Fréttablaðið - 04.09.2008, Blaðsíða 10

4. september 2008 FIMMTUDAGUR
30%
afsláttur
30%
afsláttur
Verið velkomin í Nettó
Mjódd - Salavegi - Akureyri - Höfn - Grindavík
...ódýrari kostur!
TILBOÐIN GILDA 4. - 7. SEPTEMBER
w
w
w
.m
ar
kh
on
nu
n.
is
40%
afsláttur
51%
afsláttur
FRÁBÆRT
VERÐ
TEX MEX KJÚKLINGAVÆNGIR
199 kr/kg
403 kr/kg
LONDONLAMB
1.256 kr/kg
1.794 kr/kg
ÍRSKAR SVÍNALUNDIR
959 kr/kg
1.599 kr/kg
PÍTA OG PÍTUBUFF 6stk.
699 kr/pk.
998 kr/pk.
BANDARÍKIN, AP Sex manns féllu í
valinn og tveir særðust eftir að
Isaac Zamorra, 28 ára gamall
maður, hafði farið um með skot-
vopn og hleypt af á fólk sem varð
á vegi hans í Washingtonríki, vest-
ast í Bandaríkjunum.
Zamorra hafði setið hálft ár í
fangelsi fyrir fíkniefnamisferli,
en var látinn laus 6. ágúst síðast-
liðinn. Móðir hans, Dennise Zam-
orra, segir hann alvarlega veikan
á geði, en ekkert hafi gengið að fá
handa honum þá læknishjálp sem
nauðsynleg hefði verið.
„Ég vildi að það hefði verið hann
eða ég sem hefðum verið drepin,“
sagði hún. „Við erum gjörsamlega
miður okkar vegna fjölskyldn-
anna.“
Meðal hinna látnu var lögreglu-
kona, sem hafði áður reynt að
hjálpa fjölskyldu Zamorras. „Hún
vissi nákvæmlega hvað við þurft-
um að ganga í gegnum. Hún sagði
að bróðir sinn væri að ganga í
gegnum það sama,“ sagði móðir
Zamarras.
Zamorra myrti fólk á nokkrum
stöðum í nágrenni smábæjarins
Alger. Þegar lögregla kom á vett-
vangi lagði Zamorra á flótta á bif-
reið sinni og upphófst þá eltinga-
leikur á þjóðvegum þar sem ekið
var á allt að 145 kílómetra hraða.
Fyrstu skotunum var hleypt af
um klukkan tvö eftir hádegi, en
hálfum öðrum tíma síðar gaf Zam-
orra sig loks fram á lögreglustöð
Skagit-sýslu í Mount Vernon. - gb
Andlega veikur Bandaríkjamaður varð sex manns að bana:
Harmleikur í Washingtonríki
ZAMORRA HANDTEKINN Zamorra gaf sig
sjálfur fram við lögregluna eftir langan
eltingarleik um þjóðvegina í Skagit-
sýslu. FRÉTTABLAÐIÐ/AP
ORKA Norðurhluti Atlantshafsins
verður sífellt meira spennandi
hvað olíuleit og olíuvinnslu varð-
ar, enda gerir hátt olíuverð og
betri tækni það nú mögulegt að
vinna olíu og gas á meira dýpi en
áður.
Olíuleit á sér stað á nokkrum
svæðum í norðanverðu Atlants-
hafi, austan við Grænland og við
Noregsstrendur, og þótt gjöful.
Við Grænland hefur norska olíu-
fyrirtækið Statoil Hydro fengið
það hlutverk að gera yfirborðs-
rannsóknir, svipaðar þeim sem
þegar hafa átt sér stað á Dreka-
svæðinu. Við Grænland eru erfið-
leikar við rannsóknir og vinnslu af
völdum hafíss, bæði borgaríss og
hafísþekju, yfir veturinn en á
strönd Grænlands sjást merki um
að þar sé olíu að finna.
Norðmenn hafa unnið olíu og
gas fyrir utan Stafangur og Björg-
vin og verið að fikra sig norður
eftir. Fyrir utan Mæri hefur aðal-
lega fundist gas. En í Barentshafi
hefur fundist gas og er talið að þar
sé einnig olíu að finna.
„Þeir hafa gjarnan viljað skoða
olíu á Lófóten en þar er andstaða
við olíuvinnslu vegna fiskveiða.“
segir Kristinn Einarsson, deildar-
stjóri hjá Orkustofnun og einn
helsti olíusérfræðingu Íslendinga.
„Þeir eru samt að gera jarðeðl-
isfræðilega leit þar. Síðan hafa
þeir skoðað svæði í Barentshafi og
fundið gas. Gasið virðist vera
þeim mun meira eftir því sem
norðar dregur en hvort það á við
um Jan Mayen-hrygginn veit ég
ekki.“
Þyrfti leiðslu í land
Líklegt þykir að Drekasvæðið hafi
að geyma olíu og gas, til þess
benda margar stórar og litlar
holur á botni svæðisins sem hefur
verið kortlagður. Ef aðeins er um
gas að ræða þarf fundurinn að
vera stærri en ef um olíu er að
ræða því meiri fjárfestingu þarf
til að nýta gasið.
„Þetta er svo langt úti í hafi að það
þyrfti að leggja leiðslu í land og
svo eru í þróun aðferðir til að
vinna gas og þjappa, til dæmis um
borð í skipi,“ segir Kristinn.
Aðstæður þykja um margt erf-
iðar þó að Drekasvæðið þyki
„rólegheitasvæði,“ að sögn Krist-
ins. Drekasvæðið er langt frá
landi, lítt kannað og utan við helstu
siglingaleiðir og veiðisvæði. Það
er á heimskautasvæði þar sem
langt er um aðdrætti, veður
válynd, dagsbirta og skyggni lítið
og líklega þokusælt á sumrin. Þó
hafís virðist ekki vera algengur
megi búast við lagnaðarís og borg-
arísjökum. Straumar eru hinsveg-
ar ekki sterkir og öldurnar ekki
háar. Kristinn segir að þetta sé í
og með vegna þess að veikur
hringstraumur sé á svæðinu.
Í skýrslunni Olíuleit á norðan-
verðu Drekasvæði frá 2007 er
bent á að lífríki sé snauðara á
úthafinu en við Íslandsstrendur
en dýrasvif sé þó viðkvæmt fyrir
olíumengun.
Ríkisstjórnin stendur fyrir
útboði sérleyfa til leitar, rann-
sókna og vinnslu á olíu og gasi um
miðjan janúar. Til undirbúnings
hittast vísindamenn og starfs-
menn olíufyrirtækja á olíuráð-
stefnu á Íslandi í dag og á morgun
en þetta er fyrsta olíuráðstefnan
sem haldin er hér á landi. Alls eru
hátt í 100 gestir á ráðstefnunni.
Kristinn segir að það sé keppi-
kefli Íslendinga að rannsaka og
finna olíu eða gas á svæðinu
þannig að tekjur skapist af olíu og
vinnslu í framtíðinni. Ekki sé
reiknað með neinum tekjum af
sjálfu útboðinu. Spurningin sé
miklu frekar hvað fyrirtækin séu
tilbúin til að leggja í mikinn kostn-
að og fjárfestingar við rannsóknir
á svæðinu.
Drekasvæðinu hefur verið skipt
í 100 reiti og geta fyrirtækin sótt
um sérleyfi á hverjum reit. Þau
fyrirtæki sem fá úthlutað sérleyf-
um senda væntanlega borskip á
svæðið í nokkra mánuði. Um veru-
legar fjárfestingar er að ræða. Að
reka fullkomnustu borskipin kost-
ar um 70 milljónir króna á dag.
Talið er að ein borhola kosti jafn-
virði 8,5 milljarða króna og sé því
fimm til tíu sinnum dýrari en
dýrustu borholur vegna háhita hér
á landi.
Stjórnlaus borhola aðaláhættan
Rannsóknarleyfin verða úthlutuð
til tólf ára með möguleika á fram-
lengingu í fjögur ár. Í framhaldi fá
fyrirtækin forgang að vinnslu-
leyfum til 30 ára. Búast má við að
rannsóknir taki minnst fimm ár, ef
heppnin er með, en búast má við
tíu til tólf árum í rannsóknir.
Borað er á 1.000 til 2.000 metra
dýpi.
Hvað umhverfismálin varðar þá
er olíuvinnsla mengandi starfsemi
og getur haft neikvæð áhrif á
umhverfið. Í skýrslunni frá 2007
kemur fram að megináhættan
felst í því að borhola verði stjórn-
laus, óhapp verði við geymslu olí-
unnar eða olíuflutningaskip verði
fyrir skaða þannig að mengunaró-
happ verði á svæðinu. Í skýrslunni
er bent á að umferð olíuflutninga-
skipa fari vaxandi á þessu svæði á
næstu árum og því verði hætta á
olíumengun þó að ekki verði borað
á svæðinu á vegum Íslendinga.
Tugir smárra og meðalstórra,
aðallega breskra og norskra, olíu-
leitarfyrirtækja hafa sýnt Dreka-
svæðinu áhuga, þar á meðal norska
fyrirtækið Statoil Hydro og
íslenska-norska fyrirtækið Sagex
sem er meðal annars í eigu Jóns
Helga Guðmundssonar, starfandi
stjórnarformanns Norvik. Ísland
hefur sérstöðu í olíuleitinni að því
leytinu til að ekki er ríkisolíufélag
hér á landi heldur er útboðið öllum
opið. Sérstaklega má búast við
áhuga breskra, bandarískra og
norskra fyrirtækja þar sem þau
eru vön svipuðum aðstæðum og
eru í hafinu við Ísland.
Norðmenn eiga eftir að skoða
möguleika á olíu sín megin á Jan
Mayen-hryggnum og má búast við
að það verði gert á næstu árum.
Hugsanlegt er að Íslendingar
verði að stofna ríkisolíufélag til að
geta nýtt sér réttindin Noregs-
megin. Kristinn segir að afstaða
verði tekin til þess þegar þar að
kemur.
ghs@frettabladid.is
Þetta er
svo langt
út í hafi að það
þyrfti að leggja
leiðslu í land.
KRISTINN
EINARSSON
DEILDARSTJÓRI HJÁ
ORKUSTOFNUN
Hver borhola kostar
yfir átta milljarða
Olía eða gas á Drekasvæðinu myndi fyrst skila Íslendingum tekjum eftir fimm
ár. Ekki er gert ráð fyrir tekjum af leyfisútboði í janúar. Svæðinu verður skipt í
100 reiti og verður hægt að sækja um leyfi til olíuleitar í hverjum þeirra
Drekasvæðið
GRÆNLAND
Síldar-
smugan
Jan
Mayen
ÍSLAND
FÆREYJAR
Olíu- og gassvæði
NOREGUR
Stafangur
Björgvin
OLÍA Á ATLANTSHAFI Verið er að leita að olíu undan strönd Grænlands og olíu-
vinnsla er hafin við strönd Noregs. Líklegt þykir að olía og gas geti leynst á Dreka-
svæðinu sem er talið „rólegheitasvæði“ hvað strauma og veður varðar.