Réttur - 01.04.1983, Blaðsíða 58

1944
Hermálaráð Bandaríkjanna ákveður að
tryggja sér herstöðvar á íslandi að stríðs-
lokum til 99 ára. Þessvegna er sendiherra
Bandaríkjanna látinn viðurkenna lýðveld-
ið og halda hræsnisræðu á Þingvöllum 17.
júní. En undir bjó hin kaldrifjaða áætlun
að fórna íslendingum í væntanlegu stríði
með því að gera landið að öflugasta
hervirki Bandaríkjanna gegn Evrópu.
1945
Bandaríkin heimta 1. október þrjár
herstöðvar á íslandi undir bandarísk yfír-
ráð til 99 ára: Keflavík, Skerjafjörð,
Hvalfjörð. — ísland skyldi gert að mikil-
vægustu árásarstöð í því stríði gegn Sovét-
ríkjunum er herforingjaráð Bandaríkj-
anna á fundi sínum 18. sept. 1945 hafði
samþykkt áætlun um.
Ólafur Thors lýsti „tilmælum“ Banda-
ríkjastjórnar svo árið eftir:
„í fyrra báðu Bandaríkin okkur um
Hvalfjörð, Skerjafjörð og Keflavík. Þau
fóru fram á langan leigumála, kannski 100
ár, vegna þess að þau ætluðu að leggja í
mikinn kostnað. Þarna áttu að vera vold-
ugar herstöðvar. Við áttum þarna engu
að ráða. Við áttum ekki svo mikið sem
að fá vitneskju um hvað þar gerðist.
Þannig báðu Bandaríkin þá um land af
okkar landi, til þess að gera það að landi
af sínu landi. Og margir óttuðust að síðan
ætti að stjórna okkar gamla landi frá
þeirra nýja landi. Gegn þessu reis íslenska
þjóðin!
Enn var ekki búið að heilaþvo þjóðina.
Hún reis upp, sagði nei.
„Samningurinn“ 1941 var svikinn með
því að Bandaríkjaher sat áfram á íslandi,
en átti að fara burt í stríðslok samkvæmt
„samningnum“.
1946
Undir hótun Bandaríkjahers að sitja
hér áfram, var Ólafi Thors leyft að gera
Keflavíkursamninginn, til að bjarga and-
liti Bandaríkjanna út á við. — Þarmeð
var herinn fastgróinn, til að byrja með
látinn hafa fataskipti.
1949
Atlantshafssamningurinn er knúinn í
gegn á Alþingi með lögbrotum og loforð-
um, sem Bandaríkjastjórn var ákveðin í
að svíkja.
Utanríkisráðherra Bandaríkjanna lét
fjögur loforð fylgja: Hið þýðingarmesta
að aldrei skyldi vera hér her á friðartím-
um. — Hermann Jónasson vildi fá þessi
ákvæði inn í samninginn, en því var
neitað. Sat hann þá hjá við atkvæða-
greiðsluna, en kvaðst hafa greitt atkvæði
á móti, ef hann væri ekki formaður
Framsóknarflokksins.
1951
Það voru ekki liðin nema 2 ár, er Banda-
ríkjastjórn sveik loforðið, sem inngangan
í Nato byggðist á: herlaust land. í júlí-
byrjun 1951 hertók bandarískur her ísland
og hefur setið hér síðan. — Ríkisstjórn-
inni var rétt fíkjublað til að skýla sameig-
inlegri nekt ofbeldisaðilans og undirlægj-
122