Fréttablaðið - 06.09.2008, Blaðsíða 12

12 6. september 2008 LAUGARDAGUR
Umsjón: nánar á visir.is
KAUPHÖLL ÍSLANDS [Hlutabréf]
OMX ÍSLAND 15 Fjöldi viðskipta: 454
4.058 -1,52% Velta: 4.705 milljónir
HLUTABRÉF Í ÚRVALSVÍSITÖLU: Alfesca 6,53 -2,1% ... Atorka 4,77
-0,63% ... Bakkavör 25,40 -1,55% ... Eimskipafélagið 12,39 -7,19% ...
Exista 6,72 -6,01% ... Glitnir 14,40 -2,11% ... Icelandair Group 20,30
-0,49% ... Kaupþing 697,00 -0,43% ... Landsbankinn 23,00 -2,13% ...
Marel 84,50 -0,47% ... SPRON 3,25 -4,41% ... Straumur-Burðarás 8,67
-0,57% ... Össur 94,20 -0,21%
MESTA HÆKKUN
EIK BANKI +3,77%
MESTA LÆKKUN
EIMSKIPAFÉLAGIÐ -7,19%
EXISTA -6,01%
SPRON -5,50%
„Viðskiptaráð leggur áherslu á að hið
opinbera þurfi að stuðla að jöfnun hags-
veiflna,“ segir Finnur Oddsson, fram-
kvæmdastjóri Viðskiptaráðs. Hann hélt
erindi á morgunverðarfundi ráðsins á
Grand hóteli Reykjavík á fimmtudag.
Ekki mætti ríkið þó stórauka umsvif sín
til að mæta yfirstandandi niðursveiflu,
því það yrði aðeins til þess að „draga
tímabil hárra vaxta og viðvarandi verð-
bólgu á langinn“. Ef ríkið héldi að sér
höndum, myndi skapast svigrúm til
vaxtalækkana, sem væru besta búbótin
fyrir fyrirtækin og heimilin.
Frosti Ólafsson, hagfræðingur Við-
skiptaráðs, segir að undangengin hags-
veifla hafi „að miklu leyti verið keyrð
áfram af aðgerðum og ákvörðunum
stjórnvalda“ og framlag fjármálastjórn-
arinnar til efnahagslegs stöðugleika ekki
nægjanlegt. Sveiflujöfnun á tekjuhlið-
inni segir hann nú þegar vera sjálfvirka,
þar sem skattatekjur aukist í góðæri, en
dragist saman þegar verr árar. Æskilegt
væri hins vegar að sams konar sjálfvirk
jöfnun væri á útgjaldahliðinni. Útgjalda-
aukningu ríkisins ætti að setja takmörk
sem miðist við framleiðniaukningu og
verðbólgumarkmið. Þá myndu raunút-
gjöld ríkisins dragast saman í stað þess
að rjúka upp þegar verðbólga færi. Á
fundi Viðskiptaráðs kom hins vegar fram
að Árni Mathiesen fjármálaráðherra og
þingmennirnir Pétur Blöndal og Katrín
Jakobsdóttir telji þessa leið ófæra.
„Þótt flest bendi enn til þess að mót-
lætið verði ekki langvarandi, er mikil-
vægt að við bregðust við ástandinu af
skynsemi,“ segir Árni og telur ójafnvægi
í þjóðarbúskapnum á undanhaldi og segir
búist við að verðbólga gangi hratt niður
á næsta ári. Við þessa þróun segir hann
að niðurstöður kjaraviðræðna verði að
styðja. - msh
EINBEITTIR ÁHEYRENDUR Árni Mathiesen,
Erlendur Hjaltason og Katrín Jakobsdóttir hlýða
á umræður um skýrslu Viðskiptaráðs, Útþensla
hins opinbera. MARKAÐURINN/VALLI
Hið opinbera stuðli að jöfnun hagsveiflna
„Okkur finnst þetta vera gloppótt
bókhald,“ segir Ingólfur Bender,
forstöðumaður Greiningar Glitnis.
Ingólfur setur mikinn fyrirvara við
tölur Seðlabankans um greiðslu-
jöfnuð sem birtar voru í fyrradag.
Hann segir þær ekki ganga upp.
„Þetta er til þess fallið að grafa
undan trausti á íslensku hagkerfi,“
segir hann.
Seðlabankinn sendi frá sér tölur í
fyrradag sem sýna að viðskipta-
jöfnuður þjóðarbúsins hafi verið
neikvæður upp á 128 milljarða
króna á öðrum ársfjórðungi. Tap og
afskriftir á erlendri fjárfestingu
Íslendinga upp á 117 milljarða
króna ræður miklu um niðurstöð-
una. Talsvert frávik er í útreikning-
unum, eða upp á 184 milljarða
króna, líkt og Seðlabankinn bendir
sjálfur á.
Forstöðumenn greiningardeilda
Kaupþings og Landsbankans taka í
sama streng og Ingólfur og benda á
að síðastliðin ár hafi tölur Seðla-
bankans bent til mikils viðskipta-
halla. Bankinn hafi svo sent frá sér
leiðréttingu þar sem komið hafi
fram að viðskiptahallinn hafi á end-
anum verið lítill ef nokkur.
„Við erum að koma úr miklu betri
stöðu en Seðlabankinn hefur sýnt
fram til þessa,“ segir Vilhjálmur
Egilsson, framkvæmdastjóri Sam-
taka atvinnulífsins. Hann hefur
lengi gagnrýnt aðferðafræði Seðla-
bankans. „Það er mjög bagalegt
hvernig þetta talnaefni hefur verið
hjá [Seðlabankanum] þar sem það
hefur sýnt ótrúlega vitlausa stöðu.
Það er beinlínis skaðlegt.“
Ásgeir Jónsson, forstöðumaður
greiningardeildar Kaupþings,
furðar sig á niðurstöðu Seðla-
bankans. Hann segir orðið lítið að
marka tölur um greiðslujöfnuð. Það
hafi verið hægt á árum áður. Í kjöl-
far útrásar bankanna og innkomu
erlendra aðila á gjaldeyrismarkað
fyrir um fjórum árum hafi flækju-
stig aukist mjög við slíka gagna-
söfnun og gert upplýsingarnar nær
ómarktækar. Hafi Seðlabankanum
verið bent á það ítrekað.
Forstöðumenn bankanna segja
allir að niðurstöður Seðlabankans
hafi valdið heilabrotum í fjármála-
heiminum og botni fáir í þeim. Þær
hafi hins vegar haft sitt að segja
um lækkun íslensku krónunnar í
gær. Hún fór niður um 2,5 prósent
þegar verst lét. Þegar upp var stað-
ið féll hún um tvö prósent og stóð
gengisvísitalan í 164,8 stigum.
„Þessar tölur byggja á gögnum
og skýrslum frá fyrirtækjum og
eins áreiðanlegar og við getum
stuðst við,“ segir Tómas Örn Krist-
insson, framkvæmdastjóri pen-
ingamálasviðs Seðlabanka Íslands.
Hann bendir á að í einhverjum til-
fellum berist ekki upplýsingar í
tæka tíð og neyðist bankinn þá til
að áætla stöðuna eða sleppa fyrir-
tækjunum alfarið úr útreikningum
sínum. „Ef stórfyrirtæki með mikla
starfsemi erlendis skila ekki full-
nægjandi upplýsingum þá verðum
við einfaldlega að lesa dagblöð til
að átta okkur á stöðunni.“
Tómas segir Seðlabankanum afar
þröngur stakkur sniðinn. Alþjóða-
gjaldeyrissjóðurinn skyldi hann til
að birta upplýsingar um stöðuna
innan ákveðins tíma auk þess sem
aðrar opinberar stofnanir styðjist
við þær. „Ef við værum með öll til-
tæk gögn þá værum við ekki með
þessa skekkju.“ jonab@markadurinn.is
Seðlabankinn
fær falleinkunn
Seðlabanki Íslands segir erfitt að kalla eftir gögnum
um erlendar eignir íslenskra fyrirtækja.
„Tölurnar frá Seðlabankanum koma ekki á óvart,“
segir Gylfi Magnússon, dósent við viðskipta- og hag-
fræðideild Háskóla Íslands. Hann segir Seðlabank-
ann gera ráð fyrir að erlend hlutabréfaeign Íslend-
inga hafi lækkað umtalsvert sem gerir reiknaðan
viðskiptahalla mjög mikinn. „Því miður er ekkert
sem bendir til annars en að þetta sé rétt og raunar er
allt eins líklegt að það verði að afskrifa enn meira af
þessari hlutabréfaeign á næstunni.“
Hann bendir á að bæði eignir og skuldir séu himin-
háar og séu vextirnir af þeim mjög íþyngjandi. „Það
mun taka þjóðarbúið langan tíma að vinna sig út úr
þessum vanda.“ - jab
GYLFI MAGNÚSSON
KEMUR EKKI Á ÓVART
STAÐAN RÆDD Í SEÐLABANKANUM Forstöðumenn greiningardeilda bankanna segja
útreikninga Seðlabankans um viðskiptahalla á öðrum fjórðungi hafa valdið heila-
brotum. FRÉTTABLAÐIÐ/GVA