Fréttablaðið - 01.03.2008, Síða 70

46 1. mars 2008 LAUGARDAGUR
P
latan All is well kom út hjá
Bedroom Community á dögunum
og hefur verið lofuð í hástert af
tónlistargagnrýnendum um allan
heim, svo sem Rolling Stone,
Pitchfork og Stylus. Sam er aðeins 26 ára
gamall og tónlistin sem hefur átt hug hans
og hjarta frá blautu barnsbeini er amerísk
þjóðlagatónlist. Sam er alinn upp í Vermont
í Bandaríkjunum og þar eru foreldrar hans
þjóðlagatónlistarmenn. Sam byrjaði að spila
á írsku fiðluna þegar hann var þriggja ára
og fór að koma fram með foreldrum sínum
þegar hann var sjö ára.
Platan er samt sem áður engin venjuleg
þjóðlagaplata í hefðbundnum skilningi. Sam
er nánast búinn að endursemja lögin, búa til
nýja hljóma og nýjar laglínur. Sum lögin
eru það mikið breytt að þau eru komin langt
frá upprunalegri mynd. Lag og texti fá nýja
merkingu þegar Sam er búinn að fara frjáls-
legum höndum um þau.
Sam þykir mjög sérstakur í besta skiln-
ingi þess orðs og mjög skapandi einstakl-
ingur en hann er sjálflærður í nánast öllu
sem hann tekur sér fyrir hendur. „Ég hætti
eiginlega í skóla og fór að gera alls konar
hluti. Ég lærði mest á að spila með mönnum
eins og til dæmis Leroy Jenkins. Hann er
hetja sem ég var búinn að líta upp til í mörg
ár og hlusta á allt sem hann hefur gert.
Hann er frá Chicago og var hluti af framúr-
stefnu-djasssenunni á sjöunda áratugnum.
Einn daginn var ég svo mættur heim til
hans og við tókum fram fiðlurnar okkar og
spiluðum saman. Hann hafði rosalega mikil
áhrif á mig tónlistarlega, fór með mig í
annan hljóðheim og ýtti mér út úr ákveðn-
um boxum,“ rifjar Sam upp.
Ekki bara tónlist
Sam er margt til lista lagt og þó hann sé
fyrst og fremst tónlistarmaður er ekkert
listrænt honum óviðkomandi. Hann teiknar
og býr til teiknimyndasögur. Nýlega hefur
hann verið að gera vídeó sem hann birtir á
YouTube og heimasíðunni samamidon.com.
„Mamma og pabbi gáfu mér vídeóupptöku-
vél og þá fór ég að búa til lítil myndbönd og
birta þau á netinu,“ segir hann og hlær.
Hann er nýbúinn að sýna þau í galleríi í
fyrsta sinn í Þýskalandi en þar var hann á
tónleikaferð. „Vanalega sýni ég vídeóin á
einhverjum tónleikastöðum og rokkklúbb-
um. Það var mjög gaman að prófa að sýna í
galleríi.“
„Ég var unglingur þegar ég byrjaði að
teikna og semja teiknimyndasögur. Ætli það
sé ekki vegna þess að ég fæ leiða á að gera
bara tónlist. Að teikna er góð leið til að vera
aðeins einn með sjálfum sér og leyfa ímynd-
unaraflinu að njóta sín. Ég passa mig samt
að taka þetta ekki alvarlega, ég birti teikn-
ingarnar á heimasíðunni minni eða hengi
þær upp á tónleikum og sel kannski fyrir
fimm dollara stykkið. Kannski hef ég gaman
af því að teikna vegna þess að ég er ekki að
semja mína eigin tónlist. Þetta eru gömul
þjóðlög þó ég sé búinn að taka þau og snúa
þeim við sem er vissulega skapandi ferli og
útkoman eitthvað glænýtt.“
Írsk fiðla og þjóðlög í Vermont
„Ég byrjaði að sækja í tónlistarsenuna í
New York um 2000 og hef búið þar alveg frá
árinu 2004.“ Bakgrunnur Sams í þjóðlaga-
tónlist er frekar sérstakur. „Mamma og
pabbi eru þjóðlagatónlistarmenn og ég
lærði mjög mikið af þeim. Þau spiluðu bæði
á banjó og sungu. Ég byrjaði að koma fram
með þeim þegar ég var sjö ára. Það var samt
bara afslappað, ég var ekki píndur sem
krakki til að koma fram og mátti hætta
þegar ég vildi og stundum kom ég fram með
þeim og stundum ekki. Á sama tíma hitti ég
Thomas vin minn og við stofnuðum hljóm-
sveit og spiluðum þjóðlög á írska fiðlu og
gáfum út fyrstu plötuna okkar þegar ég var
13 ára.“
Voru fleiri krakkar í kringum þig að hlusta á
þjóðlagatónlist?
„Nei, eiginlega ekki. Bara ég og Thomas,
og Stefán bróðir minn. Þetta var okkar
nörda skapur og okkur þótti fínt að vera
gera eitthvað sem öðrum fannst skrítið.
Þess vegna var mjög skrítið fyrir mig að
koma til New York og allar plötubúðir voru
að setja inn gamla ameríska þjóðlagatónlist
og einhver sena að skapast í kringum það.
Þegar ég flutti til New York ætlaði ég að
skilja þjóðlagatónlistina eftir heima og taka
meira þátt í framúrstefnurokk- og djass-
senunni. Thomas var með hljómsveit sem
heitir the Dovesman og ég spila líka með
þeim og svo er ég í annarri hljómsveit sem
heitir Stars Like Fleas og er hluti af indí-
rokk-senunni. En ég hef aldrei sagt skilið
við þjóðlögin. Ég spila mikið á fiðlu og banjó
í New York en ég geri það frekar með fólki
sem er ekki endilega hluti af þjóðlagasen-
unni, fólki eins og Nico Muhly. Mér finnst
meira spennandi að taka þessi lög og setja
þau í nýjan búning.“ Píanósnillingurinn
Nico Muhly er einn þeirra tónlistarmanna
sem hefur gefið út hjá Bedroom Commun-
ity-útgáfunni hans Valgeirs.
Morðballöður
Lögin á plötunni eru mörg hver fræg þjóð-
lög sem eru til í ýmsum myndum og hafa
farið í gegnum marga flytjendur. „Þessi lög
eru svo gróf og dularfull og enginn veit
hvaðan þau koma. Textinn hefur breyst
mann frá manni, einhverjar línur eða heilu
erindin hafa skolast til, en það er það sem
gerir þau spennandi. Þess vegna hef ég líka
svo gaman að því að leika mér með þessi
lög. Ég reyni að halda í það hversu skrítin
þau eru í staðinn fyrir að reyna fá einhvern
botn í þau.“
Mörg þessara laga eru afar falleg þó að
textinn sé oft myrkur, þess vegna eru þau
kölluð morðballöður. Allt er fínt og slétt á
yfirborðinu en ef kafað er dýpra í textann
leynist annar sannleikur, einhver myrkra-
verk eða þyngri undirtónn. „Titillinn All is
well er bara nafnið á einu laginu,“ útskýrir
Sam. „Ég pæli ekki of mikið í titlum en
kannski er það af því að það er svo mikið af
morðballöðum á plötunni.“
Frá Brooklyn í Breiðholtið
„Nico Muhly sem ég þekki frá New York fór
með plötuna mína But this Chicken Proved
Falsehearted til Íslands og leyfði Valgeiri
að heyra og síðan fékk ég tölvupóst frá Val-
geiri og við fórum að tala um möguleikann á
að vinna saman. Ég kom síðan og spilaði
með Nico á Airwaves 2006. Þá hafði ég safn-
að saman hlaða af lögum og við Valgeir sett-
umst niður í stúdíóinu um miðja nótt og
spiluðum í tvo tíma. Þessar upptökur urðu
svo grunnurinn að lögunum á plötunni. Val-
geir mixaði meðan ég var í burtu og Nico
gerði allar útsetningar fyrir kammersveit
og svo vorum við að bara að senda á milli.
Ég kom svo aftur og við löguðum lögin til í
sameiningu.“
En af hverju að koma alla leið frá New York,
Mekka tónlistarbransans þar sem hljóðver
og plötuútgáfur eru á hverju horni, og taka
upp plötu á Íslandi?
„Hljóðverið og allt rýmið sem Valgeir
hefur byggt í Gróðurhúsinu í Breiðholtinu
er alveg sérstakt og andrúmsloftið þar er
mjög gott þannig að ég stökk á tækifærið að
fá að vinna þar. Það er bæði hljóðverið og
staðurinn sem gerir það mjög aðlaðandi að
taka upp þarna. Ferlið hjá Valgeiri hentar
mjög vel, hann vinnur mjög hljóðlega en
kemur með fullt í lögin. Ég bjó í raun og
veru í stúdíóinu á meðan á þessari vinnu
stóð þannig að allt ferlið verður mjög
áreynslulaust. Maður tekur upp nokkrar
laglínur, skellir sér í sund eða Bláa lónið og
heldur svo áfram. Þetta er mjög góð aðferð.
Ísland er svo ótrúlegt land og mig langar til
að sjá meira af því en bara Reykjavík,“
segir Sam og staðfestir að það sé á dagskrá
að koma og spila tónleika fyrir Íslendinga
innan skamms.
Tónlistarmenn og listamenn almennt eru
greinilega tilbúnir að ferðast langar leiðir
til Íslands fyrir réttu stemninguna. Hvern-
ig væri …
Allt í fína lagi
Í Gróðurhúsi einu í Breiðholti ræktar Valgeir Sigurðsson tónlistarmenn og gefur út plötur þeirra
undir merkinu Bedroom Community. Sam Amidon er einn þeirra listamanna sem Valgeir hef-
ur bætt á plötulistann hjá sér. Hanna Björk Valsdóttir náði tali af Sam þar sem hann var um það
bil að stíga á svið í Bretlandi.
Maður tekur upp nokkrar laglínur, skellir sér
í sund eða Bláa lónið og heldur svo áfram.
Þetta er mjög góð aðferð. Ísland er svo ótrú-
legt land og mig langar til að sjá meira af
því en bara Reykjavík.
SAM AMIDON Þykir mjög sérstakur
í besta skilningi þess orðs og mjög
skapandi einstaklingur en hann er
sjálflærður í nánast öllu sem hann
tekur sér fyrir hendur.