Réttur - 01.08.1986, Side 26

ytra. Réttsýni hans, þekkingar og fádæma
baráttuorku var víða þörf.
Öll hans ævi, fyrst og fremst síðustu 30
árin, var helguð baráttunni fyrir heill og
frelsi fámennrar þjóðar og lítils lands. Sú
barátta var háð gegn ofurefli, þar sem
hræsnað var með orðum lýðræðis og
þjóðfrelsis, en neitað að veita það þeim,
er ekki var nógu sterkur til að taka sér
hvorttveggja.
Auk allrar baráttunnar fyrir ýmsum
réttindum Færeyinga, sem danska valdið
enn neitar þeim um, ber sérstaklega að
nefna baráttu þeirra fyrir rétti færeysku
þjóðarinnar fyrir landhelgi sinni: 200
mílna fiskveiðilögsögunni og fékkst loks
sigur í því máli 1977. Við þekkjum það
íslendingar hvernig við urðum að standa
í þrem stríðum fyrir útfærslu fiskveiði-
landhelginnar í 4, 12 og 50 mílur við
„bandalagsþjóð“ vora, Breta, sem sendu
herskip sín gegn okkur friðsömum og
vopnlausum, til þess að reyna að kúga
okkur, — hvað ekki tókst. — En um vald
Færeyinga yfir landgrunninu sjálfu stend-
ur baráttan enn.
En svo kemur „stóri bróðir“ til sögunn-
ar. Bandaríska hervaldið heimtar her-
stöðvar í Færeyjum. Lögþingið hefur
hvað eftir annað, — allt frá hlutleysis-
yfirlýsingunni 1940, mótmælt þeirri hern-
aðaraðstöðu, sem danska valdið hefur
verið að gefa bandaríska hervaldinu í
Færeyjum, jafnt 1951 sem 1959 og ítrek-
að þau mótmæli 1961, 1970 og 1984, þar
sem ítrekað er að Færeyingar haldi fast
við hlutleysisyfirlýsinguna og vilji ekki
láta innlima sig í nein hernaðarbandalög.
En danska valdinu finnst sjálfsagt að
fórna færeysku þjóðinni, ef auðdrottnum
þeim, er Bandaríkjunum stjórna, finnst
heppilegt að koma upp herstöðvum hjá
henni. — En þetta sama vald, svo þýlynt
gagnvart „stóra bróður“ þegar smáþjóð
á í hlut, er orðið efagjarnt, hvað sjálfa
Danmörku snertir!
Erlendur Patursson tekur þetta lífs-
hagsmunamál þjóðar sinnar: hlutleysið
og vernd þess gegn ágengni, til meðferðar
í síðasta smáriti sínu og einu hinu snjall-
asta: „Aldrig kan et folk forgá, som ikke
vil det selv“ — og kom það út 1986 (28
síður). — Og þar gerir Erlendur líka upp
reikninginn við þá Færeyinga, sem tala
um „de dejlige danske penge“ — og segj-
ast ómögulega vilja missa þá. (Skyldu
ekki sumir hernámssinnar á íslandi hugsa
svipað). Danska ríkið lætur (1982) tæpar
400 milljónir króna til heilbrigðis- og
skólamála o.s.frv. á ári. En innflutningur-
inn á vörum frá Danmörku var 1983 tæpar
1500 milljónir króna og líklega eru tekjur
Danmerkur milli 700 og 1000 milljónir
þaraf. — En það á að reyna að svæfa Fær-
eyinga með þessum „röksemdum“.
Þannig barðist Erlendur allt fram til
hinstu stundar til þess að halda þjóð sinni
vakandi gagnvart þeim nýju hættum sem
að henni steðja, og eggja hana til að
halda áfram hinni aldagömlu frelsisbar-
áttu.
Erlendur Patursson var hamingju-
samur maður í einkalífi sínu. Kona hans
var Morið Holm og eignuðust þau fimm
börn: Tórhallur, sem er hagfræðingur,
Bergtóra, er dó ung, Jórun, sem er hjúkr-
unarfræðingur, Eyðvör, sem er tannlækn-
ir og Hildur, sem er uppeldisfræðingur.
Eru þau öll starfandi í Færeyjum. Pau Er-
138