Fréttablaðið - 16.02.2008, Blaðsíða 18

18 16. febrúar 2008 LAUGARDAGUR
greinar@frettabladid.is
FRÁ DEGI TIL DAGS
UMRÆÐAN
Slysavarnir
Öll viljum við snúa heil heim að vinnudegi loknum en því miður eru
ekki allir svo heppnir. Rekja má fjölda
slysa til þess að ekki hefur verið hugað
að öryggismálum við ýmsar fram-
kvæmdir. Slík slys eru með öllu ólíð-
andi og mega ekki eiga sér stað.
Af þessum sökum er ástæða til þess
að brýna stjórnvöld til þess að vera
fyrirmynd þegar kemur að öryggi við
framkvæmdir og gera ríkari kröfur en nú er gert
til ýmissa verktaka. Til þess að stuðla að slíkri
hugarfarsbreytingu hef ég flutt þingsályktunar-
tillögu sem miðar að því að fela fjármálaráðherra
að endurskoða innkaupastefnu ríkisstjórnarinnar
með það að markmiði;
a) að tryggja sem best öryggi, heilsu og
aðbúnað starfsfólks bjóðenda svo að tíðni slysa
og atvinnutengdra kvilla verði lægst á Íslandi
meðal OECD-landa
b) að koma í veg fyrir að framkvæmdir hins
opinbera valdi óhöppum eða slysum (hér er átt
við utanaðkomandi aðila, eins og t.d. vegfarendur,
þar sem um vegaframkvæmdir er að
ræða).
Sem stærsti framkvæmdaaðili á Íslandi
getur hið opinbera haft mikið að segja í
þessum efnum með því að sýna gott
fordæmi og setja reglur þar að lútandi um
val á verktökum og birgjum m.t.t. frammi-
stöðu þeirra í öryggismálum og heilsu-
vernd.
Íslenskt atvinnulíf og samfélag hefur
alla burði til þess að verða fyrst til þess að
setja sér núll-slysastefnu rétt eins og við
setjum okkur háleit markmið þegar kemur
að umferðaröryggismálum.
Ríkiskaup og sveitarfélög geta komið miklu til
leiðar ef val á verktökum/birgjum byggist á
árangri viðkomandi aðila í öryggis- og heilsu-
verndarmálum, þ.e.a.s. að bjóðendur þurfi að
leggja fram slysa- og atvinnusjúkdómatölfræði
og áætlun um hvernig öryggis- og heilsuverndar-
málum skuli fylgt eftir. Það er því mikilvægt að
setja sér markmið um engin slys, því lág tölfræði
slysa bætir ekki stöðuna fyrir þann sem lendir í
því eða aðstandendur þeirra. Því hlýtur núll-
slysastefna að vera markmiðið.

Höfundur er alþingismaður.
Engin slys takk
ÁRMANN KR.
ÓLAFSSON
Uppboð 17 febrúar í
IÐNÓ við tjörnina
1. hluti kl. 12:00 Frímerki
2. hluti kl. 13:30 Póstkort og mynt.
3. hluti kl. 14:30 Póstkortasafn S.Ö
4. hluti kl. 17:00 Bækur, málverk og aðrir listmunir.
Uppboðsdagskrá:
Myndir eftir Kjarval, Svavar, Barböru, Nínu, Eirík Smith o.fl.
Úrval af mynt, m.a. frá Iðnaðarsýningunni 1883 og 1911, en
upplag var 31 eintak.
Gamalt póstkortasafn Sigurðar Örlygssonar.
Silfurskeið handunnin af Asbjörn Jacobsen.
81 bókartitill m.a. eftirgerð af elstu íslensku handritunum í 18
bindum, útg af Rosenkilde & Bagger.
Gott úrval af ferðabókum, landfræðiritum, fornritum, blöðum,
tímaritum o.fl. áhugaverðu.
Allir velkomnir.
Meðal uppboðsefnis:
Arnason & Andonov ehf., Austurstrond 1, 170 Seltjarnarnes, sími 551-05 50, aa-auctions@simnet.is, www.aa-auctions.is
Uppboðsefni til sýnis laugardag 16. febrúar
frá kl. 10 – 16 á Austurströndinni.
Einnig hægt að skoða efnið á vefnum.
Mótorskipið Ísland siglir óræðan kúrs suðvestur af
landinu. Radarinn er í ólagi og
framundan er þrútið loft og
þykkur sjór. Veislunni í matsaln-
um er lokið og farþegar teknir
að ókyrrast.
Í brúnni stendur stýrimaður-
inn Geir, með báðar hendur á
stýri, og rýnir út um sæblautar
rúður. Skipstjórinn liggur
sofandi í káetu sinni inni af
stýrishúsinu en loftskeytamað-
urinn Sólrún situr við tæki sín
og tól og hefur náð sambandi
við Brussel. „Þeir segja að við
þurfum að breyta stefnunni um
sjö gráður!“ hrópar hún fram til
stýrimanns.
„Ha?„ segir Geir, lagar
gleraugun og rýnir áfram út úr
brúnni.
„Brussel segir sjö gráður á
stjórn!“
„Ertu að tala við HAFNAR-
STJÓRNINA í Brussel?“ spyr
stýrimaður með glotti.
Inn kemur Þorgerður, annar
stýrimaður, og vill tala við
kaftein.
„Nei. Láttu hann vera. Hvað er
málið?“ spyr Geir.
„Það er út af yfirbrytanum.
Við verðum að...“
„Er ekki nýbúið að skipa hann?
Þennan Ólaf F.?“
„Jú, en… þú veist…“
„Hvar er Villi?“
„Hann fór af í Huddersfield,
þú manst.“
„Já, alveg rétt,“ segir Geir og
grettir sig örlítið um leið og
stórt brot gengur yfir brúna.
„Á ég ekki bara að spyrja
karlinn?“ spyr Þorgerður og
bendir á hurð skipstjóra.
„Nei. Ekki trufla hann. Eru
þau orðin óróleg?“
„Já, við verðum að gera
eitthvað í þessu. Við erum að
tapa tiltrú farþega...“
Geir rýnir út í sortann og
hugsar málið stutta stund áður
en hann svarar: „Láttu þau bara
kasta upp á þetta.“
Þorgerður hristir hausinn,
dæsir og hverfur niður stigann. Í
gættinni mætir hún Sigurði
Einarssyni, fyrsta vélstjóra.
Hann strýkur svitann af enninu
með olíusvartri hendi um leið og
hann stígur inn í brú, og kastar
mæði áður en hann tilkynnir
Geir að vélin sé að missa afl.
„Við getum ekki haldið svona
áfram. Við verðum að taka land
og skipta um olíu.“
„Taka land? Hvar eigum við að
taka land?“ spyr Geir.
„Í Evrópu.“
„Ég er í sambandi við
Brussel!“ hrópar loftskeytakon-
an úr kompu sinni.
Skyndilega er hurðin rifin upp
og inn af dekkinu birtast tveir
hásetar, þeir Steingrímur og
Ögmundur, í saltblautum
sjógöllum.
„Seglin eru klár, sör,“ segir
Steingrímur.
„Seglin?“ hváir stýrimaður.
„Já. Við heyrum það að vélin
sé að gefa sig. Þá er rétti tíminn
til að setja upp seglin. Þau eru
líka mun umhverfsvænni en
helvítis bölvað vélaraflið,“ segir
Steingrímur ákveðinn og
Ögmundur bætir við:
„Við leggjum líka til að
skipinu verði snúið heim. Þetta
er orðin ein stór háskaför.“
Þá heyrist hljóð úr horni.
Sjómælingamaðurinn Ingólfur
Bender segir radar nú sýna
grynnkandi hafsbotn.
„Við virðumst nálgast land.“
„Hvaða land er það?“ spyr
Geir.
„Mér sýnist það vera… sker.“
Inn úr fundasal koma nú þeir
Vilhjálmur Egilsson, formaður
félags farþega á fyrsta farrými,
og Grétar Þorsteinsson, formað-
ur félags farþega á öðrum
farrýmum. Vilhjálmur segir frá
óánægju á fyrsta farrými. Fólk
vilji breyta um kúrs. Nú? Hvert
vill það fara? spyr Geir.
„Til Evrópu,“ svarar Vilhjálm-
ur.
„En þitt fólk, Grétar?“ spyr
stýrimaður.
„Því er nú svosem sama. En
það spyr hvort ekki sé hægt að
borga bjórinn í evrum.“
„Brussel kallar aftur! Þeir eru
tilbúnir með lóðs!“ kallar Sólrún
úr loftskeytaherberginu.
„Ekki hlusta á þetta rugl! Hér
talar alþjóðagróðahyggjan. Upp
með seglin segjum við og hart í
bak!“ segir Steingrímur og
Ögmundur kinkar kolli.
Öllum að óvörum birtist nú
skipslæknirinn, Guðlaugur Þór, í
brúnni og tilkynnir stýrimanni
að hann sé búinn að loka
reykherbergi yfirmanna. Fáir
veita honum athygli.
„Það grynnkar hratt núna,“
kveður Bender.
Sem fyrr heldur Geir þéttings-
fast í stýrið og rýnir út í
síþykknandi sortann. Enn ein
ágjöfin gengur upp á rúðurnar í
brúnni. Áhöfnin bíður spennt
eftir ákvörðun stýrimanns. En
allt í einu opnast dyrnar á svítu
skipstjóra og þrumandi rödd
hans fyllir brúna:
„Haldið kúrs! Óbreytt stefna!“
M/s Ísland
Rangt mál
Hvað er nú að gerast? sagði nefndar-
maður í umhverfisnefnd Alþingis
þegar hann uppgötvaði að á meðal
mála á dagskrá fundar nefndarinnar
í gærmorgun var þingsályktun Stein-
unnar Valdísar Óskarsdóttur um nýtt
starfsheiti ráðherra. Þó að tillag-
an þurfi sjálfsagt alla mögu-
lega og ómögulega skoðun
verður seint sagt að hún
eigi erindi í umhverfis-
nefnd. Enda kom á daginn
að um mistök var að
ræða. Málið hafði slæðst
inn á dagskrána
í stað frumvarps
um varnir gegn
snjóflóðum og
skriðuföllum.
Íþróttalífið eflt
Menntamálaráðherra hefur, að tillögu
íþróttanefndar, úthlutað 20 milljón-
um króna í styrki til samtals 90 styrk-
þega. Verkefnin eru misjöfn og meðal
styrkhafa eru Skíðagöngufélagið
sem fær 150 þúsund krónur til að
kaupa smurbekki fyrir gönguskíði,
Skylmingasamband Íslands sem
fær 300 þúsund til að kaupa
hljóðkerfi fyrir Skylmingamið-
stöðina í Laugar dal og Skot-
félag Akraness sem fær 200
þúsund kall til að
kaupa ólympíska
loftbyssu.
Er þetta það sem þarf?
Margt ágætt er að finna í sigurtil-
lögu Skotanna þriggja um skipulag
Vatnsmýrarinnar. Til dæmis leggja
þeir til að hluti Hringbrautarinnar fari
í stokk en lítil prýði er að götunni
eins og hún er. Furðulegri er
hins vegar hugmyndin um
að Hljómskálagarðurinn
verði stækkaður. Hann
hefur nefnilega þótt alveg
nógu stór fram til þessa.
Reykvíkingar eru að mestu
lausir við almenningsgarða-
menningu og kannski
rétt að búa hana til
áður en hugað er
að stækkun garða.
bjorn@frettabladid.is
HALLGRÍMUR HELGASON
Í DAG | Þjóðarskútan
Í
grófum dráttum má segja að stjórnendur séu af tveimur gerð-
um. Annars vegar þeir sem taka ákvarðanir út frá því hvern-
ig hlutirnir hafa alltaf verið, og svo hinir sem reyna að sjá
nokkra leiki fram í tímann og ákveða kúrsinn eftir því. Fyrri
aðferðina má kenna við baksýnisspegilinn og hún hefur ýmsa
kosti. Hún byggir á reynslu og getur forðað mistökum. Gallinn er
sá að hún er í eðli sínu mjög íhaldssöm og svo eiga hlutirnir til að
taka breytingum og fortíðin er þá alls ekki besti leiðarvísirinn.
Síðari aðferðin byggir á því að sjá fyrir sér framtíðina og helst
færa hana til nútímans. Þetta er vissulega áhættusamari aðferð
en sú sem byggir á baksýnisspeglinum. Ef vel tekst til er hún
hins vegar bæði margfalt líklegri til árangurs en ekki síður til að
forðast dýrkeypt mistök. Lítil dæmisaga sem Moshe Rubenstein,
prófessor við UCLA, sagði á námskeiði í Háskólanum í Reykjavík
fyrir nokkrum árum fangar vel framtíðarhugsunina: Háskóli einn í
Bandaríkjunum reisti nokkrar nýjar byggingar á svæði sínu. Þegar
framkvæmdum var lokið var ákveðið að leggja ekki göngustíga til
að tengja nýju húsin. Þess í stað var svæðið milli þeirra sléttað. Að
nokkrum vikum liðnum lá ljóst fyrir hvað leiðir stúdentarnir völdu
sér milli bygginganna. Þá loks var ráðist í göngustígagerðina.
Stjórnendum skólans hafði tekist að færa framtíðina til nútímans.
Í vikunni tókst þeim sem koma að stjórn Reykjavíkur að sýna
okkur hvernig framtíð höfuðborgarinnar getur orðið. Í niðurstöð-
um alþjóðlegu hugmyndasamkeppninnar um Vatnsmýrina er ekki
horft í baksýnisspegilinn.
Í keppnislýsingu samkeppninnar var það skilið eftir galopið
hvort flugvöllurinn færi úr Vatnsmýrinni eða yrði þar um kyrrt.
Það er lýsandi að í fyrstu umferð gerði aðeins ein tillaga af 136
ráð fyrir flugvellinum áfram. Og í annarri umferð féll höfundur
hennar frá þeirri útfærslu.
Ákveðinn ótti við hvað kæmi í staðinn fyrir flugvöllinn hefur
lengi bærst meðal þeirra sem vilja hann burt. Og það ekki að
ástæðulausu. Sporin hræða. Sú Benidorm norðursins, sem risin er
við Skúlagötu, hefur ekki beinlínis fyllt mann bjartsýni, né held-
ur framhaldið við Borgartún þar sem kassar í miðju bílastæði eru
leiðarminnið. Vinningstillaga Skotans Graeme Massie um Vatns-
mýrina eyðir þessum ótta. Hún kemur eins og ferskur andblær inn
í þá skipulagshugsun sem hefur ráðið ríkjum í Reykjavík undan-
farna áratugi. Fegurðin í tillögunni er ekki síst sú að hún byggir að
stóru leyti á sömu grunnhugmynd og er að baki borgarskipulaginu
frá því 1927, sem miðaði að því að Reykjavík yrði borg í evrópskum
stíl með randbyggðum nokkurra hæða húsum.
Ef tillaga Massie verður að veruleika bjargar hún Reykjavík frá
þeim örlögum að breytast í bíla- og úthverfaborg á bandarískan
máta.
Mikil þverpólitísk samstaða var meðal meirihluta borgarfulltrúa
um að taka af skarið um framtíð Vatnsmýrarinnar á kjörtímabilinu.
Nýr meirihluti hefur aðra stefnu í fyrsta sæti í málefnasamningi
sínum. Þar seldu sjálfstæðismenn sig undir vilja Ólafs F. Magnús-
sonar. Það yrði mikið slys ef einum borgarfulltrúa af fimmtán tæk-
ist að tefja þetta mál í krafti valdataflsins í Ráðhúsinu. Við megum
engan tíma missa. Það þarf að taka u-beygju frá úthverfaskipulag-
inu sem nú blasir við í borginni.
Framtíðin er í Vatnsmýri.
Óttanum eytt
JÓN KALDAL SKRIFAR
ÚTGÁFUFÉLAG: 365
RITSTJÓRAR: Jón Kaldal og Þorsteinn Pálsson AÐSTOÐARRITSTJÓRI: Steinunn Stefánsdóttir FRÉTTASTJÓRAR: Arndís
Þorgeirsdóttir, Kristján Hjálmarsson, Trausti Hafliðason og Höskuldur Daði Magnússon (dægurmál). FULLTRÚI RITSTJÓRA:
Páll Baldvin Baldvinsson. Fréttablaðið kemur út í 103.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu,
Akureyri og þéttbýlissvæðum á suðvesturhorninu. Einnig er hægt að fá blaðið í völdum verslunum á landsbyggðinni.
Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. issn 1670-3871