Réttur - 01.08.1986, Qupperneq 25

Erlendur Patursson
Minningar- og kveðjuorð
Erlendur Patursson er dáinn.
Fallinn er í valinn foringi Færeyinga í frelsisbaráttu þeirra gegn danska vald-
inu. Látinn er leiðtogi fiskimannastéttarinnar færeysku í frelsis- og réttindabar-
áttu hennar. Horfinn er nú vinur og samherji vor, sjálfur íslendingur í aðra ætt-
ina, framsýnn og djarfur fullhugi í frelsisbaráttu beggja þjóðanna.
Erlendur var fæddur 20. ágúst 1913 í
Kirkjubæ, hinu forna höfðingjasetri Fær-
eyja. Foreldrar hans voru: Jóannes Pat-
ursson kóngsbóndi, sjálfur leiðtogi í sjálf-
stæðisbaráttu Færeyinga og Guðný Eiríks-
dóttir frá Karlsskála við Reyðarfjörð —
og standa að henni sterkar íslenskrar
ættir.
Erlendur stundaði nám í Menntaskóla
Reykjavíkur, stærðfræðideild, og varð
stúdent þaðan 1933. Sýndi hann strax for-
•ngjahæfileika sína í félagsstarfinu innan
skólans, bæði í ræðu og riti. — Síðan nam
hann hagfræði í Osló og Höfn og lauk
hagfræðiprófi frá Hafnarháskóla 1942.
Að stríði loknu flutti Erlendur til Fær-
eyja og hóf þar þá frelsisbaráttu, er hann
helgaði allt sitt líf. Hún hófst með glæsi-
legum sigri, samþykktinni í þjóðarat-
kvæðagreiðslu þann 14. september 1946,
uni aðskilnað Færeyja frá Danmörku. Og
sú samþykkt varð um leið hugsjónin um
lokasigur í sjálfstæðisbaráttunni, því nú
greip danska kúgunarvaldið inn í, leysti
UPP lögþingið og knúði fram kosningar,
er fóru að þess skapi: Færeyjar fengu
uðeins heimasttjórn.
Hófst nú að nýju sú sjálfstæðis- og rétt-
indabarátta, sem enn stendur. Þjóðveld-
isflokkurinn var þá stofnaður til að leiða
þá baráttu, blaðið „14. september“ varð
málgagn hans og Frlendur foringinn, sem
mest mæddi á. Því jafnhliða sjálfstæðis-
baráttunni tók hann að sér forustu í stétta-
baráttu alþýðu, varð formaður „Fiski-
mannafélags Færeyja“ og gegndi því for-
ustustarfi í áratugi. Varð stéttabarátta
félagsins hörð. Var það dæmt í sektir, er
Erlendur sat af því með því að fara í fang-
elsi — og í því danska fangelsi var hann
1954, er hann var kosinn fulltrúi á lög-
þingið.
Lögþingsmaður var Erlendur til dauða-
dags, að undanskildu kjörtímabilinu
1966-70. Ráðherraembætti gegndi hann
1963-67, en það heitir á færeysku lands-
stýrimaður. Voru fjármál og sjávarútveg-
ur þá verksvið hans.
Erlendur var kosinn í Norðurlandaráð,
er Færeyingar fengu aðild að því og vann
þar gott verk fyrir smáu þjóðirnar. Sat
hann þar næstum óslitið til dauðadags.
Samstarf það, er komið er á milli Færey-
inga, íslendinga og Grænlendinga er ekki
hvaö síst honum að þakka.
Þannig leit stjórnmálaferillinn út hið
137