Réttur - 01.08.1989, Page 41
„ANC er á meðal vor og leiðtogar þess
ætla að ávarpa okkur.“
Varnaraðgerðir Suður-Afríku-
stjórnar
Ósigur Suður-Afríkuhers í Angólu,
áframhaldandi uppreisn innan eigin landa-
mæra, aukinn ágreiningur meðal hvítra
íbúa landsins og vaxandi alþjóðleg ein-
angrun apartheid hefur neytt Suður-Afríku-
stjórn til að slaka nokkuð á apartheid-
stefnunni. Hún hefur átt frumkvæði að
því að taka upp eðlileg samskipti við grann-
ríkin, sem eiga landamæri að Suður-
Afríku. Þau eru: Angóla, Botswana, Zimb-
abwe, Zambía, Tanzanía og Mósambik.
Suður-Afríkustjórn hefur reynt að afla
sér aukins stuðnings erlendis frá. Ríkis-
stjórn hvíta minnihlutans, sem nú er und-
ir forsæti F.W. de Klerk, hefur gert á-
kveðnar tilslakanir, en á nú orðið færri og
færri möguleika á slíku.
Þróun mála í syðrihluta -Afríku, þar
með talinni Suður-Afríku hefur haft já-
kvæð áhrif á sjálfstæðisbaráttuna í Nami-
bíu. Ennfremur finna íbúar Namibíu
glöggt fyrir hinum sömu efnahagserfið-
leikum er þjaka önnur lönd á svæðinu.
Mörg landanna í syðrihluta Afríku
háðu árangursríka baráttu gegn nýlendu-
stefnunni síðustu tvo áratugi. Þau voru
Taliö er að ungbarnadauði meðal
svartra barna sé sjö sinnum hærri en
mcðal hvítra barna. Árið 1981 var talið
að í Windhock (höfuðborg Namibíu)
létust 178 af hverjum 1.000 fæddum
svörtum börnum fyrir fimm ára aldur og
28 af hverjum 1.000 fæddum livítum
börnum. Meðalaldur livítra er á bilinu
68-72 ár en blökkumanna 42-52 ár.
vanþróuð, jafnt félagslega sem efnahags-
lega, er nýlenduveldin hurfu á braut.
Sjálfstæðið opnaði þeim nýja möguleika
til hagsbóta fyrir alþýðu manna, svo sem
úthlutun jarðnæðis til smábænda, aukna
atvinnu og félagslegar umbætur. Þau
skref sem þurfti að stíga til þess að gera
þær mögulegar voru þó aldrei stigin.
Mörg landanna búa við vaxandi skulda-
kreppu og versnandi efnahagsástand.
Skuldakreppan á svæðinu
Afríkulöndin sunnan Sahara-eyði-
merkurinnar, en meðal þeirra eru 22 af 30
fátækustu löndum heims, skulda sem
nemur tveimur þriðju hlutum heildar-
framleiðslu þessara landa. Helmingur út-
flutningstekna þeirra fer í að borga vexti
og gjaldfallnar afborganir.
Afleiðingin er sú að sumar ríkisstjórn-
ir, t.d. í Zimbabwe, hafa ákveðið að fara
út í viðamiklar aðhaldsaðgerðir senr hafa
einkum bitnað á verkafólki og smábændum.
Þetta hel'ur leitt til stéttaátaka og valdið
vaxandi ágreiningi milli hinna snauðu annars
vegar og kapítalískra ríkisstjórna hins vegar.
Auk þess er mikilvægt að gera sér grein
fyrir efnahagslegri stöðu Suður-Afríku.
Landið er háþróað vegna þess að það er
heimsvaldaríki. Þar er því markaður fyrir
framleiðsluvörur grannríkjanna. En
vegna pólitískra aðstæðna er sá markaður
lokaður þar til apartheid hefur verið lagt
af. Mörg þessara ríkja hvetja til refsiað-
gerða gegn Suður-Afríku vegna apart-
heid-stefnu stjórnvalda og reyna að draga
úr viðskiptum sínunr við landið eins og
unnt er. Þau freista þess að koma upp
nýjum mörkuðum fyrir innflutnings- og
útflutningsvörur sínar auk þess aö byggja
upp nýtt samgöngukerfi, óháð apartheid-
ríkinu.
137