Réttur - 01.04.1983, Síða 52

Guöjón Italdvinsson — Ingibjörg Iialdvinsdóttir — Þorsteinn Jónsson
uð áhrif hann hefur haft á flesta, sem
umgengust hann. Og smiðshöggið á að
skrifa nánar um hann var svo loforðið,
sem Jónas frá Hriflu tók af mér, er við
ræddum saman í elskulegu kvöldboði,
sem Þórarinn Þórarinsson ritstjóri og
hans ágæta kona höfðu skipulagt fyrir
okkur og bar þar margt á góma. Og það
voru ekki síst orð Jónasar um Guðjón:
„Hann hefði oröið mikill bolsi, ef hann
hefði lifað,“ sem ollu því að ég réðst í að
reyna að rannsaka nokkuð ævi hans.
Árangurinn af því starfi birtist í greininni
um Guðjón í „Rétti“ 1972, bls. 224-234.
Ég vona að aðrir eigi eftir að skrifa
meira og betur um þennan stórmerka
unga mann, sem andast aðeins 27 ára að
aldri, en hefur áður unnið stórvirki með
andlegum áhrifum sínum.
Síðan sú grein var skráð hefur sá ágæti
sagnaritari og afkastamikli, Kristmundur
Bjarnason, sagt frá því að Guðjón hafi
stofnað „Málfundafélagið Ölduna“ 1908
og ritað mikið í blað þess félags. (Sjá
„Sögu Dalvíkur“ eftir Kristmund, 2. bindi,
bls. 193-204.) Ennfremur er birt í sama
bindi mikið ávarp, sem Guðjón hafði
samið í Höfn og sent Svarfdælingum til
upplestrar á „Landnámshátíð" þeirra 26.
júní 1910. Var það lesið upp og var
mergjað og kom víða við. Er það birt í
heild í þessu mikla sagnariti Kristmundar.
Kemur Guðjón víða við sögu í bók
Kristmundar og er ljóst að hann hefur
barist fyrir stofnun ungmennahreyfingar-
innar. Snorri Sigfússon ásamt Þórarni
Eldjárn, segir svo frá að Guðjón hafi
komið úr skóla Georgs Brandesar og
kannski líka Karls Marx.
Svo sterk eru áhrifin frá Guðjóni Bald-
vinssyni og minningin um hann, að þegar
„Aldan“ er endurvakin 1918, þá er Guð-
jóns sérstaklega minnst á þeim fundi og
jafnvel rætt um að reisa honum minnis-
116