Morgunblaðið - 04.06.2007, Blaðsíða 25

MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 4. JÚNÍ 2007 25
„ÞETTA eru nátt-
úrlega mjög alvarleg
tíðindi sem eru í
þessari skýrslu og til
marks um það að
okkur hefur ekki
tekist eins og að var
stefnt að byggja upp
fiskistofnana við
landið,“ segir Ingi-
björg Sólrún Gísla-
dóttir, formaður
Samfylkingarinnar.
Spurð hvort henni
finnist Hafró hafa
brugðist hlutverki
sínu neitar hún því
en bendir á að ekki
hafi verið farið eins varlega við út-
hlutun kvóta og hefði
þurft að gera. Hún bætir
við að spurningin sé
hvort við höfum náð
þeim árangri með þessu
fiskveiðistjórnunarkerfi
sem að var stefnt.
Vill Ingibjörg einnig
minna á að gert hafi ver-
ið ráð fyrir því í stjórn-
arsáttmála nýrrar rík-
isstjórnar að gerð yrði
úttekt á aflamarkskerf-
inu og lagt mat á það
hvaða áhrif það hefur
haft á fiskveiðistofna við
landið og áhrif þess á
byggðaþróun. Tillögur
Hafró undirstriki þetta.
„Verðum að sammæl-
ast þvert á alla pólitík“
Ingibjörg Sólrún
Gísladóttir
STEINGRÍMUR J.
Sigfússon, formaður
Vinstrihreyfing-
arinnar – græns fram-
boðs, sagði að tillögur
Hafró um niðurskurð í
þorskveiðum væru al-
varleg tíðindi sem
kæmu þó ekki alveg á
óvart.
„Tillögurnar eru
köld sturta yfir menn
og ekki góðar fréttir
fyrir sjávarútveginn
og þjóðarbúið í heild
en manni verður nátt-
úrlega strax hugsað til
sjávarútvegsins og sjó-
manna og þeirra áhrifa sem þetta
hefur á afkomu í greininni og tekjur
og laun og er nú ástandið ekki beysið
fyrir, eins og efnahagsmálum hefur
verið stjórnað og gengi krónunnar
mjög sterkt og vextir háir þannig að
þetta hitti sjávarútveginn fyrir við
afar viðkvæmar aðstæður,“ segir
Steingrímur.
Hann segir að kvótakerfið, sem
hafi verið sett upp sérstaklega til að
vernda og byggja upp þorskstofn-
inn, heppnist einfaldlega ekki, án
þess að þar með sé sagt að það sé
eingöngu við kerfið að sakast. Eng-
inn greinarmunur sé gerður á þeim
þorski sem sé veiddur
uppi í fjörum á hand-
færi og göngufiski út á
djúpmiðum – kerfið sé
alveg blint hvað varðar
þær upplýsingar sem
alltaf séu að koma
fram, t.d. um að fleiri
undirstofnar séu að
bætast við. Athuga
þurfi atriði eins og
hrygningu, skilyrði við
landið, svo sem fram-
burð jökuláa og svo
veiðar á undir-
stöðufæðutegundum
þorsksins og áhrif þess
á stofninn.
Steingrímur segir að ekki sé hægt
að segja að ráðgjöfin hafi brugðist,
hún sé ekki hafin yfir gagnrýni en
málið sé bara flóknara en það. Ekki
verði undan því vikist að kafa ofan í
grunninn á fiskveiðikerfinu, ef kerfið
bregðist algjörlega í því að vernda
stofninn sé óhjákvæmilegt að skoða
aðferðafræðina þó að líffræðilegar
ástæður spili þó einnig inn í. Hann
segir að menn megi ekki gleyma
upphafspunktinum með fisk-
veiðikerfinu, það hafi verið sett upp
til að vernda stofninn en ekki til að
verða viðskiptakerfi með veiðiheim-
ildir.
Köld sturta við
viðkvæmar aðstæður
Steingrímur Sigfússon
sa vonbrigðum yfir
andi þorskstofnsins
astofnun hefur lagt til að hámarksafli þorsks á næsta fiskveiðiári verði 130 þús-
þúsund tonnum minna en á liðnu ári. Um er að ræða u.þ.b. 30% skerðingu á
milli ára. Allir eru sammála um að málið sé alvarlegt. Margir telja nauðsynlegt að
allarendurskoðun á fiskveiðistjórnunarkerfinu og þeirri aðferðafræði sem notuð
ð ákvörðun aflamarks. Ásta Sóley Sigurðardóttir, Gunnar Páll Baldvinsson og
K. Árnadóttir leituðu viðbragða hjá formönnum stjórnmálaflokkanna og hags-
Vonbrigði einkenna viðbrögð flestra.
Morgunblaðið/ÞÖK
rið nóg að gera hjá starfsfólki sem vinnur við að pakka humri hjá Vinnslustöðinni í Vestmannaeyjum síðustu daga.
FRIÐRIK J. Arn-
grímsson, fram-
kvæmdastjóri Lands-
sambands íslenskra
útvegsmanna (LÍÚ),
segir einfaldlega ekki
mögulegt að útgerð-
irnar taki á sig þriðj-
ungsskerðingu á afla.
Stofninn standi illa og
það megi að mörgu
leyti rekja til slakrar
fiskveiðistjórnunar.
„Miðað við að Haf-
rannsóknastofnun
metur stofninn á rétt
um 650 þúsund tonn
þegar hann átti að
verða 750 þúsund tonn skv. áætl-
unum í fyrra kemur það ekki á
óvart að stofnunin leggi til skerð-
ingu. Það kemur samt á óvart að
lagður sé til svona mikill nið-
urskurður,“ segir Friðrik. Hann
segir að enginn deili um það að
stofninn sé of lítill og standi illa.
„Það er náttúrlega sorglegt að við
séum komin í þessa stöðu. Fé-
lagsmenn okkar hafa veitt sam-
kvæmt bókinni í langan tíma á
meðan stjórnmálamenn hafa leyft
smábátasjómönnum að veiða
marga tugi þúsunda umfram það
sem ráðlagt hefur verið. Síðan
voru rúm 30% aflamarksins flutt
yfir til smábátanna þegar þeir
færðust inn í kerfið. Við höfum því
gengið í gegnum það
áður að aflamarkið sé
minnkað. Auðvitað
eru menn að súpa
seyðið af því núna að
hafa veitt of mikið af
þorski á Íslands-
miðum í áratugi.
Þetta er langvarandi
ofveiði að kenna en
reyndar spila um-
hverfisþættir líka inn
í þetta núna af því að
fiskurinn er svo létt-
ur.“
Friðrik segir óum-
flýjanlegt að horfast í
augu við þá stöðu sem
upp sé komin. „Þetta er bara
spurning um hvað við getum farið
skarpt í þetta. Aflareglan gerir nú
þegar ráð fyrir skerðingu á næsta
ári og árið eftir, það er gert ráð
fyrir að það komi veikur árgangur
inn í stofninn. Þetta er erfið staða
og í raun þurfum við bara að fara
yfir stöðuna núna.“ Hann segir
gríðarlega hagsmuni vera í húfi og
áætlar að útflutningstekjur myndu
skerðast um 25 milljarða króna
gengi ráðlegging Hafrann-
sóknastofnunar eftir. „Þetta yrði
of mikill niðurskurður í einu lagi.
Við verðum að fara hægar í sak-
irnar en það þýðir þá líka að það
tekur lengri tíma að byggja upp
stofninn.“
Of mikill niður-
skurður í einu lagi
Friðrik J. Arngrímsson
ð mjög al-
Einar K.
tvegs-
um við-
Hafrann-
ð gátum
skýrslu
gararall-
r stofn-
ið vissum
fninn hef-
þúsund
byggist
um hefur
minni en
nn-
lengra í
fyrra en nú sé lagt til að
ækkað úr 25% af veiði-
%. „Skerðing aflans um
þúsund tonn, hefði
ir þjóðarbúið og byggð-
í lagi þær sem nú þegar
áherslu á að aflaregla
ríkisstjórnarinnar sé enn í fullu
gildi. „Samkvæmt henni verður
aflamarkið á næsta ári 178 þús-
und tonn og á meðan henni er
ekki breytt gildir hún. Ég tel að
nú sé skynsamlegast fyrir okkur
sem komum að þessu máli að
hugsa okkar gang og fara yfir
þessi mál mjög ítarlega með sjó-
mönnum, útvegsmönnum, vís-
indamönnum og ekki síst stjórn-
málamönnum úr öllum flokkum.
Í þessu sambandi vil ég líka segja
að í fyrra setti ég af stað vinnu á
vegum Hagfræðistofnunar Há-
skóla Íslands þar sem markmiðið
er að skoða áhrif mismunandi
veiðireglna á byggðirnar og
þjóðfélagið í heild. Ég vænti þess að þessi
vinna muni auðvelda okkur þessa ákvarð-
anatöku.“
Vonbrigði að ekki náist meiri
árangur í uppbyggingu stofnsins
Einar vill engu slá föstu um hvaða ákvörðun
hann muni taka varðandi aflamark á þorski
á næsta fiskveiðiári. „Ég tel að það væri
mjög óskynsamlegt á fyrstu sólarhringunum
eftir að skýrslan hefur verið birt að ég taki
afstöðu til þessara róttæku tillagna sem ég
tel að verði ekki gert án samráðs við fjölda
aðila.“
Einar vill ekki segja af eða á hvort ekki sé
ljóst að minnka þurfi aflamarkið. „Ég vek
einfaldlega athygli á því að við erum með
þessa aflareglu og hún myndi leiða til
minnkunar frá núverandi aflamarki.“ Ekki
sé hægt að segja til um það hvenær ákvörð-
un verði tekin en reikna megi með að það
gerist í kringum næstu mánaðamót.
Hann segir það mikil vonbrigði að ekki
náist meiri árangur í uppbyggingu þorsk-
stofnsins. „Vísindamenn hafa sagt að við
höfum verið með of mikið veiðiálag en um
það hafa ekki allir verið sammála. Við höf-
um verið nær því að fylgja aflareglunni en
áður og veiðihlutfallið er einnig lægra nú.
Hafrannsóknastofnun hefur komist að þeirri
niðurstöðu að þorskstofninn hafi verið veru-
lega ofmetinn og það skýrir á vissan hátt að
við erum með hærra veiðihlutfall nú en
stefnt var að í upphafi.“
glan í gildi þar til annað er ákveðið
Einar K. Guðfinnsson