Fréttablaðið - 22.01.2009, Blaðsíða 18

18 22. janúar 2009 FIMMTUDAGUR
hagur heimilanna
■ Sendið
umboðsmanni
neytenda
ábendingar eða
sparnaðarráð
á neytendur@
frettabladid.is
DR. GUNNI
neytendur@
frettabladid.is
SodaStream er tæki sem ætti að blómstra nú í
kreppunni. Svo er þó aldeilis ekki, það er ófáanlegt.
„Ég hringdi út um allt og fékk alls staðar sömu svör:
Tækin eru uppseld á Íslandi og hafa ekki verið til
síðan um vorið 2008,“ skrifar kona í Hafnarfirði. „Í
Byggt og búið var mér tjáð að hringt væri til þeirra
nánast daglega vegna fyrirspurna um SodaStream.
Af hverju ætli þessi skortur starfi?“
Guðjón Guðmundsson hjá Vífilfelli svarar:
„Ástæðu tækjaskortsins má rekja til þess að ísra-
elskir aðilar keyptu SodaStream-fyrirtækið fyrir
skömmu. Fljótlega í kjölfarið urðu öll samskipti erf-
iðari. Þegar panta átti inn tæki síðastliðið vor komu
engin tæki, en skömmu síðar krafa um óheyrilega
háar umboðsgreiðslur mörg ár aftur í tímann sem
engum var kunnugt um. Við getum á engan hátt sætt
okkur við þessa kröfu, enda á hún sér ekki stoð að
mati lögfræðings okkar. Málið hefur verið í meðferð
lögfræðinga síðan þá og því miður hillir ekki enn
undir niðurstöðu. Sáttatillögur hafa verið send-
ar, en þeim hefur ekki verið svarað. Ljóst má því
vera að varan verður ekki fáanleg hjá okkur á
næstu mánuðum, því miður. Við fyllum enn á
þau hylki sem eru í umferð, en höfum ekki getað
keypt inn ný hylki undanfarna mánuði af
sömu ástæðu.“
Vífilfelli hefur verið með SodaStream
síðan 2001 en þar áður seldi Sól Víking
tækið. SodaStream er selt um allan
heim og er víðar en hér sveipað nost-
algískri áru því vinsældir tækisins
voru mestar á 8. og 9. áratugnum. Síð-
asta áratuginn hefur áherslan í kynn-
ingu SodaStream frekar verið að segja tækið
gera heilsudrykki en gosdrykki. Sölu á bragð-
efnum var hætt á Íslandi árið 2004.
MATUR & NÆRING RAGNHEIÐUR HÉÐINSDÓTTIR
Íslenskt bygg til manneldis
Miklar framfarir hafa orðið í korn-
rækt á Íslandi á síðasta áratug. Bygg
er nú ræktað í öllum landshlutum
og bændur hafa náð betri tökum á
ræktuninni en
áður. Íslenskir
vísindamenn
hafa unnið að
markvissum
kynbótum á
byggi til að það
henti betur
íslenskum
aðstæðum.
Síðast en ekki
síst hefur veðurfar undanfarinna ára
verið kornrækt hagstætt. Því hefur
byggrækt tekið stórstígum fram-
förum á síðustu árum og er árlega
framleitt hér umtalsvert magn af
þroskuðu byggi. Fram að þessu
hefur íslenskt bygg svo til eingöngu
verið notað í skepnufóður en á allra
síðustu árum hefur áhugi á notkun
byggs til manneldis stóraukist.
Íslenskir sérfræðingar hafa á und-
anförnum árum rannsakað bygg,
með tilliti til notkunar í matvæli, í
samstarfi við íslensk matvælafyrir-
tæki. Komið hefur í ljós að byggmjöl
hentar ágætlega til brauðgerðar í
bland við hveiti. Baksturseiginleikar
byggs eru þó nokkuð
lakari en hveitis og því
hentar það ekki eitt
og sér í hefðbundin
hefuð brauð. Aftur
á móti er hægt að
nota bygg eingöngu í
ýmsar bökunarvörur
eins og flatkökur
og kökur. Þá hefur
náðst prýðisárangur
með íslenskt bygg sem hráefni til
bjórgerðar. Íslenskt bankabygg (heil
byggkorn) hefur fengist á neytenda-
markaði í nokkur ár. Það hentar vel
sem meðlæti með mat, sem hráefni
í grauta, salöt og út í súpur og
síðast en ekki síst er það ákaflega
bragðgott. Íslenskt byggmjöl til
brauðgerðar fæst nú bæði í neyt-
endaumbúðum og stórsekkjum.
Hveitimyllan Kornax gerði nýlega
samning við Ólaf Eggertsson, bónda
á Þorvaldseyri undir Eyjafjöllum, um
að dreifa fyrir hann möluðu byggi til
bakara og á neytendamarkað.
Bygg er auðugt af trefjaefnum.
Meðal annars inniheldur það mikið
af svokölluðum beta-glúkönum
sem eru vatnsleysanleg trefjaefni.
Mun meira er af beta-glúkönum
í byggi en hveiti en þessi efni eru
talin geta lækkað kólesteról í blóði
og dregið úr sveiflum á blóðsykri.
Þá er í byggi hátt hlutfall flókinna
kolvetna (sterkju) og það er auðugt
af ýmsum vítamínum, steinefnum
og andoxunarefnum.
Mikill áhugi er fyrir byggbakstri
meðal íslenskra bakara og hafa
félagsmenn í Landssambandi
bakarameistara bundist samtök-
um um að hefja bakstur úr
íslensku byggi. Fyrir því eru
aðallega tvær ástæður,
annars vegar að auka
hollustu brauða og
hins vegar að auka
nýtingu innlendra
hráefna og spara
með því gjaldeyri og
styrkja stöðu íslensks
vinnuafls og innlendrar
framleiðslu.
„Verstu kaupin mín voru sennilega þegar
ég ákvað að kaupa nýjan gírkassa í
átta ára gamlan mitsubishi sem ég
átti,“ segir Ólína Þorvarðardóttir
þjóðfræðingur. „Bíllinn sjálfur var
auðvitað vond kaup því hann bilaði
svo snemma. En svo keypti ég nýjan
gírkassa og vélin í bílnum hrundi viku
síðar.“
Bíllinn var svarblár og fallegur að sögn
Ólínu sem þóttist þó merkja slæman
fyrirboða þegar hún sá hann fyrst.
„Þetta var um og upp úr 1990,
ég var nýorðin borgarfulltrúi
fyrir Nýjan vettvang. Siggi keypti
bílinn og þegar hann kom á
honum akandi inn götuna sá
ég það sem hafði farið framhjá
honum að á bílplötunni stóð XD.
Það boðaði ekki gott,“ segir Ólína hlæjandi.
„Bestu kaupin miðað við efni og tilgang
kaupanna er trabantinn sem ég keypti
veturinn 1981. Hann entist og entist,
komst allt í snjó og var mikill kostagrip-
ur. Ég hef ekki fest tilfinningar við neinn
annan bíl eins og þennan trabant sem
við áttum í mörg ár.“
Ólína segir einn eiginleika bílsins öðrum
fremur hafa gert hann svona eft-
irminnilegan. „Á þessum bíl
var maður alveg fyrirlitinn
í umferðinni, svínað
á mann og annað.
Þeim mun sætari var
sigurinn þegar bíllinn
pjakkaði sig fram
úr öðrum við erfið
aksturskilyrði.“
NEYTANDINN: ÓLÍNA ÞORVARÐARDÓTTIR ÞJÓÐFRÆÐINGUR
Trabantinn var mikill kostagripur KANILDUFT Á HELLUNA
■ Guðjón Helgason sjónvarpsmaður
mælir með kanildufti á helluna til að
ryðja sterkri lykt úr húsinu.
„Þegar maður
er búinn að
elda lyktsterkan
mat, til dæmis
hangikjöt eða
eitthvað með
hvítlauk, þá er
kanildufti stráð
yfir helluna strax
og slökkt er á
henni og þá
ryður það hinni lyktinni burt. Maður
fær kanillykt í húsið og hún dofnar
mun fyrr,“ segir Guðjón Helgason,
fréttamaður á Stöð 2, og segir trixið
svínvirka. „Mér er sagt að þetta virki
líka á skötuna.“
GÓÐ HÚSRÁÐVerð á 1 kílói af ýsuflökum
779
887
1.120
2000 2005 2008
VELJUM
ÍSLENSKT
Auglýsingasími
– Mest lesið
Neytendur: Upplagðs krepputækis er sárlega saknað
SodaStream-laust land