Réttur - 01.05.1967, Page 57

alismans á meginland'inu — að samkvæm
barátta fyrir landi og lýðræði, þjóðfrelsi og
félagslegu réttlæti leiðir til sósíalisma.
Umfram alll færðu atburðirnir á Kúbu
byltingarmönnum meginlandsins heim sann-
inn um að hlutlæg þróun sögunnar hefur
sell baráttuna um valdatöku á dagskrá sem
höfuðverkefni vorra tíma. Þeir kipptu stoð-
um undan viðhorfinu „sjáum hvað setur“,
einangrunarstefnu og „ökónómisma“* og ýms-
um vafasömum formúlum sem höfðu áratug-
um saman verið gjaldgengar meðal byltingar-
hreyfinga meginlandsins. Hitt þarf ekki að
efast um að þessi bylting hefur, líkt og aðrar
sögufrægar byltingar aldarinnar, einnig kennt
gagnbyltingaröflunum, sér í lagi bandarískum
imperíalistum, heilmikið.
Allt hafði þetta áhrif á þá baráttu sein fylgdi
í kjölfarið. Árin 1959—62 óx byltingarhreyf-
ingin liröðum skrefum í nálega öllum löndum
latnesku Ameríku, og náði hámarki undir
árslok 1961 og í ársbyrjun 1962. Eklmóður
þessara ára kom skýrt fram í Havanayfirlýs-
ingunni (annarri í röðinni), ávarpi latnesk-
ainerísku byltingarinnar.
En frá og með vorinu 1962 varð hér nokk-
nr breyting á. Skyndiárásirnar — á óvæntum
slöðum og við ólíklegustu aðstæður — cr átt
höfðu svo ríkan þátt í sigri byltingarmannanna
á Kúbu, voru nú úr sögunni. Afturhaldsöflin
l'öfðu líka dregið ályktanir af fyrslu ósigrum
sínum. Auk þess gerðist íhlulun Bandaríkj-
anna um innanlandsmál lalnesku Ameríku víð-
lækari og freklegri en nokkru sinni fyrr.
Washin gton „ábirgðist“ í raun og veru að
viðhalda hinu blandaða stjórnskipulagi borg-
ara og slórjarðaeigenda á meginlandinu, eins
°g kom formlega fram í Johnsonkenningunni.
Haunhæf framkvæmd þessarar kenningar hirt-
'st í skothríð bandarískra sjóliða á slúdenta
Sú stefna að slá barátlunni fyrir sósíalískri
byltingu á frest þangað til cfnaliagslíf þjóðfclags-
’ns er að verulcgu lcyti komið á kapitalískan
grundvöll. (Þýð.)
í Panama og síðar í íhlulun þeirra í Sanlo-
Domingo. Þessi íhlutunarstefna Bandaríkjanna
styrkli vitanlega mótspyrnu afturhaldsaflanna
á hverjum stað og dró kjarkinn úr millistétl-
arfólki sem hafði verið reiðubúið að styðja
byltinguna á árununt 1960—61. Flestir borg-
arar urðu flemtri slegnir eftir því sem bylting-
arhættan færðisl nær, snerust til hægri og leit-
uðu nánara bandalags við imperíalista.
Atburðirnir í Argentínu, Ekvador, Guale-
mala og Venezuela á fyrra árshelmingi 1962
inörkuðu nýjan þátt í hyltingarferlinu á
meginlandinu: návígi milli sveila byltingar-
manna i sókn og gagnbyltingarherja heggja
helfta Ameríku.
Samdráttur byltingarhreyfingarinnar hin
síðustu ár á ekki aðeins rót sína að rekja lil
öflugri mótspyrnu, heldur og lil veikleika
byltingarhreyfingarinriar sjálfrar. Enda þótt
það sé almennt viðurkennt, að æ fleiri verka-
menn og bændur, stúdentar og menntamenn
hafi lagzt á sveif ineð hyltingaröflunum til
þess að knýja á um áþreifanlegar breytingar,
reyndist liðstyrkur þeirra únógur, þegar byll-
ingin mætti öflugum óvini sem hafði dregið
lærdóma af ósigrum sínum. Það varð því ljóst
að vcrkalýður og hændur yrðu að búast til
langrar pólitískrar baráltu, ef lakast ælti að
brinda gagnsó'kn afturhaldsaflanna. Það hvc
liægt sóttist að vekja þessar stéttir lil meðvil-
aðrar þátttöku í frelsisbaráttunni, reyndist
örðugasta h'indrunin á vegi byltingarinnar og
meginorsök annarra veikleikamerkja, — sund-
urlyndis meðal byltingarmanna sjálfra og mis-
laka sem sveituin þeirra urðu á.
Þcssar aðslæður drógu máttinn úr bylling-
arsókninni (nokkurn þáll í því átti hagstæð-
ari efnahagsþróun árin 1964—65). 1 nokkr-
um löndum, s. s. Brazilíu, Argentínu og Bóli-
víu, tókst afturlialdsöflunum, með hjálp imp-
eríalista, að greiða byltingaröflunum þung lög.
Annars staðar, t. d. í Chile og Perú, snerust
hin nývöknuðu stjórnmálaöfl til íylgis við
endurhólastefnu og komu til valda aðilum
sem voru fulllrúar liennar. Aðeins i Santo-
113