Réttur - 01.01.1963, Blaðsíða 28

28
RÉTTUR
áætlunarbúskapar þar í landi, en síðan hafi þróunin verið hægari,
þótt hún hafi stöðugt stefnt í sömu átt.
í því sambandi eru það einkum tvær spurningar, sem óhjákvæmi-
legt er að beina til júgóslavneskra kommúnista. I fyrsta lagi: Er
þróunarstig júgóslavnesks þjóðfélags slikt, að það leyfi jafn mikla
valddreifingu og átt hefur sér stað? Og í öðru lagi: Hafa ekki lög-
mál markaðsins fengið í Júgóslavíu meira svigrúm en viðunandi er
í sósíalísku þjóðfélagi, á hvaða þróunarstigi sem það er?
Sveiflur verðlagsins á markaðnum, valddreifingin í fjárfestingar-
málum, ákvörðunarvald fyrirtækjanna um vinnlaun, vöntun ríkis-
einokunar á utanríkisverzlun — allt þetta samanlagt leggur hinar
alvarlegustu hindranir í götu árangursríks áætlunarbúskapar. Hætt
er við, að nauðsynlegt verði að grípa til stjórnrænna aðferða eftir á,
til að leiðrétta ýmislegt misræmi, í svo ríkum mæli, að þessar að-
ferðir breiðist út í trássi við kenninguna og valdsvið þeirra verði
býsna mikið. — En enda þótt vart verði komizt hjá þeirri ályktun,
að valddreifingin og afnám hinna stjórnrænu aðferða hafi í Júgó-
slavíu farið út í öfgar, er heldur ekki hægt að neita hinu, að þeir
hófust handa á þessu sviði fyrir nærri tíu árum, áður en ráðamenn
í öðrum sósíalískum löndum höfðu gert sér grein fyrir, að hér væri
yfirleitt um nokkur vandamál að ræða. Júgóslövum hefur auðvitað
ekki tekizt að leysa þau, a. m. k. ekki enn þá; en viðurkenningu
eiga þeir skilda fyrir að hafa fyrstir bent á þau.
JÓHANN PÁLL ÁRNASON
þýddi úr ítölsku.