Réttur - 01.08.1989, Blaðsíða 43

Portas Bla.sius, 13 ára, var inisþyrmt með því art
halda andlitinu vi<> púströr á hertrukk.
daga dvöl í Bandaríkjunum þar sem hann
ávarpaði Allsherjarþing Sþ, ræddi hann
stöðu mála í syðrihluta Afríku. „Pað er
alveg ljóst að ef ekki hefði unnist sigur
við Cuito Cuanavale, væri staða suður-
afrísku kynþáttahataranna mun sterkari í
syðrihluta álfunnar. Afleiðingin hefði
ekki einungis orðið sú að Suður-Afríka
hefði hernumið Angólu, heldur hefði
hernaðarsigur Suður-Afríku haft bein
áhrif á stöðu Mósambik. Suður-Afríku-
stjórn hefði reynt enn frekar að veikja
þjóðirnar í syðrihluta Afríku. Við hefð-
um jafnvel séð upphafið að útþenslu Suð-
ur-Afríku til norðurs og þar með breyttri
skipan mála í allri álfunni... Það eru ekki
allir sem skilja um hvað málið snýst né
niikilvægi Cuito Cuanavale,“ benti utan-
ríkisráðherrann á, „Alþýðulýðveldið
Angóla væri ekki til, heldur ekki Mós-
ambik, sennilega ekki Zimbabwe, Zam-
bía eða jafnvel Zaire. Hörmungarástand
hefði blasað við Afríku, algert hörmung-
arástand. Því er sigurinn við Cuito Cuan-
avale mun stærri en margur hyggur.“
Síðar í viðtalinu vék Van Dunem að
áhrifum sigursins við Cuito Cuanavale á
nýaukna baráttu innan landamæra Suður-
Afríku og sagði m.a.: „Við erum afar stolt
af því að hafa lagt okkar af mörkum til að
stöðva ríkisstjórn kynþáttahataranna á
okkar landi. Með því hefur okkur ekki
bara verið gert kleift að byrja á því að
vinna að friði í Angólu, heldur hefur það
einnig leitt til breytinga á apartheid-
stjórninni. Þetta er bein afleiðing af Cuito
Cuanavale, skilaboð til ríkisstjórnar Suð-
ur-Afríku um að hún sé ekki ósigrandi.
Án sigursins væri F.W. de Klerk eða hver
sá sem hefði tryggt sér kosningu, ekki að
tala um breytingar í Suður-Afríku, það
væri óhugsandi... Þeir töpuðu stríði og
það hafði pólitísk áhrif, nrjög mikilvæg
pólitísk áhrif innanlands, meðal íbúanna,
þar á meðal hvítra íbúa Suður-Afríku.“
Meðan á vopnahlésviðræðum stóð í
Zaire síðastliðið sumar jók Bandaríkja-
stjórn stuðning sinn við UNITA. Hann er
nú talinn vera á bilinu 40-80 milljónir
Bandaríkjadala á ári. Jonas Savimbi,
leiðtogi UNITA, hefur nú sett fram nýjar
kröfur, þar á nreðal um bráðabirgðaríkis-
stjórn í Angólu, kosningar og yfirgrips-
miklar stjórnarskrárbreytingar. Sendi-
herra Angólu hjá Sþ, Manuel Pedro Pac-
avira, taldi síðastnefndu kröfuna „nálgast
það að vera stríðsyfirlýsingu" gegn full-
valda ríki.
Þróun mála í syðrihluta Afríku á næst-
unni fer cftir því hvernig baráttunni innan
Namibíu lyktar. Hvernig SWAPO tekst
139