Fréttablaðið - 10.10.2006, Qupperneq 59

ÞRIÐJUDAGUR 10. október 2006 23
AF NETINU
UMRÆÐAN
Afleiðing bílslysa
Undanfarnar vikur hefur mikið verið fjallað um hraðakstur
og nýja hugtakið ofsaakstur hefur
einnig verið nefnt.
Tuttugu manns hafa látist í
umferðarslysum það sem af er
árinu, jafnmargir og allt síðasta
ár. Í ár er meira um ofsaakstur,
kappakstur og vítavert gáleysi en
áður og í fimm tilvikum notuðu
ökumenn eða farþegar ekki bíl-
belti.
Á hverjum degi verða 13 manns
að meðaltali fyrir aftanákeyrslu,
og af 92 á viku slasast um 16 (Einar
Guðmundsson, Sjóvá). Þetta veld-
ur greinarhöfundi þó nokkrum
áhyggjum þar sem hann starfar
sem sjúkraþjálfari og meðhöndlar
því daglega skjólstæðinga sem
hafa lent í bílslysum.
Hvað getur gerst við árekstur?
Gerum ráð fyrir að flestir séu í
bílbelti, en við árekstur aftan á bíl
(aftanákeyrsla) sveiflast höfuðið
fram, sveifla brjóstkassans stöðv-
ast af beltinu, gríðarleg tognun
verður á aftanverðum hálsvöðvum
og langlegum liðböndum í hálsi,
höfuðið kippist svo afturábak og
stöðvast á höfuðpúða. Aftaná-
keyrsla nefnist whiplash (svipu-
ólar- eða sveifluólaráverki). Auk
þess getur þessu fylgt áverki á
brjóstkassa og höggið valdið heila-
hristing.
Á myndinni sést áverki á disk-
þófa sem er milli hryggjarliða.
Önnur líffæri sem einnig geta
orðið fyrir áverka eru m.a. vöðvar,
liðbönd og taugar. Læknar og
sjúkraþjálfarar eru ekki allir á
sama máli um hvaða meðferð er
ákjósanlegust og beri mestan
árangur. Meðferð er annars vegar
bráða (fyrstu vikurnar eftir slys-
ið) og langvarandi (í marga mán-
uði eftir slysið). Flestir eru sam-
mála um notkun hálskraga fyrst
eftir slysið en hversu lengi (dagar/
vikur) eru skiptar skoðanir um.
Verkja- og bólgueyðandi töflur
geta dregið úr einkennum ásamt
sjúkraþjálfun, en í henni er ann-
ars vegar mjúkvefjameðferð
(nudd, rafmagns-
meðferð, nálastung-
ur) og auk þess eru
æfingar gjarnan not-
aðar. Það er mjög
misjafnt eftir ein-
staklingum hvaða
meðferðaráætlun
hentar hverjum og
einum, sennilega fer
það eftir því hversu
mikill (slæmur)
hnykkurinn var.
Því miður ná ekki
allir bata eftir háls-
hnykksáverka, sumir
finna fyrir álagstengdum einkenn-
um en aðrir eru nánast alltaf með
verki í hálsi, finna fyrir höfuð-
verk, ógleði og jafnvel sjóntrufl-
unum. Þessi einkenni
geta þannig leitt til
þess að viðkomandi
getur ekki stundað
fulla vinnu sem reyn-
ir á háls- og herða-
svæði. Erfiðisvinna
þarf ekki að vera sú
versta heldur er
skrifstofuvinna jafn-
vel enn verri ef hún
krefst margra
klukkutíma kyrrsetu
fyrir framan tölvu-
skjá. Á síðustu árum
hafa sjúkraþjálfarar
getað öðlast réttindi frá Land-
læknisembættinu til að stunda
nálastungur sem hluta af reglu-
bundinni meðferð. Hún hefur
breytt talsverðu varðandi árangur
meðferðar til hins betra.
Kostnaður samfélagsins vegna
aftanákeyrslna var gríðarlegur
(um 1,9 milljarðar árið 2005) en
hver ákeyrsla kostaði samfélagið
að meðaltali 1,3 milljónir. Meðal-
talskostnaður tryggingafélaga er
um 2,4 milljarðar á ári (Einar Guð-
mundsson, Sjóvá). Heildarkostn-
aður aftanákeyrsla var um 5,2
milljarðar árið 2005.
Margir leita réttar síns hjá lög-
fræðingum eftir umferðarslys, en
bótaskylt tryggingafélag á að
bæta tjónþola m.a. kostnað vegna
læknisheimsókna og sjúkraþjálf-
unar. Bæði sá sem er í rétti og í
órétti við slysið eiga bótarétt
vegna líkamstjóns, en tjónvaldur
gegnum slysatryggingarhluta af
iðgjaldi bifreiðar og tjónþoli úr
ábyrgðartryggingu bifreiðar.
Hvað er besta forvörnin gegn
aftanákeyrslum? Hún er einföld –
keyra á löglegum hraða og ávallt
vera vakandi við stýrið! Enn frem-
ur er mikilvægt að höfuðpúðinn sé
í hæð við hnakka bílstjórans.
Höfundur er sjúkraþjálfari.
Bílslys og afleiðingar þess
ÁVERKI Á DISKÞÓFA
GUÐJÓN TRAUSTASON
Allir kokkar gleðjast
Egill Helgason veltir fyrir sér tilraun
ríkisstjórnar Íslands til að lækka
matarverð.
Í gær var ég að lýsa eftir því að menn
færu að gera eitthvað í sambandi við
hið brjálæðislega matarverð í stað
þess að tala bara út í eitt. Og nú er það
komið, matarskattur svokallaður verður
lækkaður í 7 prósent, bæði á vörum
sem hafa borið 14 og 25 prósenta
virðisaukaskatt. Það ætti að muna um
þetta.
Hins vegar er fyndið að þetta á ekki að
koma til framkvæmda fyrr en í mars,
kortéri fyrir kosningar eins og það
heitir. Það verður kosið seinnipartinn
í apríl. Þá geta stjórnarflokkarnir aftur
gert sér mat úr þessu. Skyldi þetta vera
ávísun á áframhaldandi setu sömu
ríkisstjórnarinnar - er hún kannski
eilífðarvél?
Matarverð á Íslandi hefur hækkað svo
mikið á þessu ári að furðu sætir. Lækk-
un á gengi krónunnar skilaði sér lítt út
í matarverðið en maður undireins var
við gengishækkanir. Nú er spurning
hvort ítrustu áætlanir ríkisstjórnarinnar
nái fram að ganga. Einhvern veginn
er maður pínu efins um að það gerist
svona af sjálfu sér. Hvað taka stórmark-
aðirnir mikinn hluta lækkunarinnar til
sín - og hversu mikið skilar sér til neyt-
enda? Og veitingahúsin, eigum við von
á að verðið þar verði loksins skaplegt?
Virðisaukaskattur hefur verið fárán-
lega hár hér á landi, einhver sá hæsti
í heimi. Svo auðvitað fagnar maður
þessu. En kannski hefði verið ráð að
lækka virðisaukaprósentuna almennt
í stað þess að flækja skattkerfið enn
frekar - eða þá bara stíga skrefið til
fulls og leggja flata skattprósentu á
allt, vörur, þjónustu, tekjur, fyrirtæki og
fjármagn?
Annars á Guðni Ágústsson orð dagsins:
„Það munu allir kokkar í eldhúsum
Íslands gleðjast“.
Egill Helgason skrifar á visir.is undir
Skoðanir.
Upphaf endaloka kalda stríðsins eru rakin til fundar Ronald Reagan, fyrrum
Bandaríkjaforseta og Mikhail Gorbachev, fyrrum aðalritara sovéska
Kommúnistaflokksins, í Höfða 11. og 12. október 1986.
Í tilefni þess að 20 ár eru liðin frá þessum merka viðburði standa Reykjavíkurborg,
Háskóli Íslands og Icelandair fyrir fjölbreyttri dagskrá um Höfðafundinn og áhrif
hans á alþjóðastjórnmál og friðarmál í heiminum.
Meðal dagskrárliða má nefna:
Þriðjudagur 10. okt.
kl. 17.00 Leiðtogafundurinn í Reykjavík 1986.
Opnun ljósmyndasýningar í Ráðhúsi Reykjavíkur.
Sýning verður opin almenningi frá og með miðvikudeginum 11. október.
Miðvikudagur 11. okt.
Leiðtogafundurinn í Reykjavík 1986 –
ljósmyndasýning í Ráðhúsi Reykjavíkur.
kl. 20.00 Áhrif leiðtogafundarins á íslenska blaða- og
fréttamennsku.
Málþing Blaðamannafélags Íslands í Ráðhúsi Reykjavíkur.
Fimmtudagur 12. okt.
kl. 17.00 Fyrirlestur Mikhail Gorbachev í Háskólabíói.
Miðasala í síma 511 2255.
Föstudagur 13. okt.
kl. 13.30 Áhrif leiðtogafundarins í Höfða árið 1986 á lok kalda
stríðsins.
Ný skjöl um fundinn úr bandarískum og rússneskum ríkisskjalasöfnum.
Málþing í samstarfi við Háskóla Íslands og Icelandair, í Tjarnarsal
Ráðhússins.
Föstudagur 13. okt.
Höfði til sýnis fyrir almenning frá klukkan 13.30 – 17.00
Sunnudagur 15. okt.
Höfði til sýnis fyrir almenning frá klukkan 13.30 – 17.00
Leiðtogafundurinn
í Höfða
20 ára afmælisdagskrá