Tíminn - 15.10.1978, Síða 10

Tíminn - 15.10.1978, Síða 10
10 Sunnudagur 15. október 1978. Þetta eru land- .VAV.VA’.V.V.'.V.V.W.V.V.V.V.W.W/.V.WA’.W.V.V.V.V.V.V.V.V.V.WAS búnaðarsöfn að AW.'.V.W.VAV V.V.V.V.V.W.V.W.W.V.W.V.V.V.V.V.V.'.V.V.VAV.V.V.V.W.V.V.V.V.W WA . þau spegla atvinnuhættí viðkomandi héraðs” Hingað er kominn Frosti F. Jóhannsson þjóðháttafræðingur og ætlunin er að fræðast af honum um byggða- safnsmál á Norður- landi en þeim málum er hann kunnugur, þar sem hann hefur starfað að safnamálum á veg- um Siglufjarðarbæjar. Gömlu bæirnir eru ekki nógu góðir geymslu- staðir Og þaB er best aö snila sér strax aö verkinu og spyrja eins og sá sem ekki veit: — Hvað eru byggöasöfnin á Noröurlandi mörg núna, Frosti? — Þau eru sex: Byggöasafn Strandamanna og Húnvetninga aö Reykjum i Hriltafiröi, heimiiismunasafnið á Blöndu- ósi, Byggöasafn Skagfiröinga aö Glaumbæ, Minjasafniö á Akur- eyri, byggöasafniö i Laufási i Eyjafiröi en þaö hefur ekki veriö opiö I þrjii ár vegna þess aðveriö eraö gera viö bæinn og loks Byggöasafn Suöur-Þingey- inga aö Grenjaöarstaö. — Eru þessi söfn öll „virk,” ef ég má komast svo aö oröi — þaö er aö segja aö þau hafi regiu- bundinn sýningartima (nema safniö f Laufási sem þú geröir grein fyrir áöan)? — Þau eru fyrst og fremst opin i þrjá mánuöi aö sumrinu. En auk þess eru þau opin skól- um og hópum feröamanna, ef þá ber aö garöi, þótt þaö sé á öörum timum ársins. Þó á þetta ekki viö um torfbæjasöfnin, — þaö er ekki aöstaöa til þess aö hafa þau opin nema aö sumrinu og Minjasafnið á Akureyri hefur þá sérstööu aö þaö er opiö um helgar á veturna. — A þrem þessara staöa sem þú nefndir eru varöveittir gaml- ir torfbæir? --- Já, rétt er þaö. Aö Glaumbæi Skagafiröi, Laufási i Eyjafiröi og Grenjaöarstaö i Aöaldal eru varöveittir gamlir bæir og f þeim öllum eru minja- söfn. — Eru þá munirnir geymdir f þeim allt áriö? — Já, en því miður verður þaö aö segjast eins og þaö er aö þessir gömlu bæir eru hvergi nærrinógu góöir geymslustaöir. Menn hafalengi taliö sig vitaaö rakastigið i þessum bæjum myndi vera of hátt en hitastigiö of lágt. Núna i sumar voru raka- og hitamælar látnir í bæina og þá var þessi grunur staöfestur, einkanlega aö þvi er snertir rakastigiö þaö er talsvert of hátt. Blásturskerfi er komiö á Grenjaöarstaö og í Glaumbæ og viö þaö hefur ástandiö áreiöan- lega batnaö til mikilla muna, þótt ekki séu til beinar mæling- ar um þaö. En spurningin er, hvort ekki væri hægt aö gera enn betur meö fullkomnari stjórn á þessu kerfi. í sveitum á að varð- veita minjar frá sveita- búskap — Hvers konar munir eru aöaliega geymdir i þessum söfnum? — Munir, sem tengdir eru landbúnaöi eru i áberandi meirihluta, þetta eru I raun og verulandbúnaöarsöfn.en áhinn bóginn er áberandi hversu mik- iö vantar af minjum frá sjávar- útvegi. — Ener lika nokkurástæöa til þess aö varöveita minjar um sjómennsku á sveitabæjum? — Jú, þaö er mikiö til f þessu. 1 sveitum á aö varöveita minjar frá sveitabúskapog þessir bæir, sem við höfum verið aö tala um, eru allir i sveit. — En ef viö tökum til dæmis safn eins og aö Reykjum f Hrútafiröi og Reykir eru niöur viö sjó, þótt miklar sveitir séu á bakviö. Er safniö aö Reykjum llka landbúnaöarsafn? — Já,aö miklu leyti en þó er safniö talsvert blandaö. Þar er meðal annars hiö fræga skip Ófeigur, og nokkuð er þar af öörum sjávarminjum, einkum sem snerta hákarlaveiöar, en aftur á móti er þar litið sem minnir á selveiöar og voru þær þó áreiöanlega stundaöar viö HUnaflóa hér áöur fyrr. Sjávar- minjarnar I safninu á Reykjum ná fram á vélaöld.en aö þeim slepptum má segja að þaö sé al- hliöa landbúnaöarsafn. — Er nokkurt þessara safna á Noröurlandi sérlega frábrugöiö hinum, þannig aö munir þess skeri sig á einhvern hátt úr? — Nei ég held aö segja megi aösöfnin séu öllnokkuö lik.þetta eru landbúnaöarsöfn aö lang- stærstum hluta,þótthvert þeirra um sig spegli atvinnuhætti viö- komandi héraös. Samstarf þessara safna þyrfti að vera mun meira — Er eöa hefur veriö eitt- hvert samstarf á milli þessara safna? Frosti F. Jóhannsson. Timamynd Tryggvi. — Þaö er mjög lítiö,en æski- legt væri,ef unnt reyndist aö koma á samstarfi á milli safn- anna og þaö þyrfti meira aö segja helst aö vera all-náiö. Ég var nýlega á fundi á Akureyri og lagöi þar fram skýrslu um þessi mál. Þarer m.a. sagtaö æski- legt sé aö söfnin á Noröurlandi bindist einhverjum samtökum. Þásamdi menningarmálanefnd Fjóröungssambands Norö- lendinga ályktun þess efnis,aö brýnt sé aö koma á samtökum minjasafna á Noröurlandi og aö ráöinn veröi maöur á næsta ári til þess aö hrinda þessu i fram- kvæmd. — Uppsetningu þessara safna er ábótavant og þaö kveður jafnvel svo rammt aö þvi aö þau sinna ekki fræöslu- hlutverki slnu eins ogskyldi fyrir þær sakir. t þessu efni þyrftu söfnin aö njóta aöstoöar sér- fróös manns, og hér er þaö sem samtökin —samtök safnanna — geta komiö til skjalanna. Þau gætu ráöiö sérfróöan mann til þess aö feröast á miUi safnanna og veita leiösögn um uppsetn- ingu, skráningu og fleira. — Skrásetningunni er þá iika ábótavant? — Já, viöa.og þess eru jafnvel dæmi aö nokkur hundruð muna séu óskráöir i einu og sama safninu ,en þaö er að visu mjög fágætt, liklega einsdæmi. Hins er ekki aö dyljast, aö viöa er mikið óskráö. Munirnir eru skráöir 1 aöfangabækur og þaö er vitanlega gott svo langt sem þaö nær, en þaö er hvergi nærri nóg, munirnir þurfa aö komast á spjöld ef vel á aö vera og þannig hlýtur þaö aö veröa I framtiöinni. Spjaldskráin er svo miklu aögengilegri en aöfanga- bók. lundirbúningi er svokölluö flokkunarskrá sem Þjóöminja- safniö hyggstnota og ég held, aö byggðasöfnin ættu aö geta not- fært sér hana lika. Nú hlýtur þaö aö vera mjög mikil vinna aö skrásetja, segj- um nokkur hundruö muni, auk annars sem gera þarf á hverju safni. Er ekki öldungis vonlaust, aösöfn út um sveitir sem aöeins eru opin skamman tima á ári, geti launaö safnveröi til ailra þeirra verka sem vinna þarf? — Fyrst i staö var þessum söfnum komiö upp af áhuga- mönnum, og þau heföu blátt áfram ekki komist á fót ef þess- ara manna heföi ekki notiö viö. Núer sá háttur á aö safnveröir Laufás i Eyjafiröi. ■ Glaumbær i Skagafiröi. eru launaöir þann tima ársins sem söfnin eru opin og Þjóö- minjasafniö greiðir helming launanna en oftast er þaö ein- hver heimamaöur á staönum, sem hefur verkiö meö höndum. — En er þetta þá sæmilega iaunaö starf? — Launin er fremur lág, — og of lág aö mi'nu áliti, þegar þess er gætt, aö þetta er ákaflega bindandi verk. Söfnin eru opin alla daga vikunnar og ekki siöur um helgar en aöra daga, þvi aö þá er einmitt hvaö mest von á liiH! Grenjaöarstaöur I Aöaldal.

x

Tíminn

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.