Morgunblaðið - 24.04.2007, Blaðsíða 16

16 ÞRIÐJUDAGUR 24. APRÍL 2007 MORGUNBLAÐIÐ
MENNING
KJARVALSSTAÐIR eru
vettvangur tvennra tónleika
Ólafs Elíassonar píanóleikara;
í kvöld og sunnudagskvöld kl.
20.
Ólafur spilar verk eftir
Schubert og Ravel ásamt 7 pí-
anóetýðum eftir Chopin, Liszt,
Moszkowski og Schriabin.
Etýðurnar eru meðal erfiðustu
verka píanóbókmenntanna og
eru sumar jafnframt þekktustu píanóverk sög-
unnar svo sem La Campanella eftir Liszt og Bylt-
ingaretýðan eftir Chopin. Ólafur mun einnig fjalla
um verkin á léttum nótum og með aðgengilegum
útskýringum.
Tónlist
Ólafur Elíasson
spilar etýður
Ólafur Elíasson
FRANSKI myndlistarmað-
urinn Bernard Alligand spjall-
ar um bóklistaverk og ríkulega
hefð slíkra bóka í Frakklandi
og segir frá eigin verkum í dag
kl. 16.30 í fyrirlestrasal Lands-
bókasafns. Torfi Túliníus túlk-
ar. Sigurður Pálsson flytur
nokkur ljóða sinna, en einnig
þýðingar á ljóðum Prévert og
Eluard. Bernard Alligand les franska útgáfu
ljóðanna. Spjallið og ljóðlesturinn tengjast sýn-
ingu á myndverkum Alligands og bóklistaverkinu
Garðinum í anddyri Þjóðarbókhlöðunnar en í bók-
verkinu eru ljóð eftir Sigurð og myndlist Frakk-
ans.
Myndlist – ljóðlist – ritlist
Bóklistaverk á
Frönsku vori
GUNNAR Hannesson sagn-
fræðingur eys úr viskubrunn-
um um höfðingja þrjá á 17. öld
í hádegisleiðsögn í Þjóðminja-
safni Íslands kl. 12.10 á hádegi
í dag. Höfðingjarnir þrír eru
bræðurnir Gísli og Þórður
Þorlákssynir, biskupar á Hól-
um og í Skálholti, og Lárus
Gottrup, lögmaður og sýslu-
maður á Þingeyrum. Stoppað
verður við gömul málverk af þessum litríku ein-
staklingum sem til sýnis eru í gamla Forsalnum.
Gunnar fjallar um þá þremenninga í leik og starfi
og dregur fram persónusögu þeirra frá óopinberu
sjónarhorni.
Fræði
Gottrup lögmaður
og tveir biskupar
Gottrup og frú
Eftir Bergþóru Jónsdóttur
begga@mbl.is
„ÞETTA samkomulag eflir Banda-
lag íslenskra listamanna og við er-
um afskaplega ánægð með að borg-
in skuli vilja styðja okkur,“ segir
Ágúst Guðmundsson, kvikmynda-
leikstjóri og formaður BÍL, Banda-
lags íslenskra listamanna, en í gær
var undirritað samkomulag milli
Reykjavíkurborgar og BÍL til
þriggja ára um ráðgjöf og samstarf
á sviði menningarmála. „Þetta er
jafnframt viðurkenning á því starfi
sem við höfum unnið með borginni
og fyrir borgina. Það sem við leggj-
um áherslu á er að til okkar sé leit-
að með mál sem snerta menningu
og listir.“
Borgin styrkir BÍL um eina
milljón króna á ári á samningstím-
anum og segir Ágúst það hjálpa til
við rekstur bandalagsins en um
áramót var ráðinn framkvæmda-
stjóri í hálft starf til að vinna að
hagsmunamálum þess. „Samvinna
milli bandalagsins og borgarinnar,
sérstaklega í menningar- og ferða-
málaráði, hefur orðið æ augljósari
og ef til vill hefur borginni þótt
þetta eðlilegt skref að stíga núna.
Við erum mjög ánægð með samn-
inginn.“
Samningsaðilar eru sammála um
mikilvægi þess að borgin eigi kost
á góðu samstarfi við heildarsamtök
listamanna og mörkun og fram-
kvæmd stefnu á sviði menningar-
mála, að því er fram kemur í inn-
gangi samningsins.
Í stórum dráttum eru sam-
komulagsatriðin þessi:
BÍL lætur borginni í té umsagn-
ir, álitsgerðir, upplýsingar og ráð-
gjöf um mál sem borgin vísar til
slíkrar umfjöllunar. Sú ráðgjöf get-
ur falist í samstarfi um endur-
skoðun menningarstefnu fyrir
Reykjavíkurborg og úttektir henni
tengdar, tilnefningum stjórnar BÍL
í ráðgjafahópa að ósk menningar-
og ferðamálaráðs til dæmis um
styrkveitingar, tilnefningum
áheyrnarfulltrúa á fundum ráðsins,
tilnefningum í safnráð Listasafns
Reykjavíkur, undirbúningi op-
inberra funda á vegum Reykjavík-
urborgar er varða listir og menn-
ingu og kynningu á íslenskri list,
meðal annars í skólum. Ennfremur
er lögð áhersla á fjölþjóðlegt sam-
starf á sviði lista og önnur mál er
varða listir og listamenn almennt
er geta komið borginni til góða.
Markmið samvinnunnar er meðal
annars að stuðla að því að fyrir
hendi séu jafnan sem gleggstar
upplýsingar um listalífið í borginni
og þróun þess.
Jón Kristinn Snæhólm, aðstoð-
armaður borgarstjóra, segir að
Bandalag íslenskra listamanna hafi
sinnt sínum störfum vel sem fag-
aðili og hafi komið fram sem ein
rödd listamanna gagnvart borg-
aryfirvöldum. Hann segir það
skipta miklu fyrir borgina. „BÍL
falaðist eftir viðurkenningu borg-
arinnar á tilveru sinni og hefur ver-
ið frekar afskiptur hópur í lista-
samfélaginu. Borgarstjóra þótti
nauðsynlegt að auka samstarfið
þarna á milli.“
Reykjavíkurborg og Bandalag íslenskra listamanna semja um samstarf og ráðgjöf
Viljum að til okkar sé leitað
Í HNOTSKURN
» BÍL er bandalag félaga lista-manna í hinum ýmsu list-
greinum.
» Markmið bandalagsins er aðstyðja vöxt og viðgang ís-
lenskra lista, bæði innanlands og
utan, gæta hagsmuna íslenskra
listamanna og efla með þeim
samvinnu og samstöðu.
» Aðild að BÍL geta þau félöglistamanna átt sem starfa á
atvinnugrundvelli að listsköpun
og listflutningi.
» Reykjavíkurborg vinnur núað endurskoðun ýmissa sam-
starfssamninga við listastofnanir
og -hópa.
Undirritun Vilhjálmur Þ. Vilhjálmsson borgarstjóri og Ágúst Guðmundsson,
kvikmyndaleikstjóri og formaður Bandalags íslenskra listamanna, undirrita
samninginn í Höfða í gær. Jakob Frímann Magnússon fylgist með.
Morgunblaðið/ÞÖK
BANDARÍSKA
ljóðskáldið og
rithöfundurinn
Maya Angelou
segir hugrekkið
þá dyggð sem
mest sé þörf fyr-
ir í heiminum í
dag. „Án hug-
rekkis er
ómögulegt að
tileinka sér aðr-
ar dyggðir,“ sagði Angelou í ræðu
í Friðarsetrinu í Greenville í Suð-
ur-Karólínu, fyrir troðfullum sal
áheyrenda á dögunum. Maya An-
gelou sagði sögur og talaði um fé-
lagsleg vandamál allt frá ofbeldi
og reykingum til haturs og kyn-
þáttamisréttis. Við sama tækifæri
gaf hún Friðarsetrinu tvö ljóð sín
að gjöf: Amazing Peace og The
Brave and Startling Truth. An-
gelou er meðal atkvæðamestu rit-
höfunda úr röðum bandarískra
blökkukvenna.
Hugrekkið
er dyggða
mikilvægast
Maya Angelou talar
um ofbeldi og hatur
Maya
Angelou
FARDAGAFRÉTTIR af hljómsveit-
arstjórum eru fyrirferðarmiklar í
erlendu pressunni. Nú hefur spurst
að enn ein Lundúnahljómsveitin fái
nýjan stjórnanda á næstunni, er
svissneski hljómsveitarstjórinn
Charles Dutoit gengur til liðs við
Konunglegu fílharmóníusveitina
þar í borg, og tekur við sprotanum
af Daniele Gatti sem þar hefur ver-
ið á palli í þrettán ár. Ian Maclay,
framkvæmdastjóri hljómsveit-
arinnar, segir sveitina ofsakáta
með nýja stjórnandann og að hann
hafi verið valinn einróma af öllum
sem að ákvörðuninni komu.
Aðrir nýskipaðir ofurstjórn-
endur í Bretaveldi eru Rússinn Va-
lery Gergiev sem tók við Sinfón-
íuhljómsveit Lundúna í janúar, Esa
Pekka Salonen sem verður að-
algestastjórnandi hljómsveit-
arinnar Fílharmóníu á næsta ári,
Vladimir Jurowski sem verður að-
alstjórnandi Fílharmóníusveit
Lundúna í september. Charles
Dutoit hefur annan sprota á hendi
samhliða nýja starfinu en það er við
Fíladelfíu hljómsveitina sem hann
ætlar að stjórna til ársins 2012.
Dutoit til
Konunglegu
Eftir Helga Snæ Sigurðsson
helgisnaer@mbl.is
ÉG BJÓ með Emily Brontë í eitt
ár,“ sagði rithöfundurinn Silja Að-
alsteinsdóttir í gær, eftir að hafa
tekið við Íslensku þýðingaverðlaun-
unum fyrir Wuthering Heights eftir
Brontë. Verðlaunin voru afhent í
Gljúfrasteini, heimili nóbelsskálds-
ins Halldórs Laxness, á afmælisdegi
hans sem jafnframt er Alþjóðadagur
bókarinnar.
„Ég var meira og minna að þessu í
Bretlandi þannig að ég hafði aðgang
að mörgum útgáfum af bókinni sem
er alveg nauðsynlegt vegna þess að
skýringar á orðum eru oft svo mis-
vísandi. Stundum þurfti maður að
fara krókaleiðir til að komast að
réttri merkingu,“ segir Silja. Wut-
hering Heights hafi verið erfið bók
að þýða, en hún er eina skáldsaga
Brontë.
„Þegar orð hafa breytt um merk-
ingu verða þau svo hættuleg því það
getur orðið svo óljóst hvenær hug-
myndir eða smekkur þýðandans
ræður og hvenær hann hefur eitt-
hvað fræðilegt fyrir sér,“ segir Silja.
Til dæmis hafi norræn áhrif verið
mikil í norðanverðu Englandi á
nítjándu öld, þegar Brontë var uppi,
og þess megi sjá merki í texta bók-
arinnar.
Silja telur líklegt að villur slæðist
oft inn í þýðingar vegna rangrar
túlkunar á orðum eða misskilnings.
„Þýðingar úr öðru menningar-
umhverfi og frá öðrum tíma eru sér-
staklega hættulegar,“ segir Silja.
„Þýðingar eru svo stór hluti af ís-
lenskum bókmenntum alveg frá
fyrstu tíð, við þýðum helgra manna
sögur strax á 12. og 13. öld. Við höf-
um alltaf sótt sögur til annarra landa
og aldrei fengið nóg af sögum.“
Silja hefur komið víða við í bók-
menntalífi Íslendinga, hefur starfað
sem rithöfundur, fræðimaður, kenn-
ari, blaðamaður, ritstjóri og þýðandi.
Hún segist snemma hafa áttað sig á
því að hún ætti auðvelt með að læra
tungumál og þýða yfir á íslensku.
„Það er þessi eiginleiki að sjá milli
tungumála … að tengja á milli án
þess að þurfa að grufla í hverri setn-
ingu,“ segir Silja.
Shakespeare í 30 slögum
Hún þýddi kvikmyndir til margra
ára fyrir Sjónvarpið og segir það
hafa verið gríðarlega góða þjálfun.
„Þá þurfti maður að hugsa í 30 slög-
um. 30 slög voru í línunni, 2x30 slög
máttu vera á skjánum. Ég þýddi
Shakespeare t.d., marga þætti af
Rósastríðunum og Ríkharð þriðja.“
Silja segir það hafa verið góða æf-
ingu að þurfa að koma hugsunum
Shakespeare í 30 slög.
Það er Bandalag þýðenda og túlka
sem veitir verðlaunin ár hvert. Í um-
sögn dómnefndar segir að Silju hafi
tekist að „flytja skáldverk frá miðri
19. öld yfir á trúverðugt nútímamál
og auðvelda þannig aðgengi yngri
kynslóða að þessu sígilda verki“.
Textinn sé áreynslulaus, taki mið af
tungutaki samtíma okkar og á blæ-
brigðaríku máli.
Silja Aðalsteinsdóttir hlaut Íslensku þýðingaverðlaunin fyrir Wuthering Heights
„Við höfum alltaf
sótt sögur til
annarra landa“
Morgunblaðið/Brynjar Gauti
Hæstánægð Forseti Íslands, Ólafur Ragnar Grímsson, afhenti Silju Að-
alsteinsdóttur Íslensku þýðendaverðlaunin á Gljúfrasteini í gær.
♦♦♦