Fréttablaðið - 23.02.2008, Qupperneq 40

● hús&heimili
„Grallarinn er mjög hentugur á íslensk heimili og
það getur verið hin besta kvöldskemmtun að syngja
upp úr honum gamla sálma,“ segir Einar af mikl-
um sannfæringarkrafti. „Mín bók er gefin út anno
MDCCLXV, það mun vera sautján hundruð og hvað?
Er ekki „L“ fimmtíu? Jú, sem sagt 1765. Ég les hérna
utan á bókina, ég er nú ekki nógu góður í þessu got-
neska letri, en hér stendur skrifað Mellu-söngs-
bók,“ segir Einar en þess má geta að gotneska letrið
sýnir S sem hálfgert L.
En af hverju er bókin kölluð Grallarinn? „Ætli
það sé ekki stytting úr graduale á latínu? Graduale
þýðir sönglag eða sálmalag,“ svarar Einar þreytu-
lega að hætti spekingsins sem allt veit. „Það þarf
engan píanókunnandi til að spila upp úr þessu né
margradda kór, þetta eru svona að mestu leyti ein-
radda nótur, ætlaðar fyrir söng fyrst og fremst.“
Yfirlýst markmið Grallarans var að vera almenni-
leg messusöngsbók sem innihélt söng og serimón-
íur sem í kirkjunum skyldi syngjast og haldast hér
í landi eftir góðri og kristilegri siðvenju, eins og
segir í inngangi bókarinnar. Það var Guðbrandur
Þorláksson biskup sem hóf að gefa þessar bækur út
á Hólum í Hjaltadal.
Einar Melax kann eina sögu af örlögum lagsins
„Allt eins og blómstrið eina“. Í fyrstu útgáfu Grall-
arans var lagið réttilega skrifað en breyttist svo í
gegnum prentvillu í annarri útgáfu. Þá skolaðist
nótnalykillinn til um eitt skref þannig að tóntegund-
in breyttist.
En tekur Einar stundum lagið? „Jú, jú,“ kveður
hann við „ég tek oft lagið úr Grallaranum á síðkvöld-
um þegar fer að skyggja. Slíkt gefur manni huggun
og hugarró þegar hugurinn verður eirðarlaus.“ - nrg
Í arfinn tók ég eftir hann,
útmigna sæng og grallarann
● Einar Melax rakst á Grallarann meðal gamalla bóka í Kolaportinu. Hann keypti bókina
og hefur síðan þótt mjög vænt um þetta gamla og fúna rit. Grallarinn var notaður í kirkjum
og á heimilum til að syngja vinsæl lög á borð við Allt eins og blómstrið eina og Víst ertu
Jesús kóngur klár.
Grallarinn sem gefinn var út árið 1765.
Einar Melax með Grallarann sem hann fann og keypti í Kolaportinu. Grallarinn hefur verið þjóðinni hugleikinn og er meðal ann-
ars minnst á hann í texta á plötunni Megasukk en þaðan er fyrirsögnin tekin. FRÉTTABLAÐIÐ/ANTON
● Forsíðumynd: Fallegt eldstæði í nútímalegri stofu
úr myndasafni Gettyimages. Útgáfufélag: 365 miðlar
ehf., Skaftahlíð 24, 105 Reykjavík, s. 512 5000 Ritstjórar:
Sólveig Gísladóttir solveig@frettabladid.is, Emilía Örlygs-
dóttir emilia@frettabladid.is Auglýsingar: Ámundi
Ámundason s. 517 5724 Útlitshönnuður: Kristín
Agnarsdóttir kristina@frettabladid.is.
H
vernig er hið fullkomna heimili? Þessi spurning hefur vafist
fyrir mér upp á síðkastið. Sérstaklega þegar lífið er þannig að
maður veit varla hvort maður er að koma eða fara. Þegar lóin á
gólfunum, rykið á hillunum og yfirþyrmandi uppvask er farið
að villa manni sýn getur verið erfitt að hugsa skýrt. Þar að auki njóta mu-
blurnar sín ekki þegar allt er úti um allt og þá gæti maður alveg eins
sleppt þessu. Þegar staðan er svona heima hjá mér skoða ég fasteigna-
vefinn í leit að snyrtilegra húsi. Um daginn var ég að býsnast yfir þessu
við vinkonu mína og þá sagði hún: Guð, ertu ekki með húshjálp? Hvenær
þrífið þið eiginlega? Á nóttunni? Þá rann það upp fyrir mér að það væri
kannski ekki bara af hreinræktuðum trassaskap sem heimilið væri svo-
lítið eins og hjá fólkinu í Allt í drasli. Vinkona
mín sannfærði mig um að húshjálp þyrfti ég og
ekki seinna en strax. Hvíslaði því svo að mér að
hennar væri hreint út sagt frábær og hún gæti
dílað fyrir mig. Ég held ég hafi aldrei verið eins
þakklát fyrir nokkurn greiða.
Það er einhvern veginn þannig að þegar það
er snyrtilegt heima hjá manni þá líður manni
betur, er betri við fjölskylduna, ekki eins skap-
vondur og pirraður og er mun jákvæðari. Ég er
því eiginlega farin að hallast að því að það sé
betra fyrir sálarlífið að fá húshjálp en að fara til
sálfræðings.
Eftir nokkrar vangaveltur hef ég komist að
því að hið fullkomna heimili er hreint með flottu
svefnherbergi. Það er allt of algengt að fólk
spanderi í eldhús og baðherbergi en þegar kemur að svefnherberginu er
stundum eins og það sé ekki hluti af húsinu. Að einhver annar búi þar. Veit
ekki hvort fólki finnist þetta ekki skipta máli eða hvort það sé hreinlega
út af hugmyndaleysi sem þetta mikilvæga herbergi situr á hakanum. Í
gamla daga áttu flestar konur snyrtiborð sem var haganlega komið fyrir í
svefnherberginu. Þar geymdu þær burstann sinn, ilminn og skartgripina.
Tilhugsunin um snyrtiborð er dásamleg og ég skil ekkert í mér og öllum
hinum sem eru ekki með þannig. En það er ekki bara snyrtiborð sem
gefur svefnherberginu ævintýralegan blæ heldur skiptir öllu máli hvern-
ig búið er um rúmið. Fyrir nokkrum árum var ég tekin í þjálfun af vin-
konu minni sem hafði unnið sem herbergisþerna í Danmörku. En þá hafði
hún lesið mér pistilinn um að ég byggi um rúmið eins og ég væri fimm
ára. Það er þó ekki nóg að það sé búið um rúmið, umgjörðin í kring þarf
að vera hugguleg. Lýsing í svefnherberginu skiptir öllu máli, engar rúss-
neskar ljósakrónur eða flúorljós. Í svefnherberginu á að vera hlý og falleg
birta, kerti og jafnvel arinn. Stórir náttborðslampar gera gæfumuninn og
það er mikilvægt að hafa bara það allra nauðsynlegasta í svefnherberg-
inu. Setja fatahrúgurnar inn í skáp og henda dagblöðum jafnóðum. Svona
væri hægt að predika endalaust en ætli maður verði ekki að byrja á því að
fara eftir þessu sjálfur. Þá fyrst verður lífið gott.
Hið fullkomna heimili
HEIMILISHALD
MARTA MARÍA JÓNASDÓTTIR
Danfoss stjórnbúnaður fyrir hitakerfi fæst í öllum helstu lagnaverslunum landsins
Vörn gegn brunaslysum • Tvöfalt brunaöryggi
Termix hitastýring fyrir setlaugar frá Danfoss
Rafeindastýring nemur hitastig í setlauginni
Lokar fyrir innrennsli þegar óskuðu hitastigi er náð
Ódýr og hagkvæm lausn
Vönduð vara, lítill viðhaldskostnaður
Áralöng reynsla stjórnbúnaðar við íslenskar hitaveituaðstæður
Auðveld í uppsetningu
•
•
•
•
•
• www.stillumhitann.is
Þegar það er
snyrtilegt heima hjá
manni líður manni
betur, er betri við
fjölskylduna, ekki
eins skapvondur og
er mun jákvæðari. Ég
er því farin að hallast
að því að það sé
betra fyrir sálarlífið
að fá húshjálp en að
fara til sálfræðings
23. FEBRÚAR 2008 LAUGARDAGUR2