Fréttablaðið - 16.02.2008, Blaðsíða 13

LAUGARDAGUR 16. febrúar 2008 13
ÞRIÐJA GREIN AF FJÓRUM
Á morgun:
Framtíðaráform í fangelsismálum
„Það er mín tilfinning að þeim
finnst þeir ekki hafa neinu að
tapa. Ef smyglið tekst koma þeir
út í gróða en ef það mistekst fá
þeir vinnu í fangelsi á launum
sem þykja bærileg í Litháen,“
segir Einar Loftur Högnason,
sem starfað hefur sem fanga-
vörður í sautján ár, um stöðu
erlendra fanga, þá sérstaklega
Litháa inni á Litla-Hrauni.
Einar Loftur segir Litháa þó
einkar vel liðna innan fangelsis-
veggjanna. Þeir séu harðdugleg-
ir, snyrtilegir og eigi auðvelt með
að búa í miklu návígi við aðra eins
og tíðkist í fangelsum. Um það
eru allir starfsmenn innan fang-
elsismála sammála af þeim sem
ræða við blaðamenn. Fólk er þó
almennt einnig sammála um að
eðlilegt sé að fangar afpláni refs-
ingu í því landi sem þeir koma til
með að búa í að lokinni refsingu,
þá sérstaklega þegar litið er til
þess hve fangelsi á Íslandi eru nú
þröngt setin og hve marga á eftir
að boða til afplánunar.
Innan dómsmálaráðuneytisins
er nú unnið að því að kanna mögu-
leika á því að senda erlenda ríkis-
borgara, sem gerst hafa brotlegir
við lög hér á landi, til afplánunar
í heimalandi sínu. Á nýliðnu ári
luku afplánun eða voru í afplánun
í lok árs 35 erlendir ríkisborgar-
ar. Af þeim voru tuttugu ekki
búsettir hér á landi og sátu þeir
inni fyrir ofbeldisbrot, kynferðis-
brot, fíkniefnabrot og auðgunar-
brot. Nú eru til rannsóknarmeð-
ferðar eða á ákærustigi mál
allmargra erlendra ríkisborgara,
meðal annars vegna gruns um
aðild þeirra að nauðgunum, fíkni-
efnabrotum eða líkamsárásum.
Hildur Dungal, forstjóri Útlend-
ingastofnunar, hefur greint frá
því við Fréttablaðið að langflest-
um EES-borgurum sem hafi feng-
ið dóma hér til þessa hafi verið
vísað úr landi eftir að fangelsis-
vist lýkur. Þá hefur Björn Bjarna-
son dómsmálaráðherra greint frá
því að þegar búið sé að kanna
réttarheimildir og réttarstöðu
þess að menn afpláni dóma í
heimalandi sínu verði niðurstað-
an kynnt.
„Þetta eru góðir strákar en eins
og ég segi finnst þeim bara fínt að
vera hérna og dæmi eru um að
þeir komi jafnvel glaðir aftur til
okkar,“ segir Einar Loftur.
Fyrirmyndarfangar sem þykir gott að búa í íslenskum fangelsum:
Á launum sem þykja góð í Litháen
BÓN Litháískir fangar sjást hér þrífa bíl í bílskúr á Litla-Hrauni. Þeir þykja duglegir í
vinnu og eru fyrirmyndarfangar að sögn fangavarða.
Lagaheimildir lögreglu til þess að
berjast gegn alþjóðlegri glæpa-
starfsemi hér á landi eru umtals-
vert þrengri en í löndunum í
kringum okkur. Munar þar mestu
um að hér miðast heimildir
lögreglu til rannsókna og aðgerða
við það að rökstuddur grunur sé
uppi um lögbrot.
Í nágrannalöndum okkar og
raunar víðast hvar í Evrópu hefur
lögregla víðtækari lagaheimildir
til þess að rannsaka ýmis
einkenni skipulagðrar glæpa-
starfsemi, með ítarlegri grein-
ingavinnu og viðlíka aðgerðum.
Stefán Eiríksson segir brýna
þörf vera á því að umræðu um
þessi mál verði til lykta leidd,
með öryggishagsmuni að
leiðarljósi. „Það er ekki tilviljun
að útlendingum hafi fjölgað hér í
fangelsum hér á landi. Margir
þeirra voru fundnir sekir um
alvarleg brot. Í því ljósi þarf að
huga að því hvaða úrræði
lögreglan hefur til þess að sporna
gegn því að hér nái fótfestu
forhertir glæpahópar. Dómsmála-
ráðherra [Björn Bjarnason] hefur
talað fyrir þeim viðhorfum sem
lögreglan telur skynsamleg. Það
þarf að sýna framsýni í þessum
efnum svo það sé ljóst að það sé
búið að byrgja brunninn áður en
barnið dettur í hann.“
Lagaheimildir þarf að styrkja:
Stöndum öðr-
um þjóðum
langt að baki
STEFÁN EIRÍKSSON Ýmis einkenni skipu-
lagðrar glæpastarfsemi hafa komið fram
hér á landi, segir Stefán. FRÉTTABLAÐIÐ/GVA
Átján fangar eru í gæsluvarð-
haldi og þar af fimm útlendingar,
samkvæmt upplýsingum frá
Fangelsismálastofnun. Þrír af
þessum fimm eru búsettir hér á
landi. Tveir af þeim átján sem
eru í gæsluvarðhaldi eru sextán
ára gamlir.
Af þessum tuttugu og tveimur
útlendingum sem eru í fangelsi
núna eru fjórir Hollendingar,
tveir Bretar, og einn frá Eþíópíu,
Gana, Portúgal, Póllandi, Sierra
Leone, Víetnami og Þýskalandi.
Fangar í gæsluvarðhaldi:
Fimm af átján
útlendingar