Tíminn - 27.11.1977, Blaðsíða 23

Sunnudagur 27. nóvember 1977
23
sjónvarp
Sunnudagur
16.00 Húsbændur og hjú (L)
Breskur myndaflokkur. Ast
í meinum Þýöandi Krist-
mann Eiösson.
17.00 Þriöja testamentiö
Bandariskur fræöslu-
myndaflokkur i sex þáttum
um trúarheimspekinga.
3. þáttur. William Blake
Þýöandi og þulur Gylfi
Pálsson.
18.00 Stundin okkar (L aö
hluta) Fylgst er meö brúöu-
igerð barna i Austurbæjar-
barnaskólanum, talaö er viö
10 ára teiknara, Hlyn öm
Þórisson, og sýnd mynda-
sagan um Brelli og Skelli,
sem hann hefur gert teikn-
ingar viö. Þá veröur sýndur
annar hluti kvikmyndar
Óskars Gislasonar, Reykja-
vikurævintýri Bakka-
bræöra, Helga Þ. Stephen-
sen segir þykjustusögu og
ný teiknipersóna, Albin,
kemur i fyrsta sinn. Krakk-
ar úr leikskóla KFUM og K
koma i heimsókn og taka
lagið. Umsjón Asdis Emils-
dóttir. Kynnir með henni
Jóhanna Kristín Jónsdóttir.
Stjórnandi upptöku Andrés
Indriðason.
19.00 Skákfræösla(L) Leiö-
beinandi Friðrik Ólafsson.
Hlé
20.00 Fréttir og veður
20.25 Auglýsingar og dagskrá
20.35 Sinfonietta Þrir þættir
úr samnefndum nútima-
ballett eftir Jochen Ulrich
við tónlist Kazimierz Ser-
ocki. Dansarar Sveinbjörg
Alexanders og Wolfgang
Kegler frá Tanz-Forum
dansf lokknum við óperuna i
Köln. Stjórn upptöku And-
rés Indriöasori?
20.55 Gæfá eöa gjörvileiki
Bandariskur framhalds-
myndaflokkur, byggður á
sögu eftir Irwin Shaw. 7.
þáttur. Efni sjötta þáttar:
Hnefaleikarinn Joey Qual-
es, sem nýtur stuðnings
Mafiunnar, fréttir og Tom
Jordache sé I nánu sam-
bandi við eiginkonu hans.
Quales hyggur á hefndir, en
Tom er ofjarl hans. Hann
óttast hefndaraðgerðir
Mafiunnar og ákveður að
flýja land. Rudy vegnar vel
i viðskiptaheiminum. Hann
hittir Julie stöðugt, en
Virginia Calderwood hótar,
að endir veröi bundinn á
frama hans, gangi hann
ekki að eiga hana. Þýðandi
Jón O. Edwald.
21.45 Slöasti faraóinn Bresk
heimildamynd um Farouk,
slðasta konung Egypta-
lands. Hann kom ungur til
valda að föður sinum látn-
um, gersamlega vanbúinn
að takast stjórn landsins á
hendur. Lýst er valdaskeiði
Farouks, valdamissi og út-
legð. Þýðandi og þulur
Kristmann Eiðsson.
22.35 Að kvöldi dags (L) Vil-
hjálmur Þ. Gislason, fyrr-
verandi útvarpsstjóri, flyt-
ur hugvekju.
22.45 Dagskrárlok
Mánudagurr
20.00 Fréttir og veður.
20.25 Auglýsingar og dagskrá
20.35 Iþróttir Umsjónarmaður
• Bjarni Felixson.
21.10 Umhverfisvernd I
Evrópu. Frönsk fræðslu-
mynd um mengun af iðnaöi I
Evrópu og tilraunir til
endurhreinsunar á meng-
uðu vatni. Þýöandi og þulur
Bogi Arnar Finnbogason.
21.30 Liðin tlð. Leikrit eftir
Harold Pinter. Sýning Þjóð-
leikhússins. Leikstjóri
Stefán Baldursson. Leik-
endur Erlingur Gislason,
Kristbjörg Kjeld og Þóra
Friðriksdóttir. Leikmynd
Ivan Török. Stjórn upptöku
Andrés Indriðason. Aður á
dagskrá 16. febrúar 1975.
22.40 Dagskrárlok
STJSANNA LENOX
Hún skundaði niður götuna, beygði fyrir næsta horn,
f leygði sér þar niður á dyraþrep og fór að hágráta. Þeg-
ar hún stóð upp, var hún bæði hressari og léttari í skapi
en hún hafði verið síðan óhöpp hennar hófust með kunn-
ingsskapnum við Sam Wright. Er hún hafði skammt far-
ið, varð á leið hennar blómabúð. Framan við hana var
vagn, og af honum var verið að bera inn blóm til sölu
þann daginn. Hún nam staðar og horfði á rósirnar,
nellíkurnar, liljurnar, fjólurnar og eraníurnar. Loftið
var þrungið hinum Ijúfasta ilmi. Athygli hennar beindist
einkum að litilli geraníu með mörgum luktum höfðum og
tveim útsprungnum, purpuralitum blómkrónum.
„Hvað kostar hún?" spurði hún pilt, sem virtist helzt
eiga ráð á þessum blómum.
Hann leit silalega á hana. ,,Ja, svona fimmtán sent,
býst ég við", svaraði hann.
Húntókeinndal úr barmi sérog rétti honum. „Nei, þér
þurf ið ekki að láta utan um hana", sagði hún, þegar hann
gerði sig liklegan til að fara með hana inn í búðina.
Hún sneri nú aftur til bakaranna. Kjallaradyrnar voru
opnar, en enginn maður sjáanlegur. Hún skyggndist nið-
ur í stigann og kallaði:
„Bakari, bakari!"
Brátt kom stórt og gljáandi andlit hans í Ijós.
Hún lét blómið á efsta stigaþrepið. „Þetta er handa yð-
ur", sagði hún og flýtti sér á brott.
Strætisvagn ók framhjá. Á honum var spjald, og á það
var letrað: „ Edengarðurinn". Hún hafði heyrt getið um
þann stað — um fegurð hans og hið dásamlega safn,
sem þar var. Hún af réð því að bíða næsta vagns, sem fór
sömu leið. Fáeinar mínútur liðu — og svo var hún komin
á stað upp brekkurnar. Henni hafði fundizt loftið tært
þarna niður frá. En nú var allt í einu eins og-henni væri
lyft upp úr þéttum þokusjó, sem hvíldi yfir hinum lægri
hlutum bæjarins. Eftir andartak var hún komin upp úr
þokunni, og nú var ekið eftir breiðri og þokkalegri götu í
fallegu umhverfi. Til beggja hliða voru trjáraðir, gras-
flatir, skrúðgarðar og aðlaðandi hús. Áköf heimþrá
greip hana, og um stund var henni þorrinn allur kjarkur.
En hún jafnaði sig f Ijótt og hélt áfram að gefa gætur að
umhverf inu. „ Ég má aldrei líta við — aldrei, aldrei! Það
er ekki heldur til neins". Hún fór úr vagninum við aðal-
hlið garðsins. Þarna blasti við geysimikil bygging, þar
sem listaverkin voru geymd. En það var ekki þeirra
vegna, sem hún var hingað komin. Hún hraðaði sér eftir
næsta þverstíg, nam staðar í graslaut, sem var umgirt
þéttum runnum, og lagðist þar niður. Hún breiddi vand-
lega úr pilsinu sínu, svo að ekki kæmu í það hrukkur.
Böggulinn lagði hún undir höfuðið á sér.
Þegar hún vaknaði/ skein tunglið beint f raman í hana
— skein framan í hana frá strindum himni.
Hún settist upp og leit undrandi í kringum sig. Já, það
var aftur komin nótt — dauðahljóð, undrafögur og hlý —
og loftið var þrungið mildri blómaangan. Henni var
horfinn allur svefndrungi, hún var endurnærð og hin
vonbezta Það var eins og hún hefði öll endurnýjazt við
hinn langa, draumlausa svefn og með einhverjum
óskiljanlegum hætti sloppið brott af landi skugganna og
þjáninganna, inn í ríki dýrlegra fyrirheita. Ö, æska,
æska, sem berð svo léttilega byrðar hins liðna og væntir
þér svo mikils af óráðinni framtíðinni! Hún hlustaði —
og heyrði dauft hljóð, sem kom henni til þess að líta bet-
ur í kringum sig. Hún gægðist milli þéttra raunnanna og
sá þá, að karlmaður og kona, bæði óhrein og tötraleg,
lágu þar steinsofandi í grasinu og hrutu lágt. Hún horfði
forviða áþau Gamall hattur huldi hér um bil alveg andlit
karlmannsins. En hún sá greinilega framan í konuna —
innfallinn munm og holar augnatóftirnar, hvítt, þunnt
hárið. Hún sat f lötum beinum á jörðinni og starði á þau,
þangað til maðurinn hreyfði sig í svefninum, sparkaði
óþyrmilega frá sér og bölvaði. Þá hörfaði hún frá og
skreið burt, unz nægilega margir runnar voru á milli
hennar og þessara skötuhjúa. Síðan stóð hún upp og
hraðaði sér upp brekkuna og nam ekki staðar f yrr en hún
var komin svo hátt, að hún gat séð hlýleg borgarljósin
skína gegnum mökkinn.
Hún hafði gleymt bögglinum sínum! Hún vissi ekki,
hvernig hún átti aðf inna svefnstað sinn aftur, því að þar
hafði hún gleymt honum, og jafnvel þótt hún hefði treyst
sér til þess að finna hann, hefði hún ekki þorað að fara
þangað aftur. Þetta tjón olli henni ekki heldur neinum
teljandi áhyggjum. Hún hafði ekki búið hjá heim-
spekingnum Burlingham til ónýtis.
Hún settist á bekk og lét fara eins vel um sig og kostur
var á. En hún var ekki svefnþurfi lengur. Hún var vak-
andi, glaðvakandi — hver taug hins unga, þróttmikla
líkama. Tíminn leið hægt. Hún beið þess óþolinmóð, að
dögunin drægi tjaldið frá nýju sviði hins ókomna. Hana
langaði mest til þess að ganga niður í borgina og reika
þar um, en hún var hrædd um, að hún lenti í klónum á
lögreglunni — og það þýddi sennilega uppeldishæli, þvi
að vitaskuld gat hún ekki gert fullnægjandi grein fyrir
ferðum sínum. Tunglið gekk undir. Eftir langa, langa
stund fölnaði glit stjarnanna í roða aftureldingarinnar,
og fuglarnir vöknuðu, og bærinn vaknaði — neðan að
barst stöðugt greinilegri skarkali, eins og þytur af
stormi, sem nálgðist hana. Hún reikaði um eirðarvana,
og nú bar hana að gosbrunni. Hún þvoði sér f skálinni,
rétt eins og fuglarnir, og fór að öllu sem líkast og þeir —
þvoði andlit og hendur og þerraði sig á vasaklút, sem hún
hafði til allrar hamingju stungið niður í sokkinn sinn, og
strauk síðan yf ir hárið og lagaði á sér f ötin.
Henni var innan brjósts eins og telpu, sem fengið hef ur
leyf i í skólanum. Og nú lagði hún af stað niður i borgina.
Öðru hvoru nam hún staðar til þess að gaumgæfa eitt og
annað, sem athygli hennar beindist að. Á þeirri stundu,
er hún haf ði uppgötvað þann mun, sem var á þjóðfélags-
stöðu hennar og flestra annarra ungra stúlkna, hafði
myndazt einhver sprunga á milli hennar og mannfélags-
ins. Og nú fannst henni helzt hún vera kynþáttur útaf fyr-
ir sig og allir aðrir, sem þennan heim byggðu, af öðrum
og f jaldsamlegum uppruna. Henni var það ekki fullljóst,
en nú hafði hún samt stigið fyrsta stórskrefið á þeim
vegi, sem annað tveggja leiðir til sigurs eða tortímingar.
Þá, sem.á einhvern hátt brjóta í bág við hátterni f jöld-
ans, gerir heimurinn annaðhvort að fótumtroða eða láta
stjórnasér. Hún var laus úr hlekkjum vanans — ga+
hvort heldur var hafizt til vegs eða sokkið sem frjáls
kona.
Vegurinn, sem hún hélt í áttina til bæjarins, lá niður
hjallana, og það var ekki langt síðan þetta hafði aðeins
verið venjulegur þjóðvegur. Én nú sneið hver gatan af
annarri sundur grasigróna vellina. Það var eins og borg-
in hefði verið að reyna að leggja þetta land undir sig, en
gefizt svo upp við það. Á stöku stað blöstu við leifar af
gömlum skúrum eða hlaðar af ónýtu timbri á þessu auða
borgarstræti. Á einum stað voru hús öðrum megin við
veginn. Þau virtust flest leiguhjállar, og á gólfhæðinni
voru viða litlar og fátæklegar búðir eða krár. Neðar í
brekkunum, þar sem hús voru til beggja hliða, tók hún
eftir spjaldi, sem hékk yf ir gangstéttinni og á var letrað:
„Veitingahús". Hún nam staðar og gægðist inn. Gegnum
mjóan glugga og þröngar dyr sá hún inn í litla veitinqa-