Fréttablaðið - 01.05.2008, Qupperneq 22

22 1. maí 2008 FIMMTUDAGUR
hagur heimilanna
Útgjöldin
> Verð á sígarettupakka.
HEIMILD: HAGSTOFA ÍSLANDS
37
7
44
4
35
5
53
1
59
5
1998 2000 2002 2004 2006
Almennir óverðtryggðir
sparireikningar eru vara-
samir staðir til að geyma
peninga á nú um stundir.
Fréttablaðið kannaði málið
og komst að því að væn-
legra er að velja bundna
sparireikninga. Misjafnt er
hversu lengi þarf að binda
innistæðu til að verðbólgan
éti hana ekki upp.
Það er allt annað en hagkvæmt að
geyma peningana sína inni á
almennum óverðtryggðum spari-
reikningum bankanna nú til dags.
Vextirnir á þessum reikningum
eru í öllum þeim tilfellum sem
Fréttablaðið kannaði svo lágir að
þeir ná ekki upp í verðbólgustigið,
sem á mánudag mældist 11,8 pró-
sent á ársgrundvelli.
Hagkvæmara virðist vera að
geyma aurinn inni á bundnum
sparireikningum, þar sem vext-
irnir hækka í samræmi við fjölda
mánaða sem innistæðan er bund-
in. Þó þarf að gæta að því að velja
sem hagstæðastan reikning til að
verðbólgan hreinlega gleypi ekki
vextina, eins og getur orðið í til-
felli óverðtryggðra sparireikn-
inga.
Allur gangur er á því hversu
lengi innistæða þarf að hafa verið
inni á reikningunum til að vext-
irnir verði hærri en verðbólgu-
stigið. Á þrepareikningi Byrs er
miðað við 24 til 30 mánaða bind-
ingu til að fá 11,80 prósenta vexti,
á meðan Kaupþing býður upp á
12,90 prósenta vexti fyrir þriggja
til tólf mánaða bindingu á Kosta-
bók sinni.
1. þrep Kjörbókar Landsbank-
ans, sem gerir ráð fyrir 60 daga
bindingu, gefur hins vegar af sér
12,65 prósenta vexti, og Grunn-
þrep Uppleiðar hjá Glitni, sem
gerir ekki ráð fyrir neinni bind-
ingu, veitir 12,10 prósenta vexti.
Mikill fjöldi sparnaðarleiða er í
boði hjá bönkunum og því þarf að
kynna sér málin vel, hvar besta
ávöxtunin fæst, en það er mis-
jafnt eftir upphæð sparifjár og
því hversu lengi á að geyma spari-
féð hjá bönkunum.
Ásta L. Helgadóttir, forstöðu-
maður Ráðgjafastofu um fjármál
heimilanna, segir besta sparnað-
inn í dag vera þann að skuldsetja
sig alls ekki of mikið, og borga
niður þær skuldir sem þegar eru
til staðar. „Eins og staðan er í dag
er mjög mikilvægt að leggja pen-
inga fyrir til að geta mætt þessum
gríðarlegu sveiflum sem eru að
eiga sér stað. Besti sparnaðurinn
er að skuldsetja sig ekki of mikið.
Maður er alltaf að taka áhættu
þegar maður tekur lán,“ segir
Ásta. kjartan@frettabladid.is
Lægstu vextir ná
ekki verðbólgu
Gjafabréf hafa orðið æ vinsælli gjöf á síðustu árum.
Þau eru sniðug tækifærisgjöf, þótt sumum þyki
meira gaman að gefa persónulegri gjafir. Almenna
reglan er sú að þau gilda í fjögur ár frá útgáfudegi,
nema annað sé tekið fram. Stytta má gildistíma
þeirra niður í eitt ár.
Komi nýr eigandi að fyrirtækinu sem gaf út
bréfið gildir það engu að síður gagnvart þeim sem
verslunarreksturinn var framseldur til. Eigendur
gjafabréfa geta gert kröfur í gjaldþrotabú, en því
fylgir mikið umstang fyrir oftar en ekki smáar
fjárhæðir.
Gætið því að gildistíma gjafabréfa því það er leiðinlegt að sitja uppi með
verðlaust bréf sem gefið er af góðum hug.
■ Verslun
Gildistími gjafabréfa
VERÐBÓLGA Vanda þarf valið þegar kemur að því að velja sem heppilegastan reikn-
ing fyrir sparifé.
„Ég hugsa að ég hafi gert
mín bestu kaup í Marokkó
fyrir stuttu,“ segir Kitty
Von Sometime plötusnúð-
ur. „Ég vildi kaupa eitthvað
fatakyns sem gæti komið mér
að gagni á Íslandi – og miðað
við hitamismuninn var það
allt annað en auðvelt. En að
lokum rakst ég svarta skósíða
skikkju úr ull. Ég náði að prútta
hana niður í jafnvirði sjö þúsund
króna auk þess að smella kossi
á verslunareigandann. Mér finnst
þetta æðisleg flík – hún er eins og
sambland af skikkju Drakúla greifa
og kuflunum sem Jedi-riddararnir í
Stjörnustríðsmyndunum klæddust.
Gotnesk eyðimerkurkápa.“ Kitty
segist hljóta að vera afskaplega góður
og heppinn neytandi því hún kaupi
sjaldan köttinn í sekknum. „En ætli
mín verstu kaup hafi ekki verið Rolling
Stones geisladiskur, sem ég keypti
á hraðferð. Í flýtinum sá ég ekki
betur en að þetta væri sam-
ansafn vinsælustu laga
þeirra. Þegar ég setti
diskinn yfir geislann
komst ég hins vegar að
því – mér til mikillar
hrellingar – að þetta
voru vinsælustu lög Rolling
Stones í panflautu-útsetning-
um. Mig minnir að ég hafi gefið
diskinn í jólagjöf. Einhverjum
sem mér var ekkert sérstaklega
vel við.
NEYTANDINN: KITTY VON SOMETIME PLÖTUSNÚÐUR
Vampíruskikkja frá Marokkó
■ Erna Indriðadóttir, upplýsinga-
fulltrúi Alcoa, hefur húsráð undir rifi
hverju og þurfti hún ekki langan tíma
til að rifja upp eitt sem á vel við í
þeim aðstæðum sem blaðamaður fann
hana í.
„Mér dettur einna
helst í hug, þar
sem ég er nú
stödd í flugvél og
að búa mig undir
fimm tíma flug
til New York, að
hafa alltaf með sér
hjartamagnyl þegar menn eiga langt
flug í vændum. Það á víst að draga úr
líkunum á því að fólk fái blóðtappa.
Svo er það þjóðráð að labba svolítið
um ganginn á svona langri leið svo
kroppurinn fái smá hreyfingu.“
GÓÐ HÚSRÁÐ
HJARTAMAGNYL Í FLUGIÐ
Epli eru ekki
bara epli. Í
daglegu tali
flokkum við
þau sem græn,
gul og rauð en
innan þeirrar
flokkunar eru
síðan fleiri
tegundir. Á
sama hátt eru
margar tegundir til af hveiti. Ein teg-
und af hveiti sem mikið hefur verið
á heilsuvörumarkaðnum síðustu ár
er kölluð í daglegu tali spelt. Þegar
spelt kom á markaðinn var fullyrt að
þeir sem hefðu ofnæmi fyrir hveiti
og einnig þeir sem eru með glútenó-
þol myndu þola spelt. Einstaklingar
með glútenóþol, sem prófuðu þessa
vöru, komust fljótt að því að þessi
fullyrðing stóðst engan veginn.
Einstaklingar með fæðuofnæmi
þola ekki ákveðnar prótínsameindir
í matnum og á það einnig við um
þá sem eru með glútenóþol. Munur
getur verið á innihaldi einstakra
prótína í mismunandi
tegundum mat-
væla eins og til
dæmis hveitis.
Áður en hægt er
að fullyrða að ein
matvara valdi síður
ofnæmi en önnur
þurfa að liggja fyrir
rannsóknir um hvaða
prótínsameindir valda
ofnæmi og magn þeirra
í mismunandi tegund-
um. Rannsóknir á venjulegu hveiti
og spelti sýna að þau innihalda svip-
uð prótín og rannsóknir á einstakl-
ingum með glútenóþol sýna einnig
að þeir þola hvorki hveiti né spelt.
Samkvæmt reglugerð um merk-
ingu matvæla á að merkja skýrt
þær fæðutegundir sem geta valdið
fæðuofnæmi. Þar á meðal er hveiti.
Þegar hveiti er merkt sem spelt á
innihaldslýsingu getur það villt
um fyrir neytendum sem hafa
ofnæmi fyrir hveiti. Þetta
þurfa matvælaframleiðend-
ur og eftirlitsaðilar að hafa
í huga.
Þegar spelt kom fyrst
á markað var eingöngu
boðið upp á gróft
spelt sem samsvarar
heilhveiti. Því má
segja að þeir sem
kusu brauð og annan bakst-
ur úr speltmjöli borðuðu oft grófari
brauð en ella og þar með trefjaríkari.
Í dag er aftur á móti hægt að
fá bæði gróf speltbrauð og brauð
bökuð með hvítu speltmjöli. Þeir
sem velja speltbrauð í dag fá því
ekki alltaf gróf brauð eins og fyrst
eftir að þessi mjöltegund varð vin-
sæl. mni.is
MATUR & NÆRING KOLBRÚN EINARSDÓTTIR NÆRINGARRÁÐGJAFI
Spelt eða hveiti
laugavegi 91
s. 512 1715 www.ntc.is