Fréttablaðið - 20.12.2006, Qupperneq 44

MARKAÐURINN 20. DESEMBER 2006 MIÐVIKUDAGUR6
Ú T L Ö N D
Jón Aðalsteinn Bergsveinsson
skrifar
Stjórnvöld á Spáni samþykktu undir lok síðustu
viku að setja aukið fé í þróun á A380 risaþotu
Airbus, eins stærsta dótturfélags evrópsku sam-
stæðunnar EADS. Greiðslur Spánverja á árinu
nema 56,97 milljónum evra eða rúmlega 5,1 millj-
arði íslenskra króna.
Spánverjar eiga mikið undir gengi EADS, sem
hefur farið sígandi á árinu vegna ítrekaðra tafa og
vandræða í framleiðslu á risaþotunni, sem er tveim-
ur árum á eftir áætlun. Flugfélög á Spáni halda í
vonina, að greiðslur stjórnvalda verði til þess að
þau verði með þeim fyrstu til að fá risaþoturnar,
sem eru á tveimur hæðum og stærstu farþegaflug-
vélar í heimi, á næsta ári. Þá er sömuleiðis horft til
þess að framleiðsla á nokkrum hlutum í risaþotuna,
sem gerðir eru á Spáni, verði ekki fluttir úr landi í
hagræðingarskyni.
EADS er að stærstum hluta í eigu nokkurra
stærstu ríkja í Evrópu auk þess sem nokkur stór-
fyrirtæki eiga hlut í félaginu. Ríkin hafa hvert
um sig deilt kostnaði við þróun risaþotunnar á
milli sín. Spænska ríkið átti upphaflega að greiða
fimm prósent af heildarkostnaði við farþegaþot-
una. Kostnaðurinn hefur hins vegar tvöfaldast frá
því þróun vélarinnar hófst fyrir sex árum og nema
í heildina 376 milljónum evra eða 33,8 milljörð-
um íslenskra króna. Heildarkostnaður við þróun
vélarinnar á tímabilinu nemur hins vegar heilum
12 milljörðum evra eða tæplega 1.100 milljörðum
íslenskra króna.
Viðskiptaráðherra Spánar segir að ríkið muni
ekki greiða meira en sem þessu nemur og bætti við,
að greiðslurnar sem samþykktar voru fyrir helgi
hafi verið það sem upp á vantaði í greiðslu ríkisins
fyrir þremur árum.
Spánverjar tryggja sig
Spánverjar hafa samþykkt að auka greiðslur til EADS
vegna þróunar á A380-risaþotunni. Tom LaSorda, forstjóri banda-ríska bílaframleiðandans
Chrysler, sagði í síðustu viku,
að fyrirtækið ætlaði að draga
úr framleiðslu á nýjum bílum í
átta verksmiðjum sínum vestan-
hafs í þessum mánuði og byrjun
næsta árs til að minnka birgðir af
óseldum bílum. Dregið verður úr
framleiðslunni með því að gefa
starfsmönnum í verksmiðjunum
lengra jólafrí en fyrri ár.
Sala á nýjum bílum hefur
dregist talsvert saman í
Bandaríkjunum á árinu, sér í lagi
vegna snarpra verðhækkana á
eldsneyti sem varð til þess að
fólk skipti stærri bílum út fyrir
minni og sparneytnari.
Chrysler, líkt og aðrir bíla-
framleiðendur vestanhafs, kom
ekki vel undan árinu en þekkt-
ustu bílar fyrirtækisins eru jepp-
ar og aðrir stórir bensínsvelgir.
Salan dróst saman um 26 prósent
á þriðja ársfjórðungi með þeim
afleiðingum að fyrirtækið tapaði
1,5 milljörðum bandaríkjadala
eða 103,4 milljörðum íslenskra
króna.
Í ofanálag greindi bandaríska
dagblaðið The Detroit News frá
því að svo geti farið að Chrysler
hætti tímabundið framleiðslu á
einhverjum tegundum bíla í jan-
úar á næsta ári til að minnka
birgðir af óseldum bílum.
Talsmaður Chrysler neitar hins
vegar að staðfesta fréttir þessa
efnis. - jab
Chrysler dregur úr
framleiðslu bíla
Bandaríski gítarframleiðandinn
Gibson keypti um miðja síðustu
viku fyrirtækið Dongbei Piano,
sem er stærsti framleiðandi á
píanóum í Kína og var í eigu rík-
isins. Með kaupunum er horft til
þess að stækka markaðshlutdeild
Gibson þar í landi en draga jafn-
framt úr framleiðslukostnaði.
Ekki hefur verið tilgreint
hversu hátt kaupverð Gibson
greiðir fyrir kínverska píanó-
framleiðandann að öðru leyti en
því að það nemur nokkuð hundr-
uð milljónum júana.
Kínamarkaður er ekki nýr
af nálinni fyrir Gibson, sem í
nokkur ár hefur framleitt ódýr-
ari gerðir rafmagnsgítara undir
merkjum Epiphone suðurhluta
landsins. Þá er Gibson enginn
nýgræðingur á sviði píanóa því
fyrirtækið framleiðir hin heims-
þekktu Baldwin-píanó.
Rafmagnsgítararnir frá
Gibson hafa verið á meðal þekkt-
ustu hljóðfæra í heimi. Fyrsti
gítar fyrirtækisins, sem þróaður
var í samvinnu við djassgítar-
leikarann Les Paul, leit dagsins
ljós árið 1935. Á meðal frægra
tónlistarmanna sem hafa notað
gítar af þessari gerð eru þeir
Jimmy Page, gítarleikari rokk-
hljómsveitarinnar Led Zeppelin,
John Lennon og Edge, gítarleik-
ari U2. - jab
Nýr tónn hjá Gibson
Samkeppnisyfirvöld í Kína hafa
sektað kínversku ferðaskrif-
stofuna Jinan Spring Holiday
Travel Agency um jafnvirði
tæpra 1,4 milljónir króna fyrir
brot á samkeppnisreglum.
Ferðaskrifstofan seldi um 400
flugmiða í innanlandsflugi fyrir
allt niður í 1 júan eða tæpar 9
krónur í byrjun mánaðar.
Meðalverð fyrir sambærilega
flugleið og ferðaskrifstofan bauð
nemur aðra leiðina um 910 júön-
um eða 8.000 íslenskar krónur.
Að sögn kínversku ríkisfrétta-
stofunnar Xinhua kveða sam-
keppnislög á um að ekki megi
selja farmiða undir ákveðnu lág-
marksverði og megi afsláttur
hvers miða ekki vera nema 45
prósent af auglýstu verði. - jab
Sektað fyrir tilboð
Henry Paulson, fjármálaráð-
herra Bandaríkjanna, og Ben
Bernanke, seðlabankastjóri
landsins, náðu fyrir hönd banda-
rískra stjórnvalda samkomulagi
við kínverska ráðamenn undir
lok síðustu viku þess efnis að
stjórnvöld í Kína slaki á lág-
gengisstefnu kínverska júansins.
Stjórnvöld í Bandaríkjunum vilja
sjá minni gengismun landanna á
milli til að draga úr innflutningi
á vörum frá Kína.
Greiningaraðilar segja hins
vegar ekkert fast í hendi og benda
á, að þótt Kínverjar hafi gengist
við samkomulaginu þá geti svo
farið að gengið hækki lítið.
Þá er sömuleiðis horft til þess
að minnka viðskiptahallann við
landið, sem stefnir í methæðir.
Hallinn í ár stefnir í að nema
229 milljörðum bandaríkjadala
eða 15.917 milljörðum íslenskra
króna. Verði það endanleg nið-
urstaða hafa vöruskipti við Kína
aldrei verið neikvæðari.
Stjórnvöldum í Kína hefur
lengi verið legið á hálsi fyrir að
halda gengi júansins lágu með
handafli til að efla útflutning á
kínverskri framleiðslu. Það er
hins vegar þyrnir í augum banda-
rískra stjórnvalda, sem hafa
horft á síaukinn viðskiptahalla
gagnvart Kína ár frá ári og minni
sölu á innlendum varningi. Þetta
var fyrsti fundur bandarísku
sendinefndarinnar en stefnt er á
fleiri fundi í framtíðinni. - jab
Sættir náðust um
kínverska júaninn
Deilur stjórnvalda í Íran og
Bandaríkjunum fengu á sig aðra
mynd í byrjun vikunnar þegar
stjórnvöld í Íran fyrirskipuðu
seðlabanka landsins að framveg-
is myndu öll milliríkjaviðskipti
landanna verða í evrum í stað
bandaríkjadala.
Gholam Hossein Elham, tals-
maður ríkisstjórnarinnar, segir að
gripið hafi verið til aðgerðanna til
að einfalda alla fjármálaumsýslu
stjórnvalda á erlendum vettvangi
auk þess sem með þessu séu
tengslin við bandaríkjadal rofin.
Eftir breytinguna verða
erlendir aðilar að greiða með
evrum fyrir íranskan útflutning,
þar á meðal olíu en Íranar eru
fjórða stærsta olíuframleiðslu-
ríki í heimi.
Fjölmiðlar segja Írana hafa
gripið til þessa ráðs vegna yfir-
vofandi efnahagsþvingana
Sameinuðu þjóðanna gegn Írönum
vegna kjarnorkuáætlunar stjórn-
valda. Þá munu aðgerðirnar vera
gerðar að tilstuðlan fjármála-
stofnana í Íran, en forsvarsmenn
banka þar í landi segja erfiðara
nú en áður að taka dali út af
reikningum í evrópskum bönkum.
Segja þeir, að það sé vegna þrýst-
ings frá Bandaríkjamönnum, sem
vilja koma í veg fyrir fjármagns-
flutninga til og frá löndum músl-
íma. - jab
Íranar skipta yfir í evrur