Réttur - 01.01.1963, Side 36

36
U É T T U R
í svipinn er stjórnarbylting í erkiafturhaldsátt meginhættan, sem
vofir yfir Chile. Baráttan gegn þessari hættu er fremsta skylda lýð-
ræðisaflanna. Þó ber þess að geta, að það er alvarlegum erfiðleikum
hundið að koma í kring stjórnarbyltingu með valdatöku fasistískrar
ríkisstjórnar að takmarki. Yfirgnæfandi meiri hluli þjóðarinnar er
stjórnarhyllingunni mótfallinn. Flokkar þeir sem standa að ríkis-
stjórninni lofsyngja óspart það sem þeir ngfna „representatíft lýð-
ræði“ og henda á Chile sem fyrirmynd um lýðræðislegt sljórnarfar.
Slíkar predikanir finna hljómgrunn hjá alþýðu manna, og valda-
stéttirnar myndu reka sig á mótspyrnu fjöldans og finna grundvöll-
inn gliðna undir fótum sér, ef þær skyldu dirfast að leggja út á braut
stjórnarbyltingar. Við slíkar aðstæður gæti stjórnarbyltingartil-
raun jafnvel flýtt fyrir lausn, sem hagstæð væri alþýðu manna. Þess
vegna eru sumar klíkur valdastéttanna, sem óvissar eru um sigur í
slíkri byltingu, hlynntari því að kreppa að alþýðu með afturhalds-
löggjöf, eða með öðrum orðum að gera stjórnarbyltingu „á stjórn-
lagagrundvelli“. Meginþorri þessara stétta tæki því hins vegar fegins
hendi, ef kristilegir demókratar yrðu til þess að vinna fyrir þá
óþurftarverkin.
Kristilegir demókratar eru talsvert áhrifamikill og vaxandi flokk-
ur, og fylla hann einkum katólíkar, embættismenn, iðnaðarmenn,
smákaupmenn, jarðeigendur, stúdentar og verksmiðju- og skrifstofu-
fólk. Þjóðfélagsgrundvöllur flokksins hefur neytt hann til að standa
gegn afturhaldsstjórnum og vinna með öðrum þeim flokkum, sem
að Þjóðfylkingunni standa, þar á meðal auðvitað vorum flokki. En
jafnframt halda þeir því á loft, að velja verði á milli þeirra og
„kommúnistahættunnar“. Stefna þeirra í innanlandsmálum fer
venjulega saman við hagsmuni alþýðu. En megintilgangur flokksins
er að vera eins konar hjörgunarskúta fyrir „vestræna menningu“ í
Chile. Þannig þykist flokkurinn vera á varðbergi gegn heimsvalda-
stefnunni, en styður að hinu leytinu stjórnarstefnu Kennedys í
Suður-Ameríku. Að vissu leyti má segja, að kristilegir demókratar
séu eins konar varalið heimsvaldastefnunnar í landi voru. En sá
möguleiki er jafnframt til, að nokkur hluti þeirra kunni að ganga til
liðs við haráttu alþýðuhreyfingarinnar gegn lénsveldi og heims-
valdastefnu.
Ráðandi öfl í stjórnarsamsteypunni, sem herða nú andkommún-
istabaráttu sína undir sauðargæru „lýðræðisfylkingar“, fiska eftir
því að innbyrða kristilega demokrata í ríkisstjórnarhlökkina. Sjálf-