Morgunblaðið - 31.08.2006, Síða 31

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 31. ÁGÚST 2006 31
Í HVERT skipti sem ég ek gegn-
um Oddskarðsgöng milli Eskifjarðar
og Neskaupstaðar vakna upp margar
spurningar um þetta samgöngu-
mannvirki.
Göngin voru grafin 1972–1977, þau
eru 640 m að lengd, ein-
breið og með útskotum,
og liggja í hvorki meira
né minna en 630 m hæð
yfir sjávarmáli, og eru í
röð hæstu fjallvega á
landinu. Göngin eru
óskiljanleg í þessari
hæð og barn síns tíma,
en skila ekki lengur
upphaflegum tilgangi
sínum, að bæta sam-
göngur og gera þær
öruggari.
Mér er ekki kunnugt
um hvers vegna þau
voru byggð svona hátt yfir sjó, né um
aðra þætti í hönnun og gerð þeirra.
Vafalaust er ein ástæðan sú að ver-
ið var að spara peninga, samtímis því
að bæta samgöngumál Norðfirðinga,
en augljóslega hefur framtíð-
arnotagildi ganganna ekki verið haft
að leiðarljósi.
Öngþveiti og vandamál
Margar sögur hef ég heyrt um
öngþveiti og vandamál í göngunum til
dæmis vegna umferðar stórra flutn-
ingabíla, fólks með húsvagna og felli-
hýsi aftan í bílum sínum og margt
fleira.
Nýjasta sagan segir að Norðfirð-
ingur hafi þurft að skipta við öku-
mann sem gat sig hvergi hreyft inni í
göngunum og bakka bíl hans út til að
losa um umferðarstíflu.
Þessi einbreiðu þröngu göng eru
eitt, en ekki tekur betra við þegar
horft er til vegarins upp að þeim en
þar er oft farið í um 13% bratta, sem
auðvitað er ekki boðlegt nú til dags.
Þetta skilja allir sem um þennan
veg hafa farið, að ég tali
nú ekki um í snjó og
hálku.
Gildandi sam-
gönguáætlun
Ný Oddskarðsgöng
eru inni á samgöngu-
áætlun hvað rannsóknir
varðar ásamt göngum
fyrir vestan milli Arn-
arfjarðar og Dýra-
fjarðar svo og um
Hellisheiði fyrir austan.
Göng til Bolungarvíkur
hafa síðan bæst við
vegna mikillar slysahættu um Óshlíð
vegna aukins grjótshruns.
Veginn um Óshlíð átti reyndar
aldrei að byggja upp og stagbæta á
sínum tíma, heldur átti að huga strax
að jarðgöngum. En það er önnur
saga, og sennilega réð þar sama og
um Oddskarðsgöng á sínum tíma; að
reyna að leysa samgönguvanda þess-
ara byggðarlaga fyrir nógu lítið fé og
vona að það dygði.
Ný Oddskarðsgöng
þola ekki bið
Framkvæmdir eru nú loksins
hafnar við Héðinsfjarðargöng, eða í
beinu framhaldi af opnun Fáskrúðs-
fjarðarganga og ganga um Almanna-
skarð, sem skotið var inn, hvort
tveggja hinar bestu og glæsilegustu
framkvæmdir.
Ég er hins vegar ekki sammála
þeirri skoðun að einungis sé hægt að
vera með ein göng undir í einu, eins
og hingað til hefur verið gert. Þörfin
er orðin svo brýn á bættum og örugg-
um samgöngum að við verðum að
spýta í lófana og gera meira í þessum
efnum á næstu árum.
Þess vegna verður að gera þá
kröfu á samgönguráðherra að nú
þegar verði hafist handa um rann-
sóknarboranir fyrir nýjum Odd-
skarðsgöngum.
Ég tók eftir því að samgöngu-
ráðherra fór mikinn rétt fyrir sveit-
arstjórnarkosningar í vor í blaða-
grein í BB á Ísafirði, en þar nefndi
hann að rannsóknarboranir stæðu yf-
ir á tveim stöðum fyrir vestan, það er
á umræddum gangakostum þar.
Þess vegna spyr ég samgöngu-
ráðherra:
Hvers vegna eru ekki hafnar rann-
sóknarboranir fyrir nýjum Odd-
skarðsgöngum?
Ný Oddskarðsgöng –
hvað tefur rannsóknir?
Kristján L. Möller skrifar
um samgöngubætur » Þess vegna verður aðgera þá kröfu á sam-
gönguráðherra að nú
þegar verði hafist handa
um rannsóknarboranir
fyrir nýjum Oddskarðs-
göngum.
Kristján L. Möller
Höfundur er þingmaður
Samfylkingarinnar í NA kjördæmi.
FRÉTTIR um banaslys í umferð-
inni koma við okkur öll og þegar
mörg banaslys verða á skömmum
tíma tekur fólk andköf
og umræða um úrbæt-
ur verður háværari. Í
umræðu síðustu daga
um umferðaröryggi
hafa tölur um færri
banaslys á Reykjanes-
braut, frá því að fram-
kvæmdir hófust við
tvöföldun Reykjanes-
brautar, verið ofarlega
á baugi. Er þar vísað
til þess árangurs sem
náðst hefur í fækkun
banaslysa með vega-
bótum og áróðri þeim
tengdum. En stað-
reyndin er að í stað
allt að sex banaslysa á
ári, þegar mest var,
hefur enginn látið lífið
á brautinni í liðlega
tvö ár.
Með stofnun áhuga-
hópsins og með sterki
samstöðu íbúa svæð-
isins var þeim árangri
náð að koma ráða-
mönnum í skilning um
mikilvægi þess að ráð-
ast í þessa mikilvægu
framkvæmd. Fyrst og
fremst var það gert í þágu umferð-
aröryggis. Í dag dylst engum að
framkvæmdin, þ.e. tvöföldun braut-
arinnar, hefur þegar skilað meiri ár-
angri en nokkur þorði að vona.
Áhugahópnum um tvöfalda
Reykjanesbraut ber nú siðferðisleg
skylda til að útfæra baráttu sína til
fækkunar umferðarslysa á landinu
öllu. Í málflutningi baráttuhópsins
frá upphafi var lögð áhersla á að tvö-
földun brautarinnar væri mikilvæg-
asta vegaframkvæmd landsins til að
fækka slysum en jafnframt að bar-
áttan næði til landsins alls og engin
önnur vegaframkvæmd var gagn-
rýnd. Þegar séð er fyrir endann á
framkvæmdinni hljótum við að beina
sjónum okkar að öðrum vegum og
umferðarmannvirkjum sem enn eru
með hærri slysatíðni en sambærilegt
er annars staðar.
Áhugahópurinn um tvöfalda
Reykjanesbraut hefur tekið þá
ákvörðun að leggja sitt að mörkum
til árangurs í vegabótum og fækkun
umferðaslysa á Íslandi. Þetta viljum
við nú gera með markvissri vinnu að
fjölgun baráttuhópa um umferðarör-
yggi um allt land. Baráttu- og gras-
rótarhópa sem hver og einn hefur
það hlutverk að upplýsa hættur og
mögulegar úrbætur á sínu svæði og/
eða sínum landshluta. Skráning aðila
innan hvers hóps verði
skilvirk með þeim til-
gangi að skapa sterka
rödd á hverjum stað. Til
að þetta takist verði
hagsmunir aðild-
arfélaga gerðir umtals-
verðir í samvinnu við
samstarfsaðila. Sam-
hliða stofnun áhuga-
hópa um allt land verði
því stofnuð samtökin
Samstaða sem hefur
það hlutverk að sam-
eina þessa hópa undir
einn hatt í samvinnu við
FÍB, trygginga- og ol-
íufélög, sveitar- og fé-
lagasamtök sem og
samgönguyfirvöld á Ís-
landi.
Með Samstöðu get-
um við virkt grasrótina
innan hvers bar-
áttuhóps og stuðlað
þannig að bættu um-
ferðaröryggi á landinu
öllu.
Með Samstöðu get-
um við með einni rödd
haft áhrif á stjórnvöld á
hverjum tíma hvað
varðar vegabætur, löggæslu og al-
mennan áróður.
Með Samstöðu getum við haft
áhrif á eftirlit og viðhald ökutækja
með það að markmiði að fækka al-
varlegum slysum.
Með Samstöðu getum við haft
áhrif á okkur sjálf, ökumenn þessa
lands, til að minna okkur á þá
ábyrgð sem á okkur hvílir daglega í
umferðinni.
Með Samstöðu getum við náð
þeim árangri að gera Ísland að
slysalausu landi í umferðinni.
Á vefslóðinni www.fib.is/samstada
geta áhugasamir aðilar og bar-
áttumenn alls staðar á landinu skráð
inn sinn baráttuhóp sem síðan hefur
það hlutverk að fjölga aðild-
arfélögum hver á sínum stað undir
leiðsögn Samstöðu.
Ein rödd, eitt markmið – slysa-
laust Ísland.
Samstaða –
slysalaust Ísland
Steinþór Jónsson skrifar
um umferðaröryggismál
Steinþór Jónsson
» Áhugahópn-um um tvö-
falda Reykja-
nesbraut ber nú
siðferðisleg
skylda til að út-
færa baráttu
sína til fækk-
unar umferð-
arslysa á land-
inu öllu.
Höfundur er formaður áhugahóps
um örugga Reykjanesbraut og
stjórnarmaður í FÍB.
GÓÐ HEILSA
GULLI BETRI
Lið-a-mót
FRÁ
www.nowfoods.com
APÓTEK OG HEILSUBÚÐIR
A
ll
ta
f
ó
d
ýr
irSAMSÝNING
LOKADAGUR
Reynir Þorgrímsson með Reynomatic myndir.
Björn Björnsson sýnir óvenjulegan tréskúlptúr.
Síðasti sýningardagur
opið til kl. 19:00
Byggðasafninu Garðskaga, Garði,
Reykjanesi.
HAFIÐ þið velt því fyrir ykkur að
nánast hvert mannsbarn á Íslandi er
með fjarskiptatæki í vasanum, far-
símann sinn? Hafið þið líka velt því
fyrir ykkur hve oft er á það minnst í
sambandi við fréttir af alvarlegum
slysum að tekist hafi að gera viðvart
til lögreglu eða neyðarlínu um far-
síma? Svo eru, því miður, einnig þau
tilvik, að slys verða utan þjón-
ustusvæðis venjulegra farsíma og þá
er oft á það minnst í
fréttinni að ekki hafi
tekist að ná sambandi
við neyðarlínu þar sem
farsímasamband var
ekki á þeim stað sem
slysið varð.
Slys hafa fengið al-
varlegar afleiðingar
vegna þess að ekki
tókst að gera viðvart í
tíma. Skemmst er að
minnast hörmulegs at-
viks á Möðrudals-
öræfum þar sem ungur
maður varð úti þar sem
hann villtist og fannst ekki fyrr en
um seinan. Hann var með farsímann
sinn á sér en líklega utan þjón-
ustusvæðis. Á hinn bóginn er okkur
öllum í fersku minni hvernig það
varð til bjargar fólki í sjávarháska á
Viðeyjarsundi að farsímasamband
var á slysstað, og kom í veg fyrir að
enn verr færi. Hér eru einungis
nefnd tvö atvik sem vakið hafa þjóð-
arathygli nýlega, en af mörgu er að
taka.
Það mun ekki skila arði til síma-
fyrirtækja að hafa farsímasamband
á Hesteyri eða í Aðalvík. Þegar arð-
ur fyrirtækis ræður því hvar hægt er
að tala úr síma og hvar ekki, er ekki
von til þess að strjálbýlt land eins og
okkar hafi þétt farsímanet. Þegar
slys ber að höndum er hins vegar
ekki að því spurt hvort slysstaðurinn
sé í alfaraleið og „innan þjón-
ustusvæðis“. Hér eru hins vegar
mikilvæg samfélagsleg markmið í
húfi, og því tel ég að samfélagið eigi
að grípa inn í. Þótt eflaust megi leiða
að því rök að slysavarnir borgi sig
þjóðhagslega er það ekki kveikja
þessa greinarkorns, heldur hitt, að ef
við í sameiningu getum komið í veg
fyrir einhverjar þær þjáningar sem
slys valda þeim sem í
þeim lenda og þeirra
nánustu ber okkur í
sameiningu að bregð-
ast við. Því hvet ég til
umræðu um þéttingu
farsímanetsins á Ís-
landi í nafni slysavarna.
Það eru, svo dæmi séu
tekin, stórir hlutar
hringvegarins þar sem
ekki er GSM samband.
Ef eitthvert okkar
lendir þar í slysi er
heiglum hent hve lang-
an tíma tekur að gera
neyðarþjónustu viðvart, þótt næsta
öruggt sé að einhver, og kannski all-
ir, á vettvangi séu með farsíma á sér.
Ég er ekki af þeirri kynslóð sem
þekkir til hlítar þá möguleika sem
farsímar bjóða upp á. Ég læri hins
vegar stöðugt eitthvað á þessu sviði
og veit því að hægt er að ná sam-
bandi við „internetið“ um farsíma.
Þar væri unnt að nálgast upplýs-
ingar um skyndihjálp og rétt við-
brögð á slysstað, ef slík netsíða væri
til, vel kynnt og samband á símanum.
Það væri verðugt verkefni þeirra
sem sjá um slysavarnir hér á landi að
koma upp og sjá um slíka netsíðu.
Um þessar mundir er mikið rætt
um bætt vegakerfi, meðal annars
vegna þess að bættir þjóðvegir gætu
dregið úr slysum. Ég tel ekki síður
mikilvægt á öld fjarskipta og upplýs-
inga að virkja þá möguleika til slysa-
varna sem felast í því að flest göng-
um við daglega með fjarskiptatæki á
okkur til þess að missa ekki af neinu
og vera ávallt viðbúin.
Væri þétting farsímanetsins ef til
vill gott kosningamál?
Farsímar til slysavarna
Þórarinn J. Sigurðsson fjallar
um fjarskipti og farsíma »Ég tel ekki síðurmikilvægt á öld fjar-
skipta og upplýsinga að
virkja þá möguleika til
slysavarna sem felast í
því að flest göngum við
daglega með fjar-
skiptatæki á okkur …
Þórarinn J. Sigurðsson
Höfundur er tannlæknir og deild-
arforseti heilbrigðisdeildar HA.
Fréttir á SMS
Sagt var: Bæði samtökin kusu fulltrúa.
RÉTT VÆRI: Hvortveggju samtökin kusu fulltrúa.
(Eintala af orðinu samtök (eitt samtak) er ekki til.)
Gætum tungunnar