Réttur - 01.04.1984, Blaðsíða 12

eigin landamæra. Tilkoma vegabréfa og
atvinnuleyfa hefti straum verkafólks á
milli landa. Tollar eöa kvótar á innflutt-
um vörum vernduðu innlendan iðnað.
Enda voru það heldur engar smávægileg-
ar úrbætur sem verkalýðsfélög komu til
leiðar á þessum árum: útrýming barna-
þrælkunar, almenn grunnskólamenntun,
ellilífeyrir, atvinnuleysisbætur, stytting
vinnuvikunnar, sjúkratryggingar, vinnu-
verndarlöggjöf og þar að auki stórhækk-
að kaup. Sameinuð stöndum við og gott
betur.
En samstaðan? Það er víst að við
höfum ekki hingað til veitt verkafólki
þriðja heimsins nægileg mikinn stuðning
og samstöðu. Skilningur á mikilvægi þess
hefur þó farið vaxandi innan hinnar al-
þjóðlegu verkalýðshreyfingar hin síðari
ár og má í því sambandi geta þess, að Al-
þjóðasamtök verkafólks í vefjar- og fata-
iðnaði hafa gert stuðningsstarf við verka-
fólk í 3ja heiminum að forgangsverkefni.
Og við eigum stóra skuld að gjalda. Hin
tiltölulega góðu lífskjör vinnandi fólks í
vestrænum ríkjum hafa að miklu leyti
verið fengin fyrir hráefni frá 3ja heimin-
um. Ódýr hráefni sem síðan voru unnin í
verksmiðjum iðnríkjanna.
Nú hefur þetta snúist við. Ódýrt hrá-
efni er ekki lengur flutt, í sama mæli og
áður, í verksmiðjur iðnríkjanna, heldur
eru verksmiðjur fluttar til 3ja heimsins til
að gjörnýta ódýrt vinnuafl.
Og þá erum við komin að því sem er
kveikjan að þessari grein. Það eru rétt-
indi — eða öllu heldur réttindaleysi — og
þá fyrst og fremst barnaþrælkunin í 3ja
heiminum. Ekki verður fjallað um lífs-
kjör eða félagslegt réttindaleysi verka-
fólks í Austurlöndum fjær, heldur aðeins
dregið fram óhugnanlegasta vandamálið
sem það fólk á við að stríða — barna-
þrælkunina.
Tveir breskir blaðamenn tóku sér ferð
á hendur til Bangkok til að kanna kjör og
félagslegar aðstæður verkamanna í fata-
iðnaði. Við heimkomuna skrifaði annar
þeirra, Ed Harrisman, grein í tímaritið
„New Statesman“ um það sem þeir urðu
áskynja. Greinin hefur verið þýdd og
endursögð fyrir atbeina Landssambands
iðnverkafólks og dreift á fjölmiðla og er
stuðst við þá þýðingu hér.
Grimmileg meðferd á
stúlkuhörnum
Verksmiðjan Fortune Garment er stað-
sett í hjarta Kínahverfisins í Bangkok.
Þar starfa um 250 stúlkur. Fastur vinnu-
tími er frá 8 á morgnana til 11 á kvöldin,
sjö daga vikunnar. Oft eru þó unnir lengri
vinnudagar, langt fram eftir nóttu.
Fyrir vinnu sína fá yngri saumakonurn-
ar hjá Fortune Garment, sem tæpast eru
komnar af barnsaldri, minna en 40 kr. á
dag, sem nær ekki hálfum lögboðnum
lágmarkslaunum, eins og þau eru í Thai-
landi. Yfirvinnan er ekki greidd sérstak-
lega. Að sögn Mr. Bundit, annars eig-
anda og forstjóra fyrirtækisins, er það
óskráð samkomulag millum verksmiðju-
eigendanna í Bangkok, að laun eru ekki
hækkuð nema með samráði milli eigend-
anna. Fæst fyrirtæki hafa samninga því
flest kjósa þau frekar að ráða stúlkurnar
á grundvelli gagnkvæms trausts, eins og
Mr. Bundit orðar það. „Engir samningar,
engin vandræði“, er viðkvæði hans.
Stúlkurnar 250 sem þræla fyrir Fortune
Garment, búa í húsnæði sem fyrirtækið
lætur í té. Nánar tiltekið í þrem smáhýs-
um að baki verksmiðjunnar. Þægindi eru
þar öll mjög af skornum skammti, engin
76