Fréttablaðið - 29.11.2008, Blaðsíða 36

36 29. nóvember 2008 LAUGARDAGUR
A
ð mótmælunum í Taílandi
stendur fjölmenn hreyf-
ing sem nefnist Lýðræð-
ishreyfing alþýðunnar. Sú
hreyfing er einkum skipuð höfuð-
borgarbúum, vel stæðum kaup-
sýslumönnum og konungssinnum,
sem flestir hverjir eru vel stæðir
og íhaldssamir.
Þessi hreyfing hefur árum saman
krafist þess að ríkisstjórn landsins
segi af sér. Fyrst beindust mótmæl-
in gegn ríkisstjórn Thaksins Shina-
watra, og urðu mótmælin það öflug
að á endanum skarst herinn í leik-
inn og steypti Thaksin af stóli
haustið 2006.
Herinn stjórnaði síðan landinu í
rúmt ár, og efndi þá til kosninga en
sigurvegari í þeim kosningum var
flokkur Thaksins, eða öllu heldur
arftaki þess flokks, þannig að mót-
mælin hófust fljótlega á ný.
Óljósar ásakanir
Umheimurinn hefur átt frekar erf-
itt með að átta sig á kröfum mót-
mælendanna. Þeir vilja stjórnina
burt, það er ljóst, og saka hana um
margvíslega spillingu og illvirki,
jafnvel morð og limlestingar.
Samtökin Transparency Inter-
national, sem árlega taka saman
skýrslu um spillingu stjórnvalda í
ríkjum heims, segja reyndar að á
valdatíma Thaksins hafi frekar en
hitt dregið úr spillingu á Taílandi.
Utan frá séð lítur út fyrir að átök-
in snúist frekar um það, að gamla
valdastéttin í Bangkok sættir sig
ekki við að missa völdin til „utan-
garðsmanna“ á borð við Thaksin og
arftaka hans, sem njóta vissulega
lítils stuðnings í höfuðborginni en
þeim mun meiri vinsælda úti á
landsbyggðinni.
Skammvinnur árangur
Fyrir tveimur árum tókst mótmæl-
endum að hrekja Thaksin frá völd-
um, en þegar efnt var til kosninga á
ný rúmu ári síðar tók við embætt-
inu náinn samstarfmaður hans,
Samak Sundaravej.
Báðir voru þeir félagar í Thai
Rak Thai, stjórnmálaflokki sem
fyrst komst til valda í kosningum
árið 2001. Flokkurinn höfðaði mjög
til alþýðufólks utan höfuðborgar-
innar, þótt leiðtogar flokksins væru,
ekki síður en andstæðingar þeirra,
auðkýfingar í Bangkok og stefna
flokksins væri hægrisinnuð.
Flokkurinn var reyndar leystur
upp eftir herforingjabyltinguna
2006, en nýr flokkur var stofnaður
á rústum hans og fór sá flokkur létt
með að sigra í kosningunum árið
2007.
Mótmælendahreyfingin gat hins
vegar engan veginn sætt sig við
nýja forsætisráðherrann, og sakaði
hann um að vera í raun handbendi
Thaksins, sem áfram hafi haldið
um valdataumana úr útlegð sinni á
Bretlandi.
Mótmælendurnir fögnuðu því
ákaft þegar Samak Sundaravej
sagði af sér nú í haust, en það var
skammgóður vermir því þingið,
þar sem sami flokkur er enn í meiri-
hluta, valdi samstundis Somchai
Wongsawat arftaka hans. Somchai
er ekki aðeins náinn samstarfsmað-
ur Thaksins, eins og Samak, heldur
mágur hans að auki.
Mótmælin héldu því áfram, og
engin lausn í sjónmáli.
Yfirgnæfandi stuðningur
Ríkisstjórnin og núverandi jafnt
sem fyrrverandi forsætisráðherr-
ar hennar, ekki síst sjálfur Thaksin
Shinawatra, njóta nefnilega óskor-
aðs stuðnings yfirgnæfandi meiri-
hluta landsmanna, sem búa utan
höfuðborgarinnar og hafa það fæst-
ir jafn gott og auðstéttirnar í Bang-
kok sem vanar eru völdunum.
Vandinn, sem mótmælendurnir
standa frammi fyrir, er því sá að
þótt stjórninni sé komið frá þá á
sami flokkur vísan stuðning mikils
meirihluta landsmanna þegar efnt
verður til kosninga á ný.
Stjórnarandstæðingarnir hafa
þess vegna sett fram kröfur um að
kosningakerfi landsins verði breytt,
til dæmis þannig að ákveðnir hópar
og starfsstéttir fái aukið vægi í
kosningum.
Viðburðarík vika
Þessi vika, sem nú er að ljúka,
hefur verið viðburðarík. Ákveðin
tímamót virðast hafa orðið þegar
mótmælendur gripu til þess ráðs að
leggja undir sig báða flugvelli borg-
arinnar og hindra millilandaflug.
Ferðaþjónusta er mikilvæg
tekjulind í Taílandi og alvarleg
röskun á henni gæti haft afdrifa-
ríkar afleiðingar fyrir efnahag
landsins, sem varla má við miklu í
viðbót við aðra erfiðleika sem nú
steðja að. Skaðinn af fjögurra daga
stöðvun flugumferðar er reyndar
nú þegar orðinn það mikill að tölu-
verðan tíma tekur að vinna hann
upp á ný.
Stjórnin lýsti yfir neyðarástandi
á flugvöllunum og hótaði því að
beita her og lögreglu til að rýma
flugstöðvarbyggingarnar og
tryggja flugumferð á ný. Mótmæl-
endurnir hótuðu á móti að berjast
til síðasta manns, og þá gaf stjórnin
eftir og lofaði að fara ekki í hart. Á
meðan er biðstaða og alls óvíst um
framhaldið.
Herforingjarnir
Og þá beinast sjónir manna að her-
foringjunum, sem eru ekki óvanir
því að grípa inn í og taka sjálfir að
sér stjórnina, að því er virðist til að
tryggja að landið verði ekki stjórn-
laust.
Í vikunni hvatti Anupong Paoch-
inda, yfirmaður hersins, stjórnina
til að segja af sér. Somchai Wongsa-
wat forsætisráðherra neitaði að
verða við því, og hvetur stuðnings-
menn stjórnarinnar þess í stað til
að standa í vegi fyrir hernum ef
reynt verður að steypa stjórninni
af stóli.
Meti herforingjarnir ástandið
þannig að flugvallardeilan verði
ekki leyst öðru vísi en stjórnin fari
frá, má samt alveg eins búast við
stjórnarbyltingu þeirra á allra
næstu dögum.
Vandinn er sá, að þegar þeir efna
til kosninga á ný eiga félagar
Thaksins enn vísan meirihluta, sem
jafn víst er að kallar á enn frekari
mótmæli frá hinum auðugu höfuð-
borgarbúum sem ekki vilja missa
frá sér völdin.
KONUNGSHJÓNUNUM HAMPAÐ Einn mótmælendanna tók með sér stóra mynd af
konungshjónunum, sem njóta mikillar virðingar í landinu. FRÉTTABLAÐIÐ/AP
NÝORÐINN FORSÆTISRÁÐHERRA Somchai Wongsawat, til vinstri á myndinni, í hópi
flokkssystkina sinna á þingi 17. september síðastliðinn, þegar þingið hafði kosið
hann forsætisráðherra. FRÉTTABLAÐIÐ/AP
Uppreisn íhaldsafla í Bangkok
Mánuðum saman hefur fjölmenn mótmælahreyfing íhaldsafla í Bangkok krafist afsagnar forsætis-
ráðherra og ríkisstjórnar landsins. Guðsteinn Bjarnason kynnti sér málið og segir að aðgerðir mótmæl-
enda í Taílandi gegn flugumferð stefni efnahag
HARÐSNÚIN MÓTMÆLLI Með því að leggja flugvelli Bangkok-borgar undir sig freista mótmælendur þess að knýja fram þau málalok að stjórnin fari frá. FRÉTTABLAÐIÐ/AP
' GRAPHIC NEWS
UPPNÁM Á FLUGVÖLLUM BANGKOK
Stjórnvöld á Taílandi lýstu yfir neyðarástandi á tveimur flugvöllum Bangkok-
borgar, en hika við að beita hernum á mótmælendahópana sem hindra flug-
umferð. Somchai Wongsawat forsætisráðherra neitar að verða við ósk herfor-
ingjans Anupong Paochinda um að efna til kosninga.
AT B U R Ð A R Á S I N
Sept. 2006 Herinn steypir Thaksin Shinawatra
forsætisráðherra af stóli.
Des. 2007 Nýr stjórnmálaflokkur, Valdaflokkur
alþýðunnar, sem er arftaki Thai Rak Thai, flokks
Thaksins, sigrar í fyrstu kosningum eftir herforingja-
byltinguna.
Feb. 2008 Borgaraleg stjórn tekur við.
Thaksin snýr heim úr útlegð.
Ágúst Thaksin flýr aftur með fjölskyldu sinni til
Bretlands eftir að réttarhöld hófust á hendur honum
vegna spillingarmála.
September Neyðarástandi lýst yfir í Bangkok eftir
harðvítug átök milli mótmælenda og stuðningsmanna
stjórnarinnar.
Stjórnlagadómstóll úrskurðar að Samak Sundaravej
forsætisráðherra verði að víkja úr embætti vegna
hagsmunaáreksturs út af því að hann kom tvisvar fram
sem sjónvarpskokkur eftir að hann tók við embætti.
Mágur Thaksins, Somchai Wongsawat, verður
forsætisráðherra. Andstæðingar stjórnarinnar halda
áfram mótmælum.
Október Sextán manns féllu og hundruð særðust í
mótmælaátökum, þeim verstu í sextán ár.
Hæstiréttur dæmir Thaksin í tveggja ára fangelsi
vegna spillingar í tengslum við jarðasölu.
25. nóvember Mótmælendur loka báðum flug-
völlum Bangkok, með þeim afleiðingum að þúsundir
flugfarþega verða strandaglópar.
Lokaðir flugvellir
Mótmælendur krefjast
þess að stjórnin segi
af sér
Chao Phraya
fljótið
Don Mueang
flugvöllur
Suvarnabhumi
flugvöllur
4 km
BANGKOK
Stjórnar-
byggingin
Miklahöll
TAÍLAND