Fréttablaðið - 25.01.2008, Qupperneq 20

20 25. janúar 2008 FÖSTUDAGUR
Svona erum við
fréttir og fróðleikur
FRÉTTASKÝRING
MAGNÚS HALLDÓRSSON
magnush@frettabladid.is
Fj
öl
di
B
AP
TI
ST
AK
IR
KJ
AN
H
EI
M
SF
RI
Ð
AR
-
SA
M
TÖ
K
FJ
Ö
LS
K
.
RE
YK
JA
VÍ
KU
R-
G
O
Ð
O
RÐ
H
EI
M
A
-
KI
RK
JA
SA
M
FÉ
LA
G
T
RÚ
AÐ
R
A
Pósthúsið - S: 585 8300 - www.posthusid.is
Nú þegar farið er að myrkva úti viljum við vinsamlega minna
íbúa á að hafa kveikt á útiljósum við heimili sín til að
auðvelda blaðberum Fréttablaðsins aðgengi að lúgu.
Munum eftir útiljósunum !
Fyrirfram þakkir, dreifing Fréttablaðsins
Í smábænum Davos austantil í svissnesku
Ölpunum koma á hverju ári saman helstu
leiðtogar heims jafnt í viðskiptum sem
stjórnmálum. Nú í ár eru 2.500 manns
mættir þangað til fundahaldanna, sem
hófust á miðvikudaginn og standa fram á
mánudag.
Hvað gerist í Davos?
Í Davos eru stanslaus fundahöld í fimm
daga. Fluttir eru fyrirlestrar, efnt til umræðu-
funda og vinnufunda þar sem leiðtogar
stærstu fyrirtækja heims hitta leiðtoga
margra helstu ríkja heims, og einnig slást
í hópinn listamenn, fræðimenn, trúarleið-
togar, verkalýðsleiðtogar og baráttufólk frá
óháðum samtökum á borð við Greenpeace
og Amnesty International. Stundum eru hátt
í tíu fundir samtímis, þar sem fjallað er um
mörg helstu vandamál heimsins, svo sem
hryðjuverk, vatnsskort, hlýnun jarðar, átökin
fyrir botni Miðjarðarhafs, og þar fram eftir
götunum. Auk hinna eiginlegu fundahalda
notar fólk tækifærið óspart til
að mynda sambönd sem geta
komið að góðu gagni síðar.
Hverjir koma þangað?
Meðal þeirra 2.500
þátttakenda sem
sækja fundina í ár
má nefna Condol-
eezzu Rice, Al Gore
og Henry Kissinger
frá Bandaríkjunum,
Gordon Brown, David
Cameron og Tony
Blair frá Bretlandi,
auðkýfingana George Soros og Bill Gates,
rokkarana Bono og Peter Gabriel, svo aðeins
fáeinir séu nefndir og ekki má gleyma
Íslendingnum Björgólfi Thor Björgólfssyni.
Hvað er gagnrýnt?
Andstæðingar alþjóðavæð-
ingar hafa árum saman
harðlega gagnrýnt þessa
árlegu fundi í Davos.
Aðrir hafa hins
vegar gagnrýnt
fundahöldin fyrir
að vera ómark-
viss og þung í
vöfum, stefnt
sé alltof hátt og
starfið skili jafnan
litlum árangri.
FBL-GREINING: DAVOS
Árviss fundahöld þeirra sem valdið hafa
Matsskýrsla Gylfa Zoëga
og Sveins Agnarssonar um
álitamál vegna samráðs
olíufélagana fyrir útboð
Reykjavíkurborgar árið
1996, bendir til að ávinning-
ur af samráðinu hafi numið
allt að 200 milljónum á
verðlagi dagsins í dag. Lög-
menn olíufélaganna halda
því að fram að tjónið hafi
ekkert verið.
Samráð Skeljungs, Olís og Olíu-
félagsins, nú Kers, fyrir útboð á
vegum Reykjavíkurborgar í októ-
ber 1996 skilaði Skeljungi um 175
til 200 milljóna ávinningi að
núvirði að því er fram kemur í
matsskýrslu hagfræðingana
Gylfa Zoëga og Sveins Agnars-
sonar.
Skýrslan, sem Fréttablaðið
hefur undir höndum, er til athug-
unar hjá Hæstarétti en málflutn-
ingur í máli Reykjavíkurborgar,
og fyrirtækja hennar, gegn olíu-
félögunum fer fram á miðviku-
dag. Málið er prófmál að því leyti
að þetta er fyrsta skaðabótamálið
sem kemur inn á borð Hæsta réttar
sem tengist óumdeildu samráði
olíufélaganna á árunum 1996 til og
með meirihluta árs 2001.
Olíufélögin voru dæmd til
greiðslu skaðabóta upp á rúmlega
72 milljónir, auk vaxta, í Héraðs-
dómi Reykjavíkur 13. desember
2006 vegna samráðs fyrir útboðið
1996. Olíufélögin kærðu niður-
stöðuna til Hæstaréttar og bera
því við að málið sé vanreifað. Í
málflutningi í héraði lagði lög-
maður Skeljungs, Hörður Felix
Harðarson, á það áherslu að það
væri með öllu ósannað hvort sam-
ráðið hafi valdið tjóni.
Grundvallarspurningar
Lögmenn olíufélaganna lögðu á
það áherslu í héraði að það væri
grundvallargalli á málflutningi
Vilhjálms H. Vilhjálmssonar, lög-
manns Reykjavíkurborgar, að
matsmenn hefðu ekki verið kall-
aðir fyrir dóminn til þess að meta
ávinninginn af samráðinu. Í kjöl-
far dómsins í héraðsdómi kallaði
Vilhjálmur til matsmenn, Gylfa og
Svein, til þess að fara í málið og
svara þremur grundvallarspurn-
ingum.
1. Hvað er líklegt að verið hefði
lægsta tilboð matsþola til mats-
beiðanda í september 1996, það er
krónuverð á lítra af gasolíu og 95
okt. bensíni með virðisaukaskatti
samkvæmt útboði matsbeiðanda
dagsettu 3. júní 1996, ef matsþolar
hefðu keppt um viðskiptin en ekki
haft með sér samráð um tilboð
sín?
2. Hver var fjárhagslegur heild-
arávinningur matsþola í krónum
af samráði þeirra í fyrrnefndu
útboði tímabilið október 1996 til
og með desember 2001?
3. Breyttust einhverjar forsendur
við verðmyndun á olíuvörum á
milli útboðanna árið 1996 og 2001,
sem geta gefið aðrar skýringar á
þeim verðmuni sem var á milli
lægstu tilboða, en það samráð sem
fyrir liggur að matsþolar höfðu
með sér?
Ávinningurinn aðalatriði
Spurning tvö er lykilspurning hvað
varðar álitamál þar sem deilt hefur
verið um hvort ávinningur af sam-
ráðinu hafi einhver verið. Gylfi og
Sveinn svara henni orðrétt svona:
„Miðað við ofangreindar verðfor-
sendur má gera ráð fyrir að heild-
arávinningur Skeljungs hf. af þeim
viðskiptum sem hér um ræðir hafi
verið 121,7 - 140,2 milljónir á verð-
lagi hvers árs, eða 174,5 - 201,7
milljónir á verðlagi í desember
2007.“
Matsmennirnir taka með þessu
undir sjónarmið Reykjavíkur-
borgar og héraðsdóms.
Spurningu 1 svara Gylfi og
Sveinn á þá leið að Skeljungur
hefði að líkindum getað „boðið
fyrir tækjum borgarinnar upp á
5,91 krónu lægra verð á hverjum
lítra af 95 okt. bensíni og 3,93 króna
lægra verð á hvern lítra af gas-
olíu“. Er sú ályktun meðal annars
dregin af skiptingu framlegðar
félaganna sín á milli, en samkomu-
lag var um að það félag sem átti
lægsta boð myndi greiða hinum
hlutfall af framlegðinni.
Þriðja spurningin snýr að því
hvort munur sé á útboðunum árið
1996, þegar samráð var fyrir hendi,
og síðan 2001 þar sem sannað þykir
að samráð hafi ekki átt sér stað.
Svar Gylfa og Sveins er: „Lægri til-
boð árið 2001, og einnig meiri mis-
munur á milli tilboða olíufélaganna
þá en 1996, benda til þess að sam-
ráð hafi verið minna, jafnvel alls
ekki til staðar. Vegna þess að
umfang viðskipta við Reykjavíkur-
borg er að mestu óháð hagsveifl-
unni og fer þess í stað eftir skipu-
lagi strætisvagnaþjónustu og
annarrar þjónustu þá eiga þau ekki
við í þessu tilviki að breytt staða
efnahagsmála geti útskýrt lægri
tilboð árið 2001. Hins vegar skal á
það bent að þótt samráð eigi sér
ekki stað þá geta tilboð breyst frá
einu útboði til annars.“
Áhrif matsskýrslu Gylfa og
Sveins á skaðabótamál sem bíða
þess að vera tekin fyrir í héraðs-
dómi og Hæstarétti eru óljós þó
telja megi líklegt að sækjendur í
málum gegn olíufélögunum muni
horfa til þessa mats sem rökstuðn-
ings fyrir því að ávinningurinn af
samráðinu hafi verið ótvíræður.
Meðal mála sem ekki hafa enn
verið tekin fyrir er skaðabótamál
íslenska ríkisins gegn olíufélögun-
um vegna samráðs félagana fyrir
útboð á vegum ríkisins.
Ávinningur af samráði ótvíræður
GÍSLI BALDUR GARÐARSSON Gísli Baldur Garðarsson, stjórnarformaður og lögmaður Olís, sést hér koma út úr dómsal Héraðs-
dóms Reykjavíkur eftir að olíufélögin voru dæmd til greiðslu skaðabóta vegna samráðs fyrir útboð á vegum Reykjavíkurborgar
árið 1996. FRÉTTABLAÐIÐ/GVA
HÆSTIRÉTTUR Óljóst er hvort matsskýrsla Gylfa Zoëga og Sveins Agnarssonar verður
tekin til greina fyrir Hæstarétti þar sem hún er seint fram komin. Niðurstaða matsmanna
þykir þó styrkja málflutning þeirra sem telja samráðið hafa valdið tjóni. FRÉTTABLAÐIÐ/GVA
VERÐTILBOÐ FÉLAGA ÁRIÐ 1996
Verðlistaverð Skeljungur Olís Olíufélagið, nú Ker
Gasolía 29,4 24,09 24,19 24,15
Bensín 76,0 71,46 71,9 71,59
Steinolía 35,0 30,50 29,4 30,25
Sú staða sem
komin er upp
í borgarstjórn
Reykjavíkur
kom einnig upp
í bæjarstjórn
Vestmanna-
eyja á síðasta
kjörtímabili. Þá
voru Samfylking
og Framsókn
með eins manns
meirihluta en
eini fulltrúi framsóknarmanna naut
ekki stuðnings annarra á listanum.
Elliði Vignisson er fulltrúi sjálfstæðis-
manna og bæjarstjóri.
Hvernig gekk samstarfið hjá
meirihlutanum? Til að byrja með
gekk þetta vel en þegar á leið fór
að halla undan fæti. Svo kom þó
að það slitnaði upp úr þessu þó að
ágæt sátt væri um málefnin. Hins
vegar voru persónuleg mál erfiðari
og það varð þeim að falli.
Komst varamaðurinn einhvern
tímann inn? Það kom upp sú staða
að fulltrúi framsóknarmanna varð
veðurtepptur uppi á landi og þá
var bæjarstjórnarfundi frestað með
stuttum fyrirvara. Við sendum málið
til félagsmálaráðuneytisins því lögin
kveða skýrt á um það að í slíkum
aðstæðum tekur varamaðurinn
sætið. Álit félagsmálaráðuneytisins
var þó á annan veg.
Hefðuð þið reynt að fá varamann
til að fella meirihlutann? Nei,
við litum aldrei svo á málin. Menn
mega ekki gleyma því að embættin
sem menn fara með eru mikilvægari
en einstaklingarnir sem gegna þeim
og það ber að gegna embættinu
með það hugfast.
Hefur þú einhverjar ráðleggingar
fyrir Reykvíkinga? Ég hef heyrt
menn segja að þetta sé í eina
skiptið sem þeir ættu ekki að taka
Eyjamenn sér til fyrirmyndar.
SPURT & SVARAÐ
VEIKUR MEIRIHLUTI
Oddamaður
veðurtepptur
ELLIÐI VIGNISSON
Bæjarstjóri í Vest-
mannaeyjum.
> Fimm fámennustu trúfélögin árið 2007
HEIMILD: HAGSTOFA ÍSLANDS
4
11
20
28
33