Morgunblaðið - 12.05.2007, Qupperneq 56

56 LAUGARDAGUR 12. MAÍ 2007 MORGUNBLAÐIÐ
UMRÆÐAN
GUÐRÚN Þ. Gunnlaugsdóttir rit-
aði grein í Morgunblaðið 5. maí sl. og
lýsti eftir stefnu stjórnmálaflokk-
anna í málefnum
heilbrigðisþjónust-
unnar. Hún bendir á
að skortur á hjúkr-
unarfræðingum sé
alvarlegt vandamál
hér á landi og fari
versnandi. Þess
vegna er mikilvægt að stjórn-
málaflokkar veiti skýr svör við því
hvað þeir hyggjast gera í þessum
málaflokki.
Um þessar mundir – kortéri fyrir
kosningar – eru ráðherrar á þönum,
takandi skóflustungur hér og skrif-
andi undir samninga þar. Betra er
seint en aldrei en hins vegar er allt
eins líklegt að loforð þeirra um úr-
bætur í velferðarmálum verði svikin
ef ríkisstjórn Sjálfstæðisflokks og
Framsóknarflokks verður áfram við
völd. Eða eru menn búnir að gleyma
öryrkjadómunum? Vinstri græn
hafa aðra afstöðu til kosningaloforða
og við fögnum því ef reynt verður að
herma þau upp á okkur ef við kom-
umst í ríkisstjórn. Hér eru nokkur
atriði úr heilbrigðisstefnu okkar
vinstri grænna sem við teljum brýnt
að hrinda í framkvæmd á allra
næstu mánuðum:
Lækka hlutdeild sjúklinga í heil-
brigðisþjónustu og lyfjakaupum.
35% af öllum lyfjakaupum og 17,5%
af heildarútgjöldum til heilbrigð-
ismála eru nú tekin beint úr buddu
sjúklinga og kemur í veg fyrir að
efnalítið fólk geti leitað læknis og
keypt lyf. Við munum strax fella nið-
ur komugjöld á heilsugæslustöðvar
og endurskoða alla gjaldtöku í heil-
brigðisþjónustu með það fyrir aug-
um að efnalítið fólk þurfi ekki að
borga beint úr buddunni fyrir nauð-
synlega læknis- og heilbrigðisþjón-
ustu.
Samþætta þjónustu við geðfatlaða
og setja BUGL í forgang. Hér þarf
til að koma sameiginlegt átak ríkis
og sveitarfélaga sem og heilbrigðis-
og félagsþjónustu. Vinstri græn
leggja áherslu á að styrkja og auka
fjölbreytni í búsetuúrræðum fyrir
geðfatlaða. Við ætlum okkur að
tryggja hnökralausan rekstur
BUGL til langframa og útrýma bið-
listum eftir sálfræði- og geðlækna-
þjónustu fyrir börn og ungmenni.
Það þarf að bregðast við strax þegar
barn eða ungmenni lendir í vanda.
Leiðir að þessu markmiði eru m.a.
að greiða niður sálfræðiþjónustu og
búa betur að skólunum þannig að
þeir geti líka komið til aðstoðar.
Bæta kjör starfsmanna í heil-
brigðisþjónustu og umönn-
unarstörfum. Álag og lág laun
kvennastétta við hjúkrun og umönn-
un standa starfsemi sjúkrahúsa og
hjúkrunarheimila fyrir þrifum.
Álagið er svo mikið og kaupið svo
lágt að það fæst ekki fólk í verkin.
Þess eru dæmi að rúm og stofur
standi auðar vegna manneklu og
enda þótt sumarleyfi starfsmanna
séu stytt úr sex vikum í fjórar verð-
ur víða ekki hægt að halda úti fullri
starfsemi í sumar. Vinstri græn
leggja áherslu á að útrýma kyn-
bundnum launamun, afnema launa-
leynd og hækka kaup umönn-
unarstétta. Það er ekki nóg að
byggja ný sjúkrahús og hjúkr-
unarheimili, það þarf að tryggja góð-
an aðbúnað, sómasamleg laun
starfsmanna og gera störf við
umönnun eftirsóknarverð.
Efla heimaþjónustu við aldraða og
fjölga hjúkrunarrýmum. Vinstri
græn leggja áherslu á að virða vilja
aldraðra og byggja upp einstaklings-
miðaða þjónustu við þá, utan sem
innan öldrunarstofnana. Það þarf að
fækka fjölbýlum á hjúkrunarheim-
ilum og styðja með heimaþjónustu
við þá sem vilja og geta haldið heim-
ili.
Efla forvarnir og lýðheilsu. Á
komandi árum munu alls kyns
neyslutengdir og lífsstílstengdir
sjúkdómar verða fyrirferðarmeiri í
heilbrigðiskerfinu. Við leggjum
áherslu á að fræða fólk um holl-
ustuhætti og hvernig það getur
stuðlað að heilbrigði á öllum aldurs-
skeiðum. Við skipulagningu heil-
brigðisþjónustu þarf að horfa til
langrar framtíðar. Lýðheilsustofnun
þarf að efla því útgjöld til forvarna í
dag hafa í för með sér sparnað á
morgun.
Ríkisstjórnin hefur haft 12 ár til
að bæta heilbrigðisþjónustuna. Er
ekki kominn tími til að breyta um
stefnu hér?
Bætt heilbrigðis-
þjónusta – núna
Eftir Álfheiði Ingadóttur
Höfundur skipar 2. sæti á
lista Vinstri grænna í Reykja-
vík suður.
GREINARKORN þetta hefur að
geyma eina góða ástæðu fyrir
áhugamenn um tónlistarnám og
annað listnám til að kjósa Vinstri-
hreyfinguna – grænt
framboð í kosning-
unum sem fram fara
í dag. Á landsfundi
VG í febrúar sl. var
samþykkt kjarnyrt
og innihaldsrík
stefna um tónlistar-
fræðslu og málefni tónlistarskól-
anna. Í henni er lögð áhersla á
nauðsyn þess að víðtæk sátt náist í
samfélaginu um æskilega framtíð-
arþróun tónlistarfræðslu, bæði í al-
menna skólakerfinu og tónlist-
arskólum. Til þess þarf vilja hjá
yfirvöldum menntamála, jafnt
menntamálaráðherra og stjórn-
endum sveitarfélaga. Það er for-
kastanlegt hversu lengi þessir að-
ilar hafa frestað því að taka
nauðsynlegar ákvarðanir um laga-
umhverfi og fjármögnun tónlistar-
náms. Nefnd sú sem mennta-
málaráðherra fól að gera tillögur til
úrbóta vorið 2004 hefur enn ekki
skilað af sér og hefur raunar ekki
komið saman í heilt ár. Með hverri
önn, sem aðilar ríkis og sveitarfé-
laga fresta því að leysa hnútinn,
fjölgar þeim tónlistarnemum sem
lenda í erfiðleikum í námi sínu og
hverfa jafnvel frá námi.
Jafnrétti til tónlistarnáms
Stefna VG er stefna jafnréttis.
Við lítum svo á að það sé mikilvægt,
nú sem fyrr, að jafnrétti ríki til tón-
listarnáms og að tónlistarnám sé
sjálfsagður hluti af uppeldi og
menntun allra barna og ungmenna.
Efnahagur og búseta mega ekki
skerða möguleika til tónlistarnáms.
Stjórnvöldum ber því að auka og
bæta aðgengi að tónlistarfræðslu.
Það verður best gert með því að
styrkja grundvöll tónlistar-
fræðslunnar, jafnt innan hins hefð-
bundna skólakerfis, þ.m.t. tón-
menntakennsla, kórastarf og
skólahljómsveitir, sem og með því
að bæta starfsumhverfi tónlistar-
skólanna. Það á að vera sameig-
inlegt verkefni ríkis og sveitarfé-
laga að skapa skilyrði til þess að öll
börn og ungmenni sem þess óska
eigi þess kost að leggja stund á tón-
listarnám við hæfi. Tónlistarnám er
hluti af þeirri skyldu samfélags að
sjá til þess að börn og ungmenni
geti lært það sem hugur þeirra
stendur til.
Framhaldsstig á ábyrgð rík-
isins
Í stefnu okkar vinstri-grænna
leggjum við til að kostnaður við
grunn- og miðstig tónlistarnáms
verði á ábyrgð sveitarfélaganna, en
ríkið greiði kostnað við framhalds-
stigið. Þá erum við með í huga allt
nám sem fram fer eftir að nemandi
hefur staðist hæfniskröfur miðstigs-
ins, burtséð frá aldri nemandans og
því hvort hann er í námi til stúd-
entsprófs eða ekki. Við teljum mik-
ilvægt að tryggja aðgengi almenn-
ings að tónlistarnámi með tilliti til
mismunandi þarfa. Námið þarf að
vera hindrunarlaust hvað varðar
búsetu og aldur. Afnema þarf regl-
ur sem leggja átthagafjötra á nem-
endur. Réttast væri að gera allt
landið að einu tónlistarskóla-
umdæmi og koma á skilvirku
greiðslukerfi skv. reiknilíkani, sem
tryggi að greiðslur vegna einstakra
nemenda skili sér þangað sem hver
og einn kýs að stunda sitt nám, Að
öðrum kosti er þróun tónlistar-
kennslu á Íslandi stefnt í voða.
Þá er það mat okkar að lögin um
fjárhagslegan stuðning við tónlist-
arskóla nr. 75/1985 hafi verið góður
rammi um tónlistarfræðslu í tónlist-
arskólum og því beri að byggja
áfram á meginhugsun þeirra laga. Í
öllu falli ber að varast að henda
barninu með baðvatninu.
Tónlist í grunnskólanum
Auka þarf svigrúm grunnskólans
til tónlistarfræðslu. Í því augnamiði
þarf að huga að fjölgun kennslu-
stunda í tónmennt og mögulegri tví-
skiptingu bekkja. Þá þarf að gera
átak sem tryggir efstu bekkjum
grunnskóla tónmenntakennslu, t.d.
með þátttöku í kórastarfi, hljóm-
sveitarleik og gerð tölvutónlistar.
Loks er mikilvægt að huga að að-
stöðu skólanna svo auðveldara verði
að auka samstarf milli einstakra
þátta tónlistarstarfs; tónmennta-
kennslu, kóra og skólahljómsveita.
Skólakór og hljóðfæratímar ættu
t.d. að vera í boði á skólatíma og
gera þyrfti skólunum kleift að auka
við hljóðfærakost sinn, námsgögn
og nauðsynlegan tækjabúnað þann-
ig að koma megi til móts við þarfir
sem flestra. Úrbætur af þessu tagi
myndu jafnframt gagnast nem-
endum við annars konar listflutn-
ing, t.d. leik- og danssýningar.
Tilefni til að snúa við blaðinu
Málefni tónlistarnema hafa verið
til umfjöllunar í fjölmiðlum upp á
síðkastið, tilefnið er nýlegt álit um-
boðsmanns Alþingis, sem gefur til-
efni til að ætla að mennta-
málaráðuneytið þurfi að
endurgreiða tónlistarnemum í ein-
ingarbæru framhaldsnámi háar
fjárhæðir þar sem ríkið sé skyldugt
að lögum að greiða fyrir nám á
framhaldsskólastigi. Einnig má
ætla að sveitarfélög sem reka tón-
listarskóla eigi endurkröfurétt á
ríkið.
Álit umboðsmanns varpar ljósi á
vandræðagang og viljaleysi núver-
andi stjórnvalda til að tryggja fram-
tíð tónlistarnáms á Íslandi. Hags-
munabarátta tónlistarnema teygir
sig inn á hinn pólitíska vettvang nú
á lokaspretti kosningabaráttunnar
með því að við vinstri-græn heitum
því að ljúka þeirri vinnu sem hafin
er. Tryggjum kraftmikið tónlistar-
starf í grunnskólunum og öfluga
tónlistarskóla um land allt. En til
þess þurfum við stuðning þinn í
dag, kjósandi góður.
Tónlistarfólk hefur
ástæðu til að kjósa VG
Eftir Kolbrúnu Halldórsdóttur
Höfundur er þingmaður
Vinstrihreyfingarinnar – græns
framboðs.
JÖRÐIN er að vakna til vorsins.
Enn á ný fáum við að upplifa kraft
vorsins, yndislegt! Hlusta á
fuglana syngja, flugurnar suða,
grasið byrjar að gróa, sprotarnir í
jörðunni kíkja upp
úr moldinni, eins og
þeir séu að athuga
hvort öllu sé óhætt.
Lyktin af grasinu,
moldinni og trján-
um. Já, vorið er
komið og grund-
irnar gróa, lóan syngur og kveður
burt veturinn. Þetta er gleðilegur
árstími, náttúran skipar stóran
sess og við ímyndum okkur spenn-
andi ferðalög innanlands, göngu-
ferðir og útilegur sumarsins.
Það er einmitt á svona stundu
þegar vetur konungur víkur til
hliðar að við finnum hvað okkur
þykir vænt um umhverfið. Hvað
það er nú gott að náttúran skuli
enn svara kallinu og vakna. Það er
ákveðinn léttir að fá sumarið og
sjá aftur alla fjölbreyttu skæru lit-
ina sem fylgja þessari árstíð.
Útlendingar elska Ísland
Ég var stödd erlendis fyrir
stuttu í námsferð, sem er ekki í
frásögur færandi nema hvað að
alltaf þegar útlendingarnir upp-
götvuðu að ég væri íslensk þá supu
þeir hreinlega hveljur. Þeir lifnuðu
allir við og dásömuðu landið mitt
Ísland, sem þeir að vísu höfðu
aldrei komið til! En þeir voru svo
sannfærðir um að þar væri allt svo
fallegt og sérstakt. Þar væri hreint
loft, falleg náttúra, stórkostlegar
ár og enn fegurri fossar. Himinn-
inn heiður og blár. Hrátt umhverfi,
eins og á tunglinu, væri þarna líka
í bland, þar sem öskulög og hraun
segðu vísindamönnum sögur jarð-
fræðinnar. Þvílíkt land, Ísland! Ég
fylltist auðvitað rammíslensku
stolti.
Það var alltaf sama viðkvæðið og
um leið vildu þeir fræðast meira
um land og þjóð. Hvers konar fólk
býr þarna? Eru allir eins frumlegir
og Björk? Trúa Íslendingar virki-
lega á álfa og tröll. Íslendingar eru
svo „orginal“ fannst þeim. Og allir
vildu koma hingað eða eru á leið-
inni. Samkvæmt þessu er íslensk
náttúra vörumerkið okkar, hrein
og tær!
Hvað með okkur?
Ég vildi ekki eyðileggja allar
þessar dásamlegu hugmyndir út-
lendinganna og hafði því ekki
mörg orð um þá þróun sem er á
Íslandi núna, þar sem íslensk
stjórnvöld virðast ekki átta sig á
gildi þess að varðveita hreina loftið
og vilja drita niður álverum hingað
og þangað. Ég vildi heldur ekki
segja þeim allt sem liggur fyrir
hér heima varðandi virkjanir og
um eyðilegginguna eða nátt-
úruspjöllin sem þeim fylgir.
Ég vildi bara leyfa mér að njóta
þess að hlusta á þetta fólk tala
svona fallega um náttúru sem mér
þykir sjálfri svo vænt um. Ég vildi
bara trúa því að við Íslendingar
værum frumleg og frábær þjóð,
orginal og skynsöm og lifðum í
takt við umhverfi okkar og af virð-
ingu. Ég vildi bara trúa því að við
kynnum sjálf að meta þetta
dásamlega land og náttúruleg gæði
þess. Ég vildi bara trúa því að ný
ríkisstjórn sem tæki við í vor væri
meðvituð um stórkostlegan fjár-
sjóð náttúru okkar og vildi varð-
veita landið áfram. Ég vildi bara
trúa því að við ætlum að setja
náttúruvernd í forgang í hvert sinn
sem við framkvæmum. Við ætlum
ekki að ryðja öllu um koll heldur
að leyfa náttúrunni að teikna sig
inn í hugmyndir okkar. Bláa lónið
og umhverfi þess er t.d. gott dæmi
um umhverfisvænan arkitektúr.
Ég vildi bara trúa því að við Ís-
lendingar ætlum ekki að halda
áfram að flytja inn endalaust magn
af verkamönnum til að byggja
endalausar byggingar sem við höf-
um svo kannski ekkert að gera
með. Ég vildi bara trúa því að við
ætlum ekki endalaust að leyfa út-
lendingum að kaupa hræódýrt raf-
magn af okkur og þar að auki
setja upp loftmengandi verk-
smiðjur hér á landi. Nei, ég vildi
telja mér trú um nýja tíma, upp-
lýsta skynsama tíma í kjölfar kosn-
inga.
Já, svona er Íslandið mitt, frá-
bært og kraftmikið land með frá-
bærri þjóð, sem eitt sinn voru vík-
ingar og eru það kannski enn inn
við beinið?
Fram í heiðanna ró, þar er vist-
in mér góð, þar er himinninn víður
og tær. Er ekki kominn tími til að
staldra við, slaka á, anda og njóta
þess sem við eigum nú þegar? Lif-
um heil!
Fram í heiðanna ró
Eftir Mörtu Eiríksdóttur
Höfundur er kennari.
Fjölskyldan er hornsteinn í okkar
samfélagi. Hún er orðin fjölbreyttari
og flóknari. Það er mikilvægt að
samfélagið fjalli um fjölskylduna og
hvernig við tryggjum best velferð
allra þegna þessa
lands í hinum ýmsu
gerðum fjölskyldna.
Fjölskyldudagur
Sameinuðu þjóð-
anna
Sameinuðu þjóð-
irnar samþykktu árið 1993 að 15.
maí skyldi verða alþjóðlegur dagur
fjölskyldunnar. Á hverjur ári hefur
fjölskyldudagur Sameinuðu þjóð-
anna þema. Þannig var þemað fyrir
árið 2005 „Fjölskyldan og HIV/aids“
og fyrir árið 2006 „Breyttar fjöl-
skyldur: Áskorun og möguleikar“. Í
ár er þemað „Fjölskyldur og ein-
staklingar með fötlun“, eða „Fami-
lies and Persons with Disabilities“.
Tilgangur með árlegu þema fjöl-
skyldudagsins er að vekja athygli á
þeim einstaklingum sem búa við sér-
stakar aðstæður. Allir eiga að njóta
sömu virðingar og jafnra tækifæra.
Slagorð sjálfstæðismanna „stétt
með stétt“ er sígilt og vísar til þess
að þegnar eigi að njóta jafnrar virð-
ingar. Á Landsfundi Sjálfstæð-
isflokksins er ennfremur ályktað um
fjölskyldumál. „Það eru hagsmunir
samfélagsins að einstaklingar sæti
ekki mismunun á grundvelli þjóð-
ernis, uppruna síns, kyns, kyn-
hneigðar, trúarbragða, fötlunar, lit-
arháttar eða skoðana,“ og „Leggja
skal áherslu á að efla stuðning og
stoðþjónustu við fjölskyldur fatlaðra
barna í þeim tilgangi að gera þeim
kleift að annast og ala upp fötluð
börn sín.“ Allt er þetta í anda þess
sem Sameinuðu þjóðirnar leggja
upp með hinum alþjóðlega fjöl-
skyldudegi. Velferð allra lands-
manna skiptir Sjálfstæðisflokkinn
máli. Tryggjum að Sjálfstæðisflokk-
urinn verði enn í forystu fyrir rík-
isstjórn á hinum alþjóða fjöl-
skyldudegi Sameinuðu þjóðanna,
hinn 15. maí nk. Merkjum X við D á
kjördag.
Sjálfstæðisflokkurinn – fyrir
fjölskyldurnar í landinu
Eftir Gísla Gíslason
Höfundur býr á Álftanesi og
skipar 15. sæti á lista sjálf-
stæðis-
manna í Suðvesturkjördæmi.
Fáðu fréttirnar
sendar í símann þinn