Réttur - 01.10.1981, Blaðsíða 7

hér tilfærðu baráttuvísu eru áhrifin frá
, ,dialektik” Hegels ljósari en annars í
íslenskunt skáldskap: hvernig „ástandið”
getur af sér mótsetningu sína, sú þróun í
andstæðum, sem Marx einnig lærði af
Hegel.
Kvæði þetta er ort 1870, einmitt þegar
mótsetningarnar innanlands á íslandi,
færast mjög í vöxt.
En það skírskotar ekki aðeins með eld-
móði sínum til kynslóðarinnar, sem varð að
heyja hörðustu baráttuna við danska valdið.
Árið 1935, — þegar breska og þýsk-nasíst-
iska yfirdrottnunarstefnan ógnaði íslandi,
— þá vildi svo til að Karlakór verkamanna,
ágætur söngflokkur tengdur Kommúnista-
flokki íslands, gaf út „söngva alþýðu” undir
Sönukvcrirt frá 1935. F áninn cr aurtvilaö rauöiir á frum-
'nyndinni!
fyrirsögninni „ Vakna þú ísland” og fremsta
ljóðið í þeirri söngvabók var : „Nú vakna þú
ísland, við vonsælan glaum”, — á undan
sjálfum alþjóðasöng sósíalista.
Einnig til þeirrar róttæku kynslóðar, sem
stæltist í baráttunni við kreppunni, efldi
stórhug sinn og baráttuþrek í átökum við
nasismann, skírskotaði Steingrímur Thor-
steinsson, heilli öld eftir fæðingu sína og
lagði henni ljóð sín á vör, — því þá var sung-
ið fullri raust og af eldmóði í kröfugöngum
og á hverskonar fundum.
Þannig lifir baráttusöngvarinn og þjóð-
frelsisskáldið í þeim kynslóðum, sem koma
löngu á eftir honum, — ekki síður en róman-
tíski söngvarinn unaðslegi.
II. Embættismannaklíkan og
afstaða Steingríms
Þeir embættismenn, sem stjórnuðu íslandi
í umboði danska valdsins, höfðu hrikalega
há laun, enda álitu þeir sig flestir hátt upp-
hafna yfir „sauðsvartan almúgann”, sem
bjó við sult og seyru. Samanburður við nú-
tímann sést m.a. af því, að þegar Alþingi i
kringum 1952 ákvað ráðherrum 90 þús. kr.
árslaun, — og var það hækkun frá því sem
verið hafði, — þá var upplýst í frumvarpi að
þeim launalögum að fyrir aldamót hefði
biskupinn yfir íslandi haft það sem svaraði
— 286 þús. kr. árslaunum miðað við þessi 90
þúsund. Og ekki munu hinir æðstu „verald-
legu” embættismenn hafa haft minna. —
Það var máske skiljanlegt út frá því að erfitt
hefur verið að eyða þessu, að jafnvel yfirhöf-
uð Kristindómsins fengist við það að okra á
peningum, til þess að láta þá þó koma að
notum!
Steingrímur Thorsteinsson var hatram-
lega andsnúinn þessari há-embættismanna-
stétt. Hann var sannfærður um að hún væri
183