Tíminn - 27.11.1977, Blaðsíða 10

10
Sunnudagur 27. nóvember 1977
Tíminn heimsækir Breiðdalsvik
Öll skilyrði hér fyrir
vaxandi
framtíð
inni,
segir
Pétur
Sigurðsson
á Breið
dalsvík
%v v s*
Breiðdalsvik er ungt pláss. Þar
var fyrst vfsir aö byggö um og
upp úr siöari heimsstyrjöld en á
Breiödalsvik sjálfri búa nú um
200 manns og i ölium Breiödais-
hreppi um 40 manns. All mikiö
undirlendi erupp af Breiödalsvik,
Breiödalur, ogþareru rúmlega 30
bændabýli.
Breiödalsvik hefur fyrst og
fremst oröiö til vegna sjávarút-
vegs og mestöll starfsemi þar er I
kringum fiskveiöar og vinnslu.
Blaöamaöur Timans var dag-
stund á Breiödaisvik fyrir
skömmu og rabbaöi þá viö Pétur
Sigurðsson, frystihúseiganda.
Hann hefur lengi búiö á Breið-
daisvik og tekið þátt I lifsbarátt-
unni þar og þvf varekkiúr vegi aö
fá hann til aö rekja i stórum
dráttum þá sögu sem Breiðdals-
vik á sér og ennfremur fram-
kvæmdir og vandamái sem þar
hafa komiö upp I dagsins önn
enda vei kunnugur hnútum þar.
Byrjaði að byggjast upp
úr seinna striði
— Þaö má segja aö hér hafi
nánast ekkert hús veriö fyrir
seinna striö. Hér fer aö byggjast
eitt og eitt hús upp úr striöinu. I
striösbyrjun munu hafa veriö hér
á Breiödalsvlk 3-4 ibúöarhús.
Verzlun var þá hérna einnig og
haföi veriö nokkuö lengi, en
gengiö á ýmsu i þeim efnum, þó
var og hefur alltaf veriö hér útibú
frá Kaupfélagi Stööfiröinga. A
þessum árum var engin útgerö á
Breiödalsvik en til margra ára
hafa árabátar og trillur veriö
geröarút héöan. Þaö var eina út-
geröin sem hægt er aö nefna þvi
nafni. A árunum milli 1920 og 1930
var keyptur til staöarins 22 tonna
bátur. Siöu-Hallur, og þóttu báts-
kaupin mikiö stórvirki á þeim
tima þvi aö þetta voru helzt menn
úr sveitinni, misjafnlega efna-
Séö yfir meginhluta byggöarinnar á Breiödalsvik.
Pétur Sigurösson frystihúseigandi. Hann hefur iengi veriö á Breiö-
dalsvik, var útibússtjóri hjá Kaupfélagi Stööfiröinga á Breiödalsvik
um skeið, en fór siöan út I frystihúsrekstur. Hann þekkir vel til
manna og málefna á Breiödalsvik.
litlir sem stóöu aö kaupunum.
Þessi útgerö stóö stutt, þvi aö hér
vantaöi raunar flest til aö geta
gert út. Hér var ekkert frystihús
og ekkert ishús, þótt hér hafi
verið isaö en þaö var eingöngu til
aö geyma beitusild. Hér var sem
sé mjög bágborin aöstaöa til út-
geröar enda varö sú raunin aö
báturinn var gerður út jafnt frá
Breiödalsvik sem næstu byggöar-
lögum.
trtgerð byrjar
Ariö 1948 var keyptur hingaö til
Breiödalsvikur 13 tonna dekkbát-
ur sem var i eigu ýmissa einstakl-
inga en einu ári seinna 1949 var
keyptur hingaö 38 tonna bátur
einn af hinum svokölluöu rikis-
stjórnarbátum smiöaöur á Akur-
eyri. Hann hét Goðaborg og var
gerðurhéðanúti 3-4ár,þá seldur.
Frystihús var byggt hér aö mestu
fyrir forgöngu Kaupfélagsins og
tók til starfa sama ár, þ.e.
1949 Þaö var ekkisiztmiöaö viö að
frysta kjöt og vinna lltils háttar
fisk, og þá þegar byrjuöu hér
störf i sambandi við fiskiönað.
Meöanþetta geröist voru reyndar
komnir hér nokkrir smærri bátar
og svo var alltaf eitthvaö af aö-
komubátum.
Þaö sem gerist svo næst hér i
útgeröarmálum er aö eigendur
frystihússins tóku ákvörðun um
aö kaupa bát og var hann
smiöaður I Danmörku 75 tonna
báturog hét Hafnarey. Hann kom
til landsins 1958 og hóf þá róöra.
Upp úr þvi byrjuöu sumarsild-
veiöar fljótlega þegar sildin fór
aö veiöast fyrir Noröur- og
austurlandi. Þessi bátur, Hafnar-
ey var svo seldur 1963. Næst var
stofnað til kaupa á stærri bát og
samið viö skipasmiöastöö i
Noregi um smiöi á 200 tonna bát
og hét hann Siguröur Jónsson.
Hann kom hingaö 1964 og var
geröur héöan út allar götur til
1971. Samtímis þessi ár heföi
veriö hér annar bátur, 75 tonna
bátur sem gerður var út af Braga
h.f. Þaö fyrirtæki var stofnaö á
sildarárunum og haföi keypt bát-
inn og gert hann út um 3ja ára
skeið. Bragi h.f. lét siöan smiöa
stærri bát i Stálvik tæplega 200
tonna, og hlaut nafniö Hafdis.
Hann var svo seldur 1973. Þessu
næst var fariö aö huga aö togara-
kaupum og var gengiö til liös og
samstarfs viö Stööfiröinga.
Fyrirtækin sem sameinuöust um
togarakaup voru Hraöfrystihúsiö
á Breiödalsvik h.f. Bragi h.f. á
Breiðdalsvfk, Heimisútgerö á
Stöövarfiröi og Hraöfrystihús
Stöðvarfjaröar og keyptu þau
togara frá Japan. Þessi togári,
Hvalbakur var hér frá 1973 til
1976, en var þá seldur. Og þar
meö var lokiö samvinnu Breið-
dælinga og Stöðfiröinga og sneru
Stööfiröingar sér aö þvi aö undir-
búa kaup á togara sem eingöngu
yrði ætlaður Stöðvarfiröí. Eíns og
málin standa I dag er frystihúsiö
hér meö enga útgerö. Bragi h.f. á
engan báten hér er einstakiingur
sem gerir út bát, Drífu, en þann
bát keypti hann á siöasta ári. Og
þaö er einasta útgerö hér á Breiö-
dalsvik eins og er. Nú er veriö aö
! stækka frystihúsiö, en ákvöröun
um það var tekin 1972. Hér kom
upp sú staöa eins og viöa annars
staöar aö frystihúsiö var illa búiö
og þurfti verulegra endurbóta
viö. Gerö var áætlun um aö
stækka frystihúsiö og hafin bygg-
ing nýs húss aö verulegu leyti.
Þaö hefur svo verið i byggingu öll
þessi ár. Þaö var nálega alveg
stöövun á þessum framkvæmdum
I tvö ár vegna fjárskorts og
ónógrar fyrirgreiðslu. Fram-
kvæmdir hófust aftur i byrjun
þessa árs, og vonumst viö til að
þeim veröi lokiö fyrir árslok. Og
þá ætti aö skapast góö aðstaöa til
aö vinna aflann hér.
Sild eða guð almáttugur
Þegar sildin var hér á árunum
viö Austfiröi var nálega ekkert
gert fyrir fiskiönaö og reyndar
alls ekki neitt. Þaö var raunar allt
lagt til hliðar og kom eiginlega af
sjálfu sér þvi þaö var eins og allir
ætluöust til aö sildin ætti aö
bjarga öllu. Sildin gerði menn
hálfruglaöa eins og allsstaöar þar
sem hún hefur veriö veidd og
flestir þar á meöal framámenn
þjóðarinnar töidu aö sildin ætti aö
geta bjargaö öllu borgaö alla hluti
á stööum eins og þessum og ekk-
ert þyrfti aö gera eöa hugsa. En
eins og allir vita hvarf sfldin
skyndilega og þá stóöu menn uppi
og eitthvað varö til bragös aö
taka. Þá var ráöizt i aö kaupa
báta og koma upp aöstööu fyrir
fiskvinnslu og var mesta furöa
hvaö gekk aö koma þeim málum i
horfiö án þess aö til verulegs at-
vinnuleysis kæmi. — Hér á þess-
um syöstu fjöröum Djúpavogi
Breiðdalsvík og Stöövarf iröi voru
Fremst á myndinni sést nýja sláturhúsbyggingin, sem vonazt er til aö komist I
gagnið á næsta hausti. Þessi bygging er um 1000 fm.