Fréttablaðið - 03.11.2006, Blaðsíða 74

Það áttu ekki margir von á
því að gömlu brýnin í bresku
rokksveitinni The Who ættu
eftir að gefa út plötu með
nýju efni, en nú er hún stað-
reynd. Endless Wire kemur
út tæpum aldarfjórðungi á
eftir síðustu hljóðversplötu
þeirra, It’s Hard. Trausti
Júlíusson komst að því að
nýja platan sver sig í ætt við
fyrri verk sveitarinnar.
Hljómsveitin The Who er hiklaust
eitt af stóru nöfnunum í rokksög-
unni. Hún sló í gegn um miðjan
sjöunda áratuginn með rokkslög-
urum á borð við I Can’t Explain,
Anyway Anyhow Anywhere og My
Generation. Hún gerði Tommy,
fyrstu rokkóperuna sem náði ein-
hverjum vinsældum, árið 1969.
Hún var þekkt fyrir brjálaða tón-
leika sem enduðu jafnvel á því að
hljómsveitarmeðlimir mölvuðu
gítara og veltu um koll trommu-
settinu og hátalarastæðum. Hún
setti hávaðamet á tónleikum árið
1976 sem stóð í fjölda ára. Og fáar
sveitir hafa rústað fleiri hótelher-
bergi. Síðustu tvo áratugi hefur
hljómsveitin hins vegar lítið starf-
að og eingöngu komið saman til
tónleikahalds. Eftir að bassaleik-
arinn John Entwistle dó fyrir fjór-
um árum voru flestir búnir að
afskrifa sveitina endanlega. En
aldeilis ekki. The Who hefur spilað
mikið á árinu 2006 og fyrsta stúd-
íóplatan í 24 ár, Endless Wire, er
nýkomin í verslanir.
The Who var á blómaskeiði sínu
skipuð fjórum meðlimum; Roger
Daltrey söngvara, Pete Townshend,
gítarleikara og aðallagasmið sveit-
arinnar, John Entwistle bassaleik-
ara og Keith Moon trommuleikara.
Keith var magnaður trommuleik-
ari og alræmdur sukkari og óláta-
belgur. Það var hann sem keyrði
Rolls Royce út í sundlaugina á
Holiday Inn-hóteli 1967 (verður
seint toppað). Hann dó af ofneyslu
lyfja árið 1978. John Entwistle
bassaleikari dó svo eins og áður er
getið árið 2002 af hjartaáfalli sem
mátti rekja til kókaínneyslu. Og þá
voru eftir tveir. Roger og Pete.
Það eru liðin 44 ár frá því Pete og
Roger spiluðu fyrst saman í hljóm-
sveit, en samband þeirra er enn
sterkt. „Hjónaband mitt og kon-
unnar hélt ekki, en hjónaband
okkar Petes lifir enn,“ sagði Roger
nýlega í viðtali þegar hann var
spurður hvernig þeir færu að því
að vera enn saman eftir öll þessi
ár. The Who er nú að klára mikla
heimstónleikaferð. Með Pete og
Roger á því ferðalagi spila m.a.
Simon bróðir Petes á gítar og Zak
Starkey, sonur Ringo Starr, spilar
á trommur. Tónleikarnir hafa feng-
ið mjög góða dóma. Það er enn
hávaði og kraftur í bandinu og
yngri rokkarar eins og Paul Well-
er, meðlimir Oasis og The Fratellis
hafa lýst yfir ánægju sinni með
frammistöðuna.
Eitt af því sem The Who er þekkt
fyrir eru rokkóperurnar. Fyrstu
mini-óperuna, A Quick One While
He’s Away, samdi Pete Townshend
1966, en þekktastar eru Tommy og
Quadrophenia. Nýja Who-platan
Endless Wire er tvískipt. Fyrri
hlutinn eru níu glæný lög, en seinni
hlutinn er tíu laga mini-rokkóper-
an Wire & Glass í heild sinni.
Tónlistin er mjög í anda fyrri
verka sveitarinnar. Þetta eru kröft-
ug rafmagnsgítarstykki í bland við
rólegri kassagítarkafla. Gít-
artrikkin hans Petes eru á sínum
stað og líka söngstíllinn hans Rog-
ers. Ekki mikil nýsköpun kannski
en þessi lög virka vel og heildar-
svipurinn er fínn. Flestir tónlistar-
miðlar hafa tekið plötunni vel.
David Fricke hjá Rolling Stone
gefur henni t.d. 4/5. Í næstu viku
kemur nýtt tónleikasafn frá hljóm-
sveitinni á DVD.
Það heitir Who’s Better, Who’s
Best ...
Saga The Who
Á þessum tíma ársins er yfirleitt farið að skýrast hvaða plötur muni
berjast um það að vera valdar bestu plöturnar á árslistum tónlistar-
spekinga og áhugamanna. Síðasta ár var sem dæmi án efa ár Sufjan
Stevens og var það orðið nokkuð ljóst á þessum tíma árs að fáar plötur
gætu fellt hann og plötuna Illinois af stallinum sem besta plata ársins.
Árið í ár er hins vegar algjörlega án augljósra sigurvegara. Engin ein
plata hefur fengið algjört einróma lof gagnrýnenda, að minnsta kosti
ekki þannig að áberandi þyki. Árið hefur verið frekar jafnt, kannski
rétt yfir meðallagi og varla það.
Þær plötur sem hafa fengið bestu dómana eru meðal annars nýjustu
skífur gömlu jálkanna Bobs Dylan, Toms Zé, Pauls Simon, Donalds
Fagen og Alis Farka Toure. Bandaríkjamenn eru einnig afar hrifnir af
„amerísku“ hljómsveitinni The Hold Steady á meðan Bretarnir heillast
helst af hinni ofurofmetnu sveit Arctic Monkeys. Guillemots, Lily
Allen, Hot Chip og Scott Walker gætu einnig blandað sér í baráttuna
um bestu bresku plötu ársins. Ekki má heldur gleyma öðrum lista-
mönnum sem hafa sent frá sér frambærilegar plötur á árinu, á borð við
The Rapture, Annuals, The Strokes,
Bonnie „Prince“ Billy, TV on the Radio
og fleiri sem eru auðvitað alltof
margir til þess að fara að telja upp hér.
Nokkrar plötur eru þó enn óútgefnar
og gætu blandað sér í baráttuna. Má
þar til dæmis nefna Swan Lake, Jóönnu
Newsom og ... And You Will Know Us
By the Trail of Dead.
Hér á landi hafa plötur Skakkamanage,
Ghostigital, Eberg, Lay Low, Reykja-
vík! og Péturs Ben helst slegið í gegn
hjá gagnrýnendum. Þó verður að
teljast afar líklegt að væntanleg plata
Benna Hemm Hemm muni vinda sér í
baráttuna. Árið er samt ekki liðið í
aldanna skaut þannig að við skulum sjá
hvað setur.
Hver er besta plata ársins?
Tónleikar í þrívídd
Allar nýjustu
upplýsingar og
fréttirá ensku
á vefnum
reykjavik.com
og í blaðinu
Reykjavikmag