Fréttablaðið - 30.01.2007, Síða 24

Svokölluð Vinaleið þjóðkirkjunnar hefur vakið sterk viðbrögð í samfélaginu. Sitt sýnist hverjum
og ljóst er að ekki ríkir sátt um aðkomu trúarstofnun-
ar á borð við þjóðkirkjuna inn í grunnskólana. Þar
sem ég er áhugamaður um trúmál og samfélag hlust-
aði ég með athygli á þáttinn Ísland í bítið en séra Jóna
Hrönn Bolladóttir var viðmælandi þáttarins. Mig rak
í rogastans við málflutning Jónu Hrannar enda sjald-
an sem ég hef heyrt ómálefnalegri svör við ágætum
spurningum. Mér blöskraði þegar hún tiltók nýlega
líkamsárás þriggja pilta sem dæmi um nauðsyn á því
að koma á Vinaleið. Þarna er Jóna Hrönn að nota
hræðilega árás og harmleik máli sínu til stuðnings.
Ég ákvað í framhaldi að hripa niður nokkra punkta
sem ég tel að eigi erindi við sem flesta sem áhuga
hafa á vinaleiðinni.
1: -Trúarstofnanir eiga ekkert erindi inn í grunn-
skóla landsins! Að mínu mati skiptir engu máli þótt
um 85% landsmanna tilheyri þjóðkirkjunni. Yfir
50.000 manns á landinu tilheyra öðrum söfnuðum.
Það eru u.þ.b fjórir nemendur í hverjum bekk.
2: -Ef trúarstofnun á borð við þjóðkirkjuna er
gefið færi á að vera með starfsmann inni í skólunum,
þá er útilokað að banna öðrum trúfélögum hið sama.
Það sést vel hvað Vinaleið er vond hugmynd ef við
ímyndum okkur að eitthvað annað trúfélag en þjóð-
kirkjan standi fyrir henni. Hvernig líst fólki á að full-
trúi mormóna leitist eftir trúnaðarsamtölum við
börnin okkar?
3: -Fylgjendur Vinaleiðar hafa bent á að ekki sé
um trúboð að ræða heldur þjónustu sem er valkvæð.
Þetta er ekki rétt. Biskup sjálfur hefur bent á að í
vinaleið felist „stórkostlegt sóknarfæri“. Margir
prestar hafa einnig viðurkennt það enda skilgreinir
þjóðkirkjan sig sem boðandi kirkju. Ef vinaleið er
ekki trúboð, má þá ekki hver sem er sinna vinaleið?
4: -Vinaleiðir hafa alltaf staðið til boða í öllum
kirkjusóknum landsins! Kirkjurnar eru miklu eðli-
legri staður fyrir Vinaleiðir en inni í skólunum. Hvers
vegna að færa þessa þjónustu inn í skólana með þeirri
ólgu sem því fylgir? Er þetta það sem þjóðkirkjan
vill? Að sundra og kljúfa?
5: -Það er afar óþægileg staða fyrir foreldra að
þurfa að mótmæla einhverju í skólastarfinu. Ég á
dóttur á grunnskólaaldri sem býr í Garðabæ og fer í
Flataskóla á næsta ári. Það setur hana strax í óþægi-
lega aðstöðu að ég andmæli Vinaleiðinni. Það er
óþverraverk að setja okkur feðg-
inin í þessa stöðu.
6: -Það starf sem skóladjákni á
að inna af hendi er þegar til stað-
ar! Skólasálfræðingar, kennarar
og annað starfsfólk skólanna hafa
unnið þetta starf með sóma. Jóna
Hrönn sagði að guðfræðingar og
prestar hefðu mikla menntun á
þessu sviði og tiltók trúarlífsfé-
lagsfræði sem dæmi. Nú er það
svo að ég er með BA-próf í guð-
fræði (með fyrstu einkunn) og
lauk við trúarlífsfélagsfræði
fyrir tveimur árum. Í þessum
áfanga er ekkert sem viðkemur sáluhjálp eða vinnu
með börnum. Trúarlífsfélagsfræði fjallar m.a. um til-
gang og virkni trúarbragða í samfélögum og hefur
ekkert að gera með sáluhjálp. Það sætir furðu að
Jóna Hrönn tiltekur þennan áfanga sem réttlætingu
fyrir Vinaleið.
7: -Þau lönd þar sem fulltrúar trúfélags eru inni í
menntastofnunum eru aftarlega á merinni í fjölmörg-
um efnum. Gott dæmi um svona kerfi er Íran! Svona
lagað finnst ekki neins staðar nema hugsanlega í
einkaskólum.
8: -Í siðareglum kennara kemur fram að kennarar
mega ekki mismuna nemendum vegna trúarbragða.
Ég get ekki séð að Vinaleið samræmist þessari grein.
Hvernig á kennari að geta horft upp á það þegjandi
að fulltrúi eins trúfélags, einnar kirkjudeildar, starfi
innan um nemendur sína? Vinaleið setur starf kenn-
ara í uppnám.
Vinaleiðin á heima í kirkjunum og söfnuðunum og
þar sem Vinaleiðar er óskað. Trúaruppeldi á ekki að
vera hlutverk grunnskóla, það er bannað með lögum
og það er siðlaust. Samt fetar þjóðkirkjan þá leið að
stíga inn í skuggann, inn á gráa svæðið. Það er óskilj-
anlegt að virðuleg stofnun á borð við þjóðkirkjuna
skuli ryðjast inn í skólana og valda usla og óeiningu.
Það er mér gersamlega óskiljanlegt.
Höfundur er BA í guðfræði frá Háskóla Íslands.
Í siðareglum kennara kemur fram að kennarar
mega ekki mismuna nemendum vegna trúar-
bragða. Ég get ekki séð að Vinaleið samræmist
þessari grein.
Siggi er 17 ára og er í menntaskóla. Hann
er rosalega mikill syk-
urfíkill.
Um níuleytið á
morgnana fer hann að
verða órólegur ef hann
hefur ekki fengið sykur í
einhverju formi. Verður orkulaus
og geðvondur, jafnvel örlar á höf-
uðverk ef það dregst fram að
hádegi að fá eitthvað sem inniheld-
ur sykur. „Sykur, sykur“ hvíslar
sykurpúkinn á öxlinni á honum.
Best finnst Sigga að fá sér gos-
drykk strax kl. átta áður en hann
fer í fyrsta tíma og ekki seinna en
í fyrstu frímínútunum um níuleyt-
ið. Umm, yndisleg tilfinning þegar
gosið leikur um tennurnar og renn-
ur mjúklega niður hálsinn. „Rop,
rop, ahhh.“ Eftir að hafa hangið í
tölvunni fram eftir í gær og vakn-
að dauðþreyttur í morgun hressist
hann allur við. Finnur hvernig
orkan streymir um líkamann. Syk-
urpúkinn er sæll og glaður. Siggi
hefur aldrei verið mikið fyrir að
borða morgunmat, hefur ekki lyst
svona snemma dags, er að borða
snakk fram eftir á kvöldin. Löngu-
frímínútur. Farinn að finna fyrir
smáhungri. Best að fá sér gos og
snúð enda ódýrari en samlokan.
Mjúkur og sætur, ætti að duga
fram að hádegi. Siggi brosir til
Möggu sem gengur framhjá. Tenn-
urnar eru súkkulaðibrúnar eftir
glassúrinn og hann skolar honum
niður með gosinu. „Rop rop ahh.“
Siggi er hættur að geispa og hann
og strákarnir tala saman um nýj-
ustu myndina sem þeir „download-
uðu“ og World of Warcraft sem
þeir spila á netinu. Í hádeginu er
Siggi orðinn svangur en það er
lítið inni á debetkortinu.
„Shit.“ Tvö snickers og
hálfs lítra gosdós bestu
kaupin. Helmingi ódýrara
en langloka. Siggi situr í
setustofunni með strákun-
um og snickers-in renna
ljúflega niður með gosinu
og sykurpúkinn strýkur á
sér magann alveg að
springa. Tíminn flýgur og
bjallan hringir inn í tíma.
Siggi stendur upp og gengur í átt
að skólastofunni. Skyndilega finn-
ur hann fyrir verk í kjálkanum.
Það er eins og sé verið að stinga
prjón í gegnum höfuðið á honum
og inn í tennurnar. Siggi hættir við
að fara í tíma. Verkurinn ágerist
og Siggi er ráðþrota en smám
saman rennur upp fyrir honum
ljós. Hann tekur upp gemsann og
hringir. „Mamma, þetta er Siggi.
Ég held ég sé kominn með tann-
pínu.“
Kæra ungmenni. Hann Siggi er
ekki í góðum málum og neyslu-
venjur hans eru slæmar. Tennur
okkar eru dýrmætar og engar
tannlækningar trompa hönnun
skaparans. Þær þurfa að endast
alla ævi og ekki er sjálfsagt að
gera við þær eða skipta út eins og
varahlut í bíl. Sælgætisneysla og
gosdrykkja er skaðleg tönnunum
og ávísun á tannskemmdir. Þú
tapar tönnum, peningum og fal-
legu brosi. Segðu sykurpúkanum
stríð á hendur. Sveltu hann í hel.
Ekki láta hann stjórna lífi þínu.
Farðu reglulega til tannlæknis og
láttu skoða tennur þínar. Fáðu
kennslu í munnhirðu og leiðbein-
ingar um mataræði.Tannlæknirinn
og tannfræðingurinn taka vel á
móti þér og fræða þig um allt sem
þú þarft að vita til að halda tönnum
þínum heilum og heilbrigðum.
Höfundur er tannfræðingur.
Íslenski unglingur-
inn og sykurpúkinn
Eitt helsta kosninga-loforð Sjálfstæðis-
flokksins fyrir borgar-
stjórnarkosningarnar
vorið 2006 var, að bæta
ætti aðbúnað og aðstöðu
aldraðra. Það skýtur því
nokkuð skökku við,
þegar fréttir berast af því í upp-
hafi nýs árs, að Reykjavík undir
stjórn Sjálfstæðisflokksins sé að
hækka öll þjónustugjöld aldraðra.
Þetta eru hrein svik á kosningalof-
orði. Gjöld vegna félagsstarfs,
fæðis, veitinga og þjónustugjalda í
þjónustuíbúðum aldraðra hækkuðu
að jafnaði um 8,8 prósent 1. janúar
2007. Jafnframt hækkaði verð á
frístundastarfi eldri borgara um
tæp tíu prósent. Þessi hækkun er
meiri en verðbólguhækkunin. Eldri
borgara munar verulega um 8,8 til
tíu prósenta hækkun, þegar haft er
í huga hve lífeyrir eldri borgara er
lágur. Þessi hækkun á þjónustu-
gjöldum getur því hæglega leitt til
þess, að það dragi úr þátttöku aldr-
aðra í félagsstarfinu í Reykjavík.
Ef Sjálfstæðisflokkurinn hefði
ætlað að efna kosningaloforð sitt
við aldraða hefði átt að lækka þjón-
ustugjöldin og auðvelda með því
öldruðum að taka þátt í félagsstarf-
inu. En Sjálfstæðisflokkurinn fer í
öfuga átt. Hann hækkar þjónustu-
gjöldin.
Á sama tíma berast fréttir af því
utan úr heimi, að matarverð hér á
landi sé 62 prósentum hærra en
nemur meðaltali í löndum Evrópu-
sambandsins. Er þetta meiri munur
en áður var talað um. Munurinn á
verði kjöts og brauðs er enn meiri,
eða sjötíu til áttatíu prósent! En nú
er ljóst, að væntanleg lækk-
un matvælaverðs hér, sem
taka á gildi 1. mars nk.,
hrekkur skammt til þess að
brúa þetta mikla bil á mat-
vælaverði hér og í löndum
ESB. Verslunin segir, að
verð matvæla hér muni
aðeins lækka um tíu pró-
sent. Undanfarið hefur verð
innfluttra matvæla hækkað
í matvöruverslunum. Inn-
flytjendur segja, að verðið hafi
hækkað við innkaup erlendis.
Margir óttast hins vegar, að kaup-
menn séu að hækka vörurnar nú
vegna væntanlegrar lækkunar 1.
mars!
Hið háa matvælaverð hér og hækk-
anir á því bitna þungt á öllu lág-
launafólki og ekki síst á öldruðum.
Um þriðjungur aldraðra eða um tíu
þúsund manns hafa aðeins rúmar
hundrað þúsund krónur í tekjur á
mánuði. Hið geysiháa matvæla-
verð hér á landi bitnar þungt á
þessum hluta aldraðra. Verulegur
árangur í því að lækka matvæla-
verðið næst ekki án mikillar lækk-
unar landbúnaðarvara. Það þarf að
lækka verulega tolla á innfluttum
landbúnaðarvörum og auka sam-
keppni á þessu sviði. Einnig þarf
að lækka verð á lyfjum. Hið geysi-
háa lyfjaverð bitnar þungt á öldr-
uðum. Undanfarið hefur verð á
ýmsum nýjum lyfjum, svo sem
krabbameinslyfjum, stórhækkað.
Hefur þessi hækkun komið mjög
illa við aldraða.
Höfundur er viðskiptafræðingur.
Borgin hækkar þjón-
ustugjöld aldraðra
Vinaleið setur skólastarf í uppnám
Ef Sjálfstæðisflokkurinn hefði
ætlað að efna kosningaloforð
sitt við aldraða hefði átt að
lækka þjónustugjöldin.
Ef þú kaupir Miele þvottavél eða þurrkara færðu
kaupverðið endurgreitt með betri meðferð á þvottinum
Íslenskt stjórnborð
Ný og betri tromla
Verð frá kr. 114.800
Hreinn sparnaður
1.
verðlaun
í Þýskalandi
W2241WPS