Réttur - 01.01.1963, Page 49

R É T T U R
49
nægjanlegt líf og kraftur í skepnunni til að tortíma heiminum, ef
hann er hrakinn í klípu örvæntingar?
Svör Asíukommúnista eru vafalaust ólík svörum Kommúnista-
flokks Sovétríkjanna. Kína og mörg önnur Asíuríki eiga í borgara-
styrjöld; skæruliðar heyja víð'a hetjulega baráttu gegn afturhaldi;
bandaríkst auSvald þröngvar inn á þá hataðri yfirdrottnun og
tryggir henni völd. Kína fær ekki frið til að leysa sín einföldustu
vandamál — t. d. gagnvart Taiwan —; önnur eru klofin um miðju
eins og Kórea, Vietnam og Laos; þeim er meinaður óumdeilanlegur
aðildarréttur að alþjóðasamtökum; verða fyrir efnahagsþvingun-
um og einangrun. Hin sósíalísku ríki Asíu telja sameiningu Taiwan
við heimalandið sjálfsagða, frelsun Suðurkóreu og Suðurvíetnams,
aðild Kína að Sameinuðu þjóðunum o. s. frv.; og ekki síður aðkall-
andi en lausn Berlínardeilunnar.
Þetta þýðir ekki — eins og þráfaldlega er fullyrt í vestrænum
blöðum af illkvittni eða heimsku nema bæði sé — að Kínverjar vilji
fara í styrjöld út af þessum málum, eða séu jafnvel talsmenn ábyrgð-
arlausrar áhættu í utanríkismálum sósíalísku ríkjanna. Ekkert er
fjær sannleikanum. En Kínverjar álíta að afstaðan til vesturveld-
anna sé of sáttfús og muni hafa óheillavænleg áhrif á siðferðisþrek
byltingarmanna í Asíu og víðar; halda því fram að núverandi sögu-
legar aðstæður krefjist skeleggrar afstöðu til imperíalismans en
ekki málamiðlunar. Slíkt myndi reynast öflug hvatning til alþýðu í
vanþróuðum löndum, gera hana róttækari og þar með styrkja hina
sósíalísku hreyfingu.
Sovétríkin taka aðra afstöðu, vilja að m. k. hlé á alþjóðlegum
álökum og leita samkomulags, jafnvel um veigaminni ágreiningsmál.
Þetta hefur ýtt undir þær grunsemdir, að sovézkir leiðtogar kunni
að vera reiðubúnir til samkomulags við Bandaríkin, ef ekki á kostn-
að þá a. m. k. án tillits til hagsmuna Kínverja og annarra sósíalískra
ríkja í Asíu. — Það er kaldhæðnisleg staðreynd að meiri ástæða
var til að gruna Stalín um græsku í slíku en Khrústsév. Það var sá
fyrrnefndi sem vildi gera kaupin við Harry Hopkins, fulltrúa Roose-
velts Bandaríkj aforseta, um að hindra valdatöku kommúnista í Kína
fyrir aðkallandi ameríska aðstoð til Sovétríkjanna. Að ekkert varð
úr þeim kaupum var vissulega frekar „að kenna“ Kínverjum og
Bandaríkjamönnum en Stalín.
Þá er komið að þeirri viðamiklu spurningu, hvort nærtœkir hags-
munir Sovétríkjanna séu komnjr í raunvcrulega mótsetningu, ekki