upplýsinga- öflun sýnir að fjöldinn er mun meiri. Ekki er þó unnt að meta hversu margar deyja í kjölfar þessarar lífshættulegu aðgerðar, þar sem ytri kynfæri konunnar eru hreinlega skorin í burtu. „Í þeim 28 löndum Afríku sunn- an Sahara og Mið-Austurlanda þar sem umskurn kvenna er stunduð hafa 130 milljónir kvenna orðið að gangast undir þessa aðgerð,“ segir í fréttatilkynningu UNICEF um málið. Ástandið er sérstak- lega slæmt í Nílardalnum, en í Egyptalandi eru 97 prósent gift- ra kvenna umskornar og 80 pró- sent kynsystra þeirra í Eþíópíu. Í Jemen og Óman, þar sem fjöldi egypskra farandverkamanna býr, er hlutfall umskorinna kvenna jafnframt afar hátt. Umskurn er félagsleg frek- ar en trúarleg athöfn og telur UNICEF erfitt að uppræta þessa tegund ofbeldis sökum þess hve- rsu rótgróin hún er í þeim sam- félögum þar sem henni er beitt. „Stúlkur verður að umskera til að vernda heiður þeirra og fjöl- skyldna þeirra, sérstaklega nú á dögum þegar þær fara að heiman til háskólanáms og geta því lent í alls kyns óvæntum aðstæðum,“ sagði kona frá Suður-Egyptalandi í samtali við einn höfund skýrsl- unnar. Því telur UNICEF að boð og bönn nægi ekki til að koma í veg fyrir umskurn kvenna heldur verði að koma á hugarfarsbreyt- ingu hjá íbúum þessara landa. CLAUDIA GARCIA-MORENO Alþjóðaheilbrigðisstofnunin kynnti skýrslu sína í gær um heim- ilisofbeldi. MYND/AP HRÆÐILEGAR AFLEIÐINGAR HEIMILISOFBELDIS Í örvæntingu sinni vegna stöðugra bar- smíða á heimili sínu reyndi þessi afganska kona að stytta sér aldur með því að hella yfir sig bensíni og kveikja í. Sennilega er þó hvergi verra að vera kona en í Eþíópíu því þar eru átta af hverjum tíu konum umskornar og sjö af hverjum tíu sæta heimilisofbeldi. MYND/GETTYS Ofbeldið verst í þróunarlöndum > Vinsælustu nöfnin á drengi 0-4 ára í desember 2004. Svona erum við FRÉTTASKÝRING SVEINN GUÐMARSSON sveinng@frettabladid.is 200 193 159 199 142 A R O N D A N ÍE L VI K TO R JÓ N SI G U R Ð U R fréttir og fróðleikur Mikil umræða hefur átt sér stað um varnarmál Íslands að und- anförnu. Baldur Þórhallsson hefur rannsakað stöðu Íslands í alþjóða- samfélaginu. Eiga Íslending- ar að leita til Evrópu um varn- arsamstarf? Ef Bandaríkja- menn eru ekki lengur tilbúnir til að vera með þann varnarviðbúnað sem hér hefur verið á undanförnum árum þá tel ég það mikilvægt fyrir íslensk stjórnvöld að skoða þann möguleika að eiga nánara samstarf um varnir við einstök Evrópuríki; já. Getur aðild að Evrópusambandinu komið í staðinn fyrir varnarsamn- inginn? Nei, Evrópusambandið mun aldrei koma að vörnum Íslands líkt og Banda- ríkin hafa gert. Evrópusambandið hefur hvorki herafla né vilja til að taka að sér varnir tiltekinna ríkja. En það er vaxandi samvinna innan Evrópusambandsins um öryggis- og varnarmál og ég sé fyrir mér í framtíðinni aukna samvinnu ríkjanna á þessum sviðum en ekki svo að Evrópusambandið komi beint að vörnum landsins. SPURT OG SVARAÐ VARNIR ÍSLANDS Nánara sam- starf við Evrópu ÞAÐ SAKNAÐI HANS ENGINN Guðjón um jólabók Guðna DV2x15 24.11.2005 20:51 Page 1
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96

x

Fréttablaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Fréttablaðið
https://timarit.is/publication/108

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.