Réttur - 01.01.1948, Síða 8
8
RÉTTUR
höfuð ekki erlend ásælni, heldur hitt, að vér höfum svikið
sjálfa oss. Vér höfum látið nokkra siðspillta stríðsgróðafull-
trúa, sem vér af misskilningi umberum í þjóðfélagslegum
valdastöðum, gera oss að smáþjóð í andlegum skilningi. Þar
með höfum vér svipt oss þeirri einu hlíf, sem mátti oss til
varnar verða í eldi heimsmálanna.
En vér svikum ekki aðeins sjálfa oss með flugvallarsamn-
ingnum. Vér svikum einnig allar þær smáþjóðir, sem vér
hefðum átt að kappkosta að verða til fordæmis. Og vér svik-
um þegar í stað skyldu vora sem verðandi aðili Sameinuðu
þjóðanna. Það var hreint brot á anda og ákvæðum þeirrar
ungu og viðkvæmu stofnunar að veita tilteknu stórveldi
nokkur þau sérréttindi, sem öðrum þjóðum hlaut að verða
þyrnir í augum. Örlögin báru oss að höndum einstakt tæki-
færi til að sýna umheiminum, hvað vér meintum með lýð-
veldisstofnun vorri og síðan þátttöku í alþjóðasamtökum.
/ dag hefði oss verið í lófa lagið að standa sem siðferðilegt
stórveldi meðal þjóðanna. En i þess stað stöndum vér nú
sem auðvirðilegir svikarar bceði við sjálfa oss og aðra.
17. júní 1944 lauk forseti Alþingis, Gísli Sveinsson, há-
tíðaræðu sinni á þessa lund:
„í dag heitstrengir hin íslenzka þjóð að varðveita frelsi
og heiður ættjarðarinnar með árvekni og dyggð, og á þessum
stað votta fulltrúar hennar hinu unga lýðveldi fullkomna
hollustu. Til þess hjálpi oss Guð Drottinn.“
Var það Guð Drottinn, sem hjálpaði þeim hinum sama
Gísla Sveinssyni til að segja já við afsali íslenzkra landsrétt-
inda 5. október 1946?
Daginn eftir lét hinn nýkjörni forseti íslands, Sveinn
Björnsson, svo um mælt í hátíðaræðu sinni við Stjórnarráðs-
húsið:
„Núverandi forsætisráðherra komst m. a. svo að orði fyrir
rúmum 3 misserum síðan: „Með lýðveldismyndun stígum
vér engan veginn lokasporið í sjálfstæðismálinu. Lokasþorið
eigum vér aldrei. að stiga. Sjálfstæðisbaráttan er í fullum