Réttur - 01.08.1989, Side 38

tion, SWAPO). Markmiðið var að ná til
annarra en íbúa Ovambolands og sam-
eina Namibíumenn í sjálfstæðisbarátt-
unni. SWAPO átti miklu fylgi að fagna
meðal verkafólks og skipulagði deildir á
námasvæðunum í suðurhéruðum lands-
ins. Samtökin voru aldrei bönnuð þótt
félagar þeirra hafi sætt stöðugum ofsókn-
um, verið fangelsaðir og jafnvel myrtir.
SWAPO tekur upp vopnaða
baráttu
Kúgunin fór vaxandi þegar SWAPO
ákvað að taka upp vopnaða baráttu árið
1966. Staðan styrktist mjög í allsherjar-
Suður-Afríka, Bretland og Bandaríkin
eiga mestra fjárhagslegra hagsmuna að
gæta í Namibíu. Námugröftur, mikil-
vægasti atvinnuvegur landsins, er nær
alfarið í eigu fyrirtækja frá fyrrnefndum
löndum. Meirihluti útflutningsins er
úran og demantar. Eldsneyti er algengasta
innflutningsvaran, rúmur fjórðungur.
verkfalli 1971-1972. Mótmælaaðgerðir
ungs fóks og smábænda fylgdu í kjölfarið
og leiddu til þess að vopnuð barátta og
skipulagning verkafólks jókst.
Namibía hefur átt í stríði við suður-
afríska nýlenduveldið í 23 ár. Hersveitir
apartheid-stjórnarinnar hernámu landið
og komu á fót her, aðallega skipuðum
Namibíumönnum. Vopnaðir bófaflokkar
er nefnast Koevoet (þýðir kúbein á afri-
kaans, máli Búa) óðu um þorpin og
drápu þorpsbúa að því er virtist á tilvilj-
anakenndan hátt. Herlög voru sett í
norðurhluta landsins. Rúmlega 1 ()().()()()
manns voru flæmdir burtu frá heimilum
sínum. Meira en 11.000 manns hafa týnt
lífi í stríðinu.
Á sama tíma átti Þjóðfrelsisher Nami-
bíu (People’s Liberation Army of Nami-
bia, PLAN) í vopnaðri baráttu. Þá komu
félagar í SWAPO upp skrifstofum víða
um heim og unnu að því að breiða út
sannleikann um baráttu samtakanna.
Hluti af baráttunni í
syðrihluta Afríku
Frelsisbaráttan í Namibíu er hluti af
baráttunni í álfunni. Því hafa sigrar og
ósigrar annars staðar í syðrihluta Afríku
haldist í hendur við þróun mála í landinu.
Á sjöunda áratugnum lék ferskur blær
um Allsherjarþing Sþ með tilkomu nýrra
aðildarríkja eftir velheppnaðar uppreisn-
ir nýlendna í Afríku, Asíu og Karíbahaf-
inu. Fulltrúar frá Namibíu fengu að
ávarpa Sþ og afhjúpuðu nýlendudrottnun
Suður-Afríku. Frelsissamtök Suður-
Afríku, Afríska þjóðarráðið (African Nat-
ional Congress, ANC) barðist einnig
gegn apartheid. Árið 1966 samþykkti
Allsherjarþing Sþ að binda endi á umboð
Suður-Afríku til þess að stjórna Nami-
bíu, en yfirráð hennar höfðu varað frá
tímum Þjóðabandalagsins árið 1920. Þá
lýsti Alþjóðadómstóllinn því yfir árið
1971 að hernám Suður-Afríku í Namibíu
væri ólöglegt.
Frelsishreyfingunni í Namibíu óx ás-
megin árið 1975 þegar baráttusinnar í
Angólu og Mósambik losuðu sig undan
nýlendukúgun Portúgala. Angóla, ná-
granninn í norðri, hlaut sjálfstæði undir
forystu Alþýðuhreyfingarinnar til frelsun-
ar Angóla (People’s Movement for the
Liberation of Angola, MPLA) og lýsti
strax yfir stuðningi við baráttu frelsis-
sinna í Namibíu. Suður-Afríkustjórn gat
ekki lengur reitt sig á stuðning portúgalska
nýlenduveldisins til þess aö viðhalda
134