Réttur - 01.04.1983, Síða 37

Einar Olgeirsson umdeildur stjórnmála-
leiðtogi. Virtur var hann og dáður af
samherjum og vinum, en andstæðingarnir
spöruðu ekki stóryrðin þegar fjallað var
um Einar og verk hans. Það er erfitt að
alast upp við slíkar kringumstæður, en
Sólveig og Ólafur báru engin merki þess.
Aldrei man ég eftir því að Ólafur hafi á
neinn hátt skýlt sér á bak við frægð föður
síns. Þvert á móti held ég að hann hafi
stundum fremur kosið að fara fram í eigin
nafni svo sem fremst var kostur.
Ólafur gekk í Gagnfræðaskóla Austur-
bæjar. Hann fór síðan í Menntaskólann í
Reykjavík sem leið lá. Var í máladeild.
Saga var hans eftirlætisnámsgrein og kom
það snemma í Ijós að söguna tók hann
fram yfir allar aðrar námsgreinar. Hann
tók virkan þátt í félagslífi nemenda, var
meðal annars í stjórn málfundafélagsins
Framtíðarinnar, þegar við Fylkingarfélag-
ar réðum þar nokkru um skeið. Hann var
á þessum árum virkur félagi í Æskulýðs-
fylkingunni í Reykjavík og hafði snemma
auga fyrir skipulagningu og forystustörf-
um. Hann var glöggur og raunsær og gerði
hvað hann mátti snemma til þess að hið
pólitíska starf skilaði sem bestum árangri.
Eftir stúdentspróf, 1963, hélt Ólafur til
náms í Noregi, við háskólann í Osló.
Hann lagði stund á sagnfræði og fornleifa-
fræði og lauk þar ígildi BA-prófs vorið
1966, eftir þriggja ára nám. Hann komst
þar í kynni við róttæka strauma sem síðan
birtust meðal annars í stúdentahreyfing-
unni vorið 1968. Meðan hann var við nám
í Osló starfaði hann á sumrin að nokkru
leyti við fornleifauppgröft að Hvítárbakka
og Húsafelli.
Heimkominn á ný hóf hann svo fram-
haldsnám við Háskóla íslands og lauk þar
cand. mag. prófi snemma árs 1969. Hann
lagði aðallega stund á sögu verkalýðs-
hreyfingarinnar og helgaði þessum þætti
sagnfræðinnar krafta sína fyrstur íslend-
inga. Liggja eftir hann mikil verk á þessu
sviði, í raun ótrúlega mikil miðað við það
hversu skammur tími vannst til þess að
sinna þeim störfum, - aðeins um 10 ár,
því Ólafur veiktist í árslok 1979. Og þau
10 ár varð hann að sinna hugðarefnum
sínum við hliðina á kennslustörfum og
verulegri þátttöku í pólitísku starfi stjórn-
málahreyfingar íslenskra sósíalista.
Eftir að Ólafur hafði lokið cand. mag.
prófi hóf hann kennslustörf. Hann kenndi
fyrst á Hvolsvelli við unglingaskólann.
Það hefur ekki verið talið róttækt byggð-
arlag en áhrifa hins unga kennara varð
strax vart og ég þekki nokkra einstaklinga
sem líta á kynnin af Ólafi á Hvolsvelli sem
sína fyrstu pólitísku lexíu. Ég man að
minnsta kosti eftir tveimur ungum drengj-
um sem komu að austan í starfskynningu
á Þjóðviljanum á þessum árum. Annar
þeirra er við blaðið enn þann dag í dag.
Meðan Ólafur var á Hvolsvelli tók hann
virkan þátt í starfi flokksins á Suöurlandi
og varð þriðji maður á framboðslista
Alþýðubandalagsins á Suðurlandi vorið
1971. Það voru erfiðar kosningar fyrir
flokkinn, en frambjóðendasveitin ung og
vösk. Til þess var tekið að málflutningur
efstu manna listans hefði vakið mikla og
jákvæða athygli, hvort heldur var á fund-
um eða í kosningablöðunum. Ólafur átti
mikinn þátt í blaðaútgáfunni í kjördæm-
inu, einkum uppi á landinu, þetta vorið.
Síðan hélt Ólafur suöur og settist fljót-
lega að í Kópavogi þar sem hann bjó til
dauðadags. Hann kenndi sögu við Mennta-
skólann við Tjörnina, síðan við Mennta-
skólann við Sund. Hann þótti góður
kennari, dáður af ncmendum sínum, og
ég man að hann lagði sig mjög fram um
að kynna þeim námsefnið sem best þannig
101