Réttur - 01.11.1967, Page 15

munað. Þeim, sem síðan hafa fjallað um
tryggingalög, hefur vaxið þessi tiltölulega háa
hlutfallstala barnalífeyrisins svo mjög í aug-
um, að lengst af hefur þaS veriS ófrávíkj anleg
regla, aS barnalífeyrir hefur haldizt óbreyttur,
þegar grunnupphæSir elli- og örorkulífeyris
hafa veriS hækkaSar. Nú hefur þessi langa og
þrautseiga barátta löggjafans viS barnalífeyr-
inn boriS þann ávöxt aS hann er kominn niSur
í 44% úr 67%, sem hann upprunalega var.
Valdhafar hafa jafnan réttlætt baráttuna
gegn barnalífeyrinum meS því aS benda á, aS
hér á landi hefur hann alltaf veriS stærra brot
af ellilífeyri en á hinum NorSurlöndunum.
ÁriS 1965 var hlutfallstalan 46% hér á landi
í SvíþjóS 31%, í Noregi 26% og í Danmörku
25%. En hvers vegna megum viS ekki standa
öSrum NorSurlöndum framar á einhverju
sviSi trygginganna, einkum þegar þess er gætt,
aS þar mun víSa vera um margháttaSa aSra
aSstoS viS einstæSar mæSur aS ræSa? T. d.
er danska mæSrahjálpin mjög öflug og veitir
mæSrum margvíslega aSstoS, svo sem húsnæSi
á mæSraheimilum og styrki til náms. ViS meg-
um líka gjarnan gera okkur grein fyrir því,
aS upphæSin sem einstæSar mæSur fá meS
börnum sínum hefur aldrei orSiS of þung í
vösum þeirra. Til marks um þaS má nefna,
aS mánaSargjöldin á dagheimilum Sumar-
gjafar í Reykjavík hafa lengst af veriS viS
þaS miSuS aS barnalífeyririnn hrykki til þess
aS greiSa þau.
Menn nefna einnig óskilvísi feSra, sem rök
gegn hækkun barnalífeyris, og þann fjárhags-
skell sem sveitarfélög hljóta af þeirri óskilvísi.
Rétt mun þaS vera aS þeir menn, sem eiga
börn utan hjónabands eSa skilja viS konur
sínar virSast yíirleitt ekki óSfúsir aS standa
í skilum meS meSlagsgreiSslur. Trygginga-
stofnun ber aS rukka barnföSur, en takist
ekki aS innheimta á hún kröfurétt á fram-
færslusveit hans og sveitarfélagiS verður aS
standa í skilum viS Tryggingastofnunina,
hvernig sem fer um innheimtuna. AfleiSingin
varS sú fyrir Reykjavíkurborg áriS 1966, aS
borgarsjóSur mátti greiða Tryggingastofnun-
inni 13,5 milljónir vegna óskilvísi feðranna.
Hér er óneitanlega um talsverða upphæð að
ræða, en næsta fráleitt er aS láta þessa inn-
heimtuörðugleika bitna á framfærslueyri
barna.
ÞaS má rökræSa tvennt í sambandi viS upp-
hæð barnalífeyris. í fyrsta lagi hvaða lág-
marksupphæS geti talizt sæmandi og í öðru
lagi, hvert sé hið eðlilega hlutfall milli barna-
lífeyris og lífeyris fullorðinna.
Ekki er mér kunnugt um aS nein rannsókn
hafi farið fram á raunverulegum framfærslu-
kostnaði barna hér á landi, þó að ef til vill
finnist vísbending um hann í þeirri neyzlu-
rannsókn, sem liggur að baki nýju vísitölunni.
FramfærslukostnaSur gamalmenna og öryrkja
er einnig óþekkt stærð. Rétt hlutfall er því
engin tiltæk tala, en e. t. v. mætli til bráða-
195