Réttur - 01.08.1989, Blaðsíða 34
Minnihlutastjórn Suður-Afríku hefur
drottnað yfir Namibíu í 74 ár og nýtt sér
vinnuafl landsins og náttúruauðlindir að
vild. Líkt og öðrum nýlendustjórnum
er henni þannig farið að hún er ekki reiðu-
búin að láta stjórnina af hendi. Alþýða
manna í Namibíu er hins vegar staðráðin
í að endurheimta sjálfstæði sitt fyrir fullt
og allt.
Alþýða Iandsins hefur barist gegn kúg-
un og arðráni í rúma öld, fyrst gegn inn-
rás Þjóðverja og síðar við suður-afríska
nýlenduveldið.
Namibía er strjálbýlt land með um það
bil 1,7 milljón íbúa, þar af eru 90%
blökkumenn. Helmingur landsins er eyði-
mörk eða hálfgildings eyðimörk. í Nami-
bíu er þurrast loftslag sunnan Sahara-
eyðimerkurinnar.
Aður en fyrstu landnemarnir settust að
höfðu samfélögin í Afríku myndað með
sér bandalög á sviði stjórnmála og versl-
unar. Bretar komu á seinnihluta 19. aldar
og gerðu tilkall til Walvis Bay, einu hafn-
arborgar Namibíu þar sem er aðdjúpt.
Þjóðverjar lýstu sjálfa sig lögmæta eig-
endur annarrar hafnar, Luderitz Bay.
Þýskalandi úthlutað Namibíu
Nýlenduveldin í Evrópu ákváðu á Ber-
linarráðstefnunni 1884-1885 hver skyldi
stjórna Namibíu. Þýskalandi var úthlutað
öllu landinu, að undanskilinni Walvis
Bay. Hana fengu Bretar í sinn hlut.
Þýskaland stjórnaði Namibíu fram til
upphafsára fyrri heimsstyrjaldarinnar.
Þýsku nýlenduherrarnir náðu aldrei öllu
landinu á sitt vald og kusu því að láta
nyrðrihluta landsins afskiptalausan. Þar
bjó Ovambo-ættbálkurinn, vel vopnum
búinn. Þjóðverjar reiddu sig á Portúgali,
nýlendukúgara Angólu í fjórar aldir, en
einbeittu sér þess í stað að mið- og suður-
héruðunum. Þar bjuggu einkum ættbálk-
ar Nama og Herera.
Þjóðverjar gerðu árás á byggð Hendrik
Witbooi, höfðingja Nama. Namar
hrundu árásinni og tókst meira að segja
að komast yfir 150 hesta úr riddaraliði
Þjóðverja.
Innrásarliðið skipti þá um aðferð og fór S
að deila og drottna með því að nýta sér
mismunandi stöðu afrísku leiðtoganna,
einangra hina sterkari og drottna yfir hin-
um veikari. Engu að síður liðu 22 ár þar
til þeir höfðu náð lendum Nama og Her-
era á sitt vald.
Til þess að flýta fyrir þróuninni setti
þýska innrásarliðið lög þar sem kveðið
var á um þungar refsingar, er greiddar
skyldu með nautgripum. Lögunum var
stefnt gegn Afríkubúum er gerðust á ein-
hvern hátt brotlegir, oft án þess að gera
sér grein fyrir því. Þjóðverjar buðu einnig
lán til vörukaupa og notfærðu sér síðan
dómskerfið til þess að knýja fram greiðslu
skuldanna, ýmist í formi jarðnæðis eða
nautgripa. Um 1903 var rúmur helmingur
nautgripa Herera-ættbálksirts kominn í
hendur þýsku landnemanna.
Hererar og Namar rísa upp
í janúar 1904 risu Hererar upp gegn
nýlenduherrunum og í ágúst gengu Nam-
ar í lið með þeim. Svar þýska hershöfð-
ingjans, Von Trotha, var á þessa leið:
„Hererar eru ekki lengur þegnar
Þýskalands. Allir Hererar verða að yfir-
gefa landið. Ef þeir þráast við mun ég
neyða þá til þess með stóru byssunum. i
Sérhver Hereri sem dvelst innan þýsku
landamæranna með eða án byssu, með
eða án nautgripa, verður skotinn. Ég tek
ekki lengur á móti konum eða börnum,
ég mun reka þau aftur til fólksins síns, að
öðrum kosti mun ég skjóta þau... Ég tel
130