Fréttablaðið - 16.08.2008, Blaðsíða 54

34 16. ágúst 2008 LAUGARDAGUR
V
ið leitum logandi ljósi að
verkefnum hér á landi því það
vilja svo margir koma til
Íslands og við höfum engan
veginn næg verkefni til að
anna eftirspurninni,“ segir
Oscar-Mauricio Uscategui, einn af stofn-
endum samtakanna SEEDS. Nú í sumar eru
um 450 sjálfboðaliðar frá 38 löndum að
störfum víðs vegar um landið. Verkefnin
miða að því að bæta umhverfið en einnig að
auka á þekkingu landans sem og sjálfboða-
liðanna sjálfra á umhverfis- og menninga-
málum. Eins fara nokkrir Íslendingar á
vegum samtakanna til slíkra starfa
erlendis. Þau voru stofnuð haustið 2005 af
þeim Oscari, Héctori Angarita, sem báðir
koma frá Kólumbíu og Viktori Þórissyni.
Síðan þá hefur umfang þeirra farið
sívaxandi.
„Oft erum við í um þrjátíu manna hópi og
þegar slíkur hópur kemur í lítið bæjarfélag
úti á landi setur hann vissulega svip á
bæinn,“ segir Oscar. „Það er mjög gott því
þá eiga sér stað mikil samskipti milli
aðkomumanna og heimafólks. Yfirleitt
hefur fólk tekið okkur afar vel. Til dæmis
er mér afar minnisstætt þegar við vorum
að ljúka verkefni á Hvammstanga. Þá kom
einn íbúinn til að kveðja mig og sagði:
„Þakka þér fyrir að færa okkur heiminn
hingað upp að bæjardyrunum“. En framlag
heimamanna til okkar er engu síðra og þeir
opna fyrir okkur heim sem er ekki á allra
færi að kynnast. Enda fara flestir til síns
heima afar sáttir eftir Íslandsdvölina.“
Íslenska gestrisnin ríkir enn
Evrópusambandið veitir samtökunum styrk
í gegnum ungmennaáætlunina Evrópa unga
fólksins (Youth in action). Þeir senda líka
starfsmenn á vettvang sem hafa milligöngu
í samskiptum sjálfboðaliðanna og heima-
manna. Einnig fylgjast þeir með því að
styrknum sé vel varið og gera yfirmönnum
sínum grein fyrir framgangi hópanna í
ítarlegri skýrslu á haustdögum þegar
verkefnin leggjast í vetrardvala. Englend-
ingurinn Henry Franklin er einn þeirra sem
gegna þessu hlutverki. „Heimamenn útvega
okkur gistingu og fæði þar sem við tökum
verkefni að okkur,“ segir hann. „Þá kemur
það í minn hlut að ganga úr skugga um að
bæði við og þeir standi sína plikt. Reyndar
er það oft svo að heimamenn taka hópinn
eiginlega að sér svo að ég þarf varla að
huga að neinu.“
Hann segir íslenska gestrisni ekki aðeins
þrífast til sveita því oft fái menn að finna
fyrir henni í borginni og á ólíklegustu
stundum. „Ég man að einu sinni ætluðum
við að fara á safn í Reykjavík um miðjan
dag en einhverra hluta vegna komum við að
lokuðum dyrum. Þá kom að okkur Íslend-
ingur sem spurði hvort við hefðum nokkuð
prófað brennivín. Við reyndumst vera
alveg reynslulaus á þeim vettvangi svo
hann fór með okkur á næsta bar og splæsti
í þrjá umganga, sem var afar rausnarlegt
því þetta var tíu manna hópur. Þá vorum
við orðin fullnuma í því að innbyrða
brennivínsstaup að hætti heimamanna. Það
versta var að við fundum nokkuð á okkur,
sem er ekkert sérlega viðeigandi um
hábjartan dag í miðri viku.“
Ólíkindatólið Ísland
En vissulega getur það verið nokkur kúnst
að haga málum svo að öllum líki þegar svo
margir menningarheimar mætast. „Ég
veit til þess að sumir eru vanir afar
skipulögðum og öguðum vinnubrögðum í
sínum heimalöndum. Til dæmis eru
margir hverjir í norðurhluta meginlands
Evrópu vanir því að hvert verk sé
skipulagt langt fram í tímann. En þannig
er ekki málum háttað á Íslandi og þeir
geta því átt nokkuð erfitt með að fóta sig
hér á landi þar sem menn eru vanir að
haga seglum eftir vindi. Íslendingar draga
nefnilega nokkurn dám af veðurfarinu og
maður veit stundum ekki við hverju á að
búast. Fyrir flesta er þetta skemmtileg
ávísun á margbreytilega reynslu en þetta
raskar ró annarra.“
Af hverju vilja menn vinna kauplaust á
Íslandi?
Oscar segir þó að ummerkin um viðveru
hópanna séu ekki einungis greypt í
hugarfylgsnin. „Við viljum meina að
framlag okkar til íslensks samfélags sé
afar mikilvægt,“ segir Oscar. „Við skilum
um 47 þúsund vinnustundum á ári, sem
samsvarar heilsársverki 26 starfsmanna.
Við höfum verið að bæta aðstöðu á ferða-
mannastöðum með því að leggja göngustíga
og endurbæta gömul mannvirki, eins og
gömlu hvalstöðina á Suðureyri, byggingar
og listaverk Samúels Jónssonar í Selárdal í
Arnarfirði, við höfum hreinsað fjörur og nú
erum við meðal annars að vinna að
verkefnum tengdum Reykjavíkurmaraþon-
inu og Menningarnótt.“
Hann segir að margir Íslendingar undrist
það að allur þessi hópur skuli vera til í að
koma sér til Íslands, sem getur verið afar
dýrt, vinna þar kauplaust og þar að auki
greiða SEEDS-samtökunum tíu til nítján
þúsund krónur sem rennur í rekstrarkostn-
að. „Íslensk náttúra er alveg óviðjafnanleg
og það að vera að vinna undir berum himni
í Arnarfirði, Drangajökli eða Þórsmörk er
afar mikils virði fyrir þá sem það upplifa.
Svo er það óviðjafnanlegt að kynnast fólki í
fámennari byggðum landsins því þar erum
við í svo miklu návígi við heimamenn. Svo
eru aðrir afar hrifnir af lífinu í höfuðborg-
inni.“
Klæðaburður íslenskra kvenna
Ein af þeim er Nila Alarcón Ruiz frá
Almeríu á Suður-Spáni. Hún er að vinna að
ljósmyndaverkefni fyrir Reykjavíkur-
maraþonið. „Ég er alveg heilluð af klæða-
burði Íslendinga,“ segir hún upp með sér.
„Konurnar eru alveg glæsilegar til fara.
Þær eru kannski ekki í einhverri voðalegri
Parísardragt heldur er engu líkara en að
þær hanni föt sín sjálfar af miklu list-
fengi.“
Hún segist reyna eftir fremsta megni að
kynnast Íslendingum meðan á dvölinni
stendur. „Það hefur komið mér nokkuð á
óvart hvað Íslendingar eru líkir mínu
heimafólki. Þar er fólk afar opið og ávallt
til í tuskið, lætur ekki smáatriðin vefjast
fyrir sér. Um leið og ég kom til landsins var
ég komin í miklar samræður við hóp fólks
sem vatt sér að mér svo mér fannst ég í
rauninni frá fyrstu stundu vera á heima-
velli. Ég bregð mér oft í bæinn og þó að ég
fari ein míns liðs líður ekki á löngu áður en
ég er komin í góðan hóp líkt og heimavön
kona.“
Melissa Chow, myndhöggvari frá Texas í
Bandaríkjunum, segist fá mikinn innblást-
ur frá íslenskri náttúru. „Mikið af þeim
efnivið sem ég nota tek ég úr náttúrunni og
það er úr nógu að moða hér. Svo er ég afar
hrifin af birtunni hér, hún er alveg sérstök.
Fyrir utan það að vera á fótum klukkan tvö
að nóttu og geta notið birtunnar; það er
nokkuð sem ég á ekki von á að upplifa
aftur.“
Og þær Nila og Melissa eru ekki frá því
að náttúrufegurðin hafi greinanleg áhrif á
íslenska listamenn. „Við erum afar hrifnar
af íslenskri tónlist,“ segir Nila. „Bæði Sigur
Rós og Björk og síðan fórum við á tónleika
með Mugison á Nasa og þeir voru stórkost-
legir. Það er eins og íslensk tónlist beri
keim af náttúrunni; hún er full af dulúð en
jafnframt einhverjum andlegum krafti.“
Færa fólkinu heiminn heim
Um 450 erlendir sjálfboðaliðar á vegum SEEDS-samtakanna vinna hér á landi að því að bæta umhverfið og skerpa á menningar-
tengslum milli þjóða. Þar sem þeir koma setja þeir svip á bæinn en önnur ummerki um veru þeirra sjást aðeins með innri
augum. Jón Sigurður Eyjólfsson ræddi við nokkra úr samtökunum sem lofuðu land og þjóð í hástert.
HENRY FRANKLIN OG OSCAR-MAURICIO USCATEGUI Hlutverk Henrys er að hafa milligöngu í málum sjálfboðaliðanna og heimamanna. Þeir síðarnefndu geta þó
átt það til að taka hina fyrrnefndu að sér svo lítið verður að gera hjá Bretanum. Oscar er einn af stofnendum SEEDS-samtakanna en kjörorð þeirra eru SEE beyonD
borderS, eða séð yfir landamæri. FRÉTTABLAÐIÐ/GVA
VERKEFNI Á BÍLDUDAL Frá vinstri Dario Cutillas
Carrillo, Jón Þórðarson athafnamaður á Bíldudal,
Guila Brancaccio, Mariangela Fiore, Karolina
Blaszyk, Sung Jin Kim, Gonzalo Garcia, Filippo Fabri
og Enric Artés Closa.
FJÖRUHREINSUN Á LANGANESI SEEDS-samtökin
hafa marga fjöruna hreinsað.
HVAÐ ER SEEDS?
SEEDS stendur fyrir SEE beyonD borderS eða
séð yfir landamæri. Þetta eru íslensk samtök
óháð stjórnvöldum, rekin án hagnaðarsjón-
armiðs, og með alþjóðlegt umfang. Helsta
hlutverk Seeds er að stuðla að menningar-
legum skilningi í gegnum vinnu tengda um-
hverfismálum.
SEEDS býður upp á verkefni eins og ung-
mennaskipti, alþjóðlegar vinnubúðir, rann-
sóknarvinnu, vettvangsvinnu, sjálfboða-
vinnu, fræðsluverkefni og námskeið. Ásamt
því gefur SEEDS tíma og svigrúm fyrir þátt-
takendur í verkefnum til að takast á við ögr-
andi uppákomur, sem koma til með að víkka
sjóndeildarhringinn og hjálpar þeim að stað-
setja sjálfan sig í umhverfinu sem við lifum
í. SEEDS minnir á hlutverk okkar í þróun
heimsins í tengslum við frið, umburðarlyndi,
mismunandi menningu og að viðhalda um-
hverfinu. HEIMILD: WWW.SEEDSICELAND.ORG
MELISSA CHOW NILA ALRACÓN RUIZ
Til dæmis er mér afar minnisstætt þegar við
vorum að ljúka verkefni á Hvammstanga. Þá
kom einn íbúinn til að kveðja mig og sagði:
„Þakka þér fyrir að færa okkur heiminn hing-
að upp að bæjardyrunum.“