Fréttablaðið - 22.01.2009, Blaðsíða 35

FIMMTUDAGUR 22. JANÚAR 2009 7þorrinn ● fréttablaðið ●
Bóndadagur markar upp-
haf þorra, en síðasti dagur
þorra nefnist þorraþræll. Í
Þjóðsögum Jóns Árnason-
ar er sagt frá aldagöml-
um sið á bóndadag, en þá
var skylda bænda að fagna
þorra með því að fara allra
manna fyrstir á fætur morg-
uninn sem þorri gekk í garð,
fara út í skyrtu einni fata,
vera bæði berlæraðir og ber-
fættir, en fara í aðra brókar-
skálmina, draga hana á eftir
sér á öðrum fæti, og ganga
svo til dyra, ljúka upp bæjar-
hurðinni, hoppa á öðrum fæti
í kringum bæinn og bjóða
þorra velkominn í garð.
Konur fóru að halda bónda-
daginn hátíðlegan um miðja
18. öld og þá oftast með því
að elda góðan mat handa
mönnum sínum. Í kring-
um 1980 byrjuðu konur að
færa bændum sínum blóm
eða aðrar rómantískar gjaf-
ir og enn lifir sú sterka hefð
að konur eldi uppáhaldsmat
bónda síns eða bjóði þeim til
þorrahlaðborðs. - þlg
Buxnaskálmin
á hælunum
Þeir sem gleðja vilja ást-
vini í útlöndum með súrum
hrúts pungum og sviðasultu á
þorranum geta yfirleitt ferð-
ast með lítið magn til einka-
nota milli landa.
Nauðsynlegt er að það
komi fram á vörunni að hún
sé í opinberri sölu hér á landi
og getur matvælastofnun
einnig útbúið vottorð fyrir
matvæli. Innflutningur mat-
væla er þó alltaf áhættusam-
ur og best er að kynna sér
reglur í hverju landi áður
en lagt er af stað, til að sitja
ekki að tómum trogunum.
Til Íslands má til dæmis
flytja inn þrjú kíló af mat-
vælum en kjötvara verður
að vera soðin eða niðursoðin.
Innan Evrópusambandsins
má ferðast með allt að fimm
kíló af kjöti og til Bandaríkj-
anna má ferja allt að 25 kíló
af matvælum. Nánar er hægt
að lesa um reglugerðir varð-
andi matvæli til útlanda á
vef matvælastofnunar www.
mast.is, undir liðnum Spurt
og svarað/inn og útflutning-
ur. - rat
Þorrakræsing-
ar til útlanda
Gott er að kynna sér reglur um
innflutning matvæla í viðkom-
andi landi áður en lagt er af stað.
Þorrinn er fjórði mánuður vetr-
ar og hefst með bóndadegi á
tímabilinu 18. til 24.
janúar.
Elstu heimildir
um þorrablót eru
frá miðöldum en
þar er þeim ekki
lýst.
Þ or rablót í
þeirri mynd sem við
þekkjum í dag voru fyrst
haldin í kaupstöðum á 19. öld
af fólki sem vildi bragða á gamla
matnum, sem það þekkti úr sveit-
inni, ásamt því að nota tækifær-
ið til að hitta sveitunga sína.
Smám saman lögðust þess-
ar matar- og drykkj-
arveislur af.
Um miðja 20.
öld hófu átthaga-
samtök á höfuð-
borgarsvæðinu
þorrablótin aftur
til vegs og virðingar í
þéttbýli.
Heimild: Saga daganna
eftir Árna Björnsson, frá árinu
1996.
Blótað samkvæmt fornum íslenskum sið
Þorrablót voru hafin aftur til vegs og virðingar um miðja síðustu öld. FRÉTTABLAÐIÐ/GVA