Morgunblaðið - 27.06.2007, Blaðsíða 16

16 MIÐVIKUDAGUR 27. JÚNÍ 2007 MORGUNBLAÐIÐ
MENNING
Minjar og saga minna félagsmenn sína á Kaupmanna-
hafnarferðina, 21.-23. september n.k.
Ýmsar áhugaverðar byggingar, söfn og staðir verða
skoðaðir í leiðsögn Guðjóns Friðrikssonar, sagnfræð-
ings. Guðjón ritar nú sögu Kaupmannahafnar sem höf-
uðborgar Íslands.
Félagsmenn eru hvattir til að fjölmenna og taka gesti
með sér.
Bókanir þurfa að berast fyrir 1. júlí n.k. til: Úrval Útsýn sími 5854000.
Stjórn Minja og sögu
KAUPMANNAHAFNARFERÐ MINJA OG SÖGU
HVAÐ er lýðræði? Stóru
spurningarnar fljúga á heim-
spekikaffihúsi með Ólafi Páli
Jónssyni á Súfistanum,
Laugavegi 18, annað kvöld kl.
20. Ólafur Páll er heimspek-
ingur og stendur fyrir heim-
spekikaffihúsinu þar sem hver
og einn getur lagt sitt til mál-
anna um spurningu dagsins.
Heimspekikaffihúsið er öllum
opið og byggist á samræðu viðstaddra. Annað
kvöld verður lýðræðið í brennidepli. Hvað er
það? Er það mögulegt? Er það æskilegt? Er það
kannski fallegur draumur eða dapurlegur veru-
leiki?
Heimspeki
Fallegur draumur
eða dapur veruleiki
Ólafur Páll Jónsson
ALÞJÓÐLEGU Atondög-
unum lýkur í kvöld með tón-
leikum Evans Ziporyn og
Christine Southworth í Frí-
kirkjunni í Reykjavík. Fyrri
hluta tónleikanna leikur Zipo-
ryn verk fyrir klarinett og
bassaklarinett, síðari hluta
tónleikanna leika þau hjónin á
svokölluð G’nder Wayang –
hljóðfæri sem eru gamelan-
hljóðfæri frá Balí. Þetta mun vera í fyrsta sinn
sem heyrist í slíkum hljóðfærum á opinberum tón-
leikum á landinu og því viðburður sem enginn for-
vitinn tónlistarunnandi ætti að láta fram hjá sér
fara. Tónleikarnir hefjast kl. 20.30.
Tónlist
Gaman og gamelan
á Atondögum
Evan Ziporyn
EINN af þeim rúmlega áttatíu
hönnuðum sem eiga verk á
sýningunni Magma/Kvika á
Kjarvalsstöðum er Ámundi
Sigurðsson, en á morgun verð-
ur Hádegisstefnumót við hann
á Kjarvalsstöðum kl. 12 og
stendur í um 20 mínútur.
Ámundi er grafískur hönnuður
og hannaði m.a. útlit nýlegrar
auglýsingaherferðar fyrir
Landsbankann, þar sem landsmönnum var óskað
til hamingju með hina ýmsu tyllidaga, og hlaut
fyrir hana viðurkenningar og verðlaun. Skjaldar-
merki hljómsveitarinnar Ghostdigital er eitt af
verkum Ámunda. Kaffitería verður opin.
Hönnun
Hádegisstefnumót
við Ámunda
Kjarvalsstaðir
Eftir Ásgeir H. Ingólfsson
asgeirhi@mbl.is
ÁRIÐ 1945 horfir skakki turninn í
Písa niður á fallna Evrópu en í út-
jaðri borgarinnar er bandaríska
ljóðskáldið Ezra Pound í fangabúð-
um bandamanna, sakaður um föður-
landssvik. Í
fangabúðunum
semur hann
Söngvana frá
Písa. Fyrstu tíu
ljóðlínurnar
skrifaði hann á
klósettpappírs-
renninga sem
hann faldi fyrir
vörðunum.
Árið 2007 lýkur
Magnús Sigurðs-
son þýðingu á verkinu. Hún er hluti
af lokaverkefni hans um Ezra Pound
í almennri bókmenntafræði og hann
fékk Verkefnastyrk Félagsstofn-
unar stúdenta í gær fyrir verkið auk
þess sem Bókmenntastofnun HÍ
mun gefa þýðinguna út í haust.
Niður með stríð og kapítalisma,
áfram Mussolini!
En könnum betur hvað stóð á
þessum klósettpappír. „Verkið hefst
á ákveðnu harmakveini yfir falli
Mussolini. Fræðimenn telja að hann
hafi óttast ritskoðun búðanna fyrir
svo afdráttarlausan stuðning við
Mussolini og fall hans. Þegar hann
skeytir þessu nýja upphafi framan
við ljóðin breytist öll formgerð
verksins og það verður á vissan hátt
harmakvein yfir veröld sem var.“
En hvað telur Magnús að hafi leitt
Pound í fang einræðisherrans?
„Snemma á fjórða áratugnum
sagði hann að hagstefna Mussolinis
væri sú eina í Evrópu sem væri
andsnúin stríði. Það er í raun grunn-
urinn, hann sá í Mussolini einhvers
konar andstæðing hins kapítalíska
bankakerfis sem hann amaðist mjög
við. Þetta er það sem dregur hann
fyrst að Mussolini og fasismanum.
Þegar sú stefna tekur gagngerum
breytingum með innrás Mussolinis í
Eþíópíu og Armeníu lokar Pound
augunum fyrir því. Hann neitar að
horfast í augu við raunverulegt eðli
harðstjórans og sést svo ekki fyrir í
gagnrýni sinni og blindri trú á Mus-
solini.“
Magnús hafði lengi heillast af
ljóðum Pound þótt þeir hafi ekki
sama smekk á hugmyndafræði og
þegar hann áttaði sig á að lítið hafði
verið þýtt af ljóðum hans á íslensku
sótti hann um og fékk styrk úr Ný-
sköpunarsjóði HÍ. Í Písasöngvunum
var Ezra Pound á hátindi ferilsins
og helsta áskorunin var hversu flók-
in ljóðin voru og torræð á köflum.
„Þau gera miklar kröfur um
ákveðna bakgrunnsþekkingu,“ bæt-
ir Magnús við en segir þó að þetta
hafi ekki verið neitt öðruvísi en aðr-
ar þýðingar.
Brúnkökur og barnahermenn
í Sierra Leone
Magnús er að ljúka annarri þýð-
ingu, sem JPV ætlar að gefa út í
haust, á bókinni A Long Way Gone
eftir Ishmael Beah. Beah var barna-
hermaður í borgarastyrjöldinni í
Sierra Leone þar sem hann drap
fjölda manns uppdópaður af marí-
júana, amfetamíni og „brúnkökum“
(brown-browns), blöndu af kókaíni
og byssupúðri. Erindrekar frá
UNICEF björguðu honum en það
var ekki auðvelt að hjálpa honum að
aðlagast eðlilegu lífi á ný. Það var á
endanum hjúkrunarkonan Esther
sem notaði áhuga hans á rapptónlist
og með hjálp tónlistar Run-D.M.C.
náði hún að sefa sektarkennd hans.
Stíl Beahs segir Magnús líkastan
kaldranalegum stíl Hemingways.
Magnús Sigurðsson hlaut verkefnastyrk FS fyrir þýðingu sína á Ezra Pound
Frá Písa til Sierra Leone
Í HNOTSKURN
»Ezra Pound fæddist í smábæ í Idaho árið 1885en bjó lengi í London, París og á Ítalíu sem hann
sneri aftur til rétt áður en hann dó árið 1972.
»Borgarastyrjöldin í Sierra Leone geisaði á milli1991 og 2002 og kostaði tugi þúsunda lífið og
um 2 milljónir af 6 milljón íbúum landsins misstu
heimili sitt. Talið er að um 300 þúsund hermenn í
heiminum séu undir 18 ára aldri, allt niður í sjö ára.
Þar af eru 200 þúsund í Afríku. Ishmael Beah Var barnahermaður í Sierra Leone.
Ezra Pound Skrifaði fyrstu ljóðlínur Söngvanna frá
Písa á klósettpappír í fangabúðum.
Magnús
Sigurðsson
Í TILEFNI af því að 60 ár eru liðin
frá því að Dagbók Önnu Frank
kom út, hefur frændi Önnu gefið
safninu um hana í Amsterdam þús-
undir sendibréfa, ljósmynda og
annarra gagna. Talið er að skjölin
muni ekki bæta miklu við vitneskju
okkar um síðustu ár Önnu og
dauða hennar í útrýmingarbúðum
nasista, en gefi þeim mun betri
mynd af fjölskyldunni fyrir stríð,
menningarlegum bakgrunni og því
lífi sem nærði gáfu Önnu til skrifta.
„Þau töluðu fjögur tungumál,“
sagði frændinn, Bernard Elias, um
Frank-fjölskylduna, en Elias, sem
er 82 ára, varðveitti skjölin á heim-
ili sínu í Sviss áður en hann ákvað
að afhenda safninu þau. „Þau höfði
mikinn áhuga á myndlist og leik-
húsi, og í hvert sinn sem þau sóttu
tónleika eða leiksýningu, skrifuðu
þau eigin hugleiðingar um í kjöl-
farið. „Þau skrif eru öll í gögn-
unum sem ég færi safninu nú.“ Í
gögnum frændans er líka bréf föð-
ur Önnu til móður sinnar, þar sem
hann greinir henni frá dauða
dætra sinna og eiginkonu. Frank-
safnið á nú nær öll gögn er tengj-
ast Önnu.
Fjölskyldan
talaði fjögur
tungumál
Safni Önnu Frank
berst vegleg viðbót
FRÁ því að Metrópólitan-óperan í
New York tók upp á því að vera
með beinar útsendingar frá óperu-
sýningum í kvikmyndahús um öll
Bandaríkin, hafa fleiri óperuhús og
óperuhátíðir tekið við sér og viljað
reyna slíkt hið sama. Glynde-
bourne-óperan á Englandi, hefur
gert samning við Odeon-bíóhúsin,
og sendir beint frá þremur sýn-
ingum sínum í Odeon-bíó í tíu
breskum borgum í haust. Miðaverð-
ið verður innan við íslenskan þús-
undkall. Meðal sýninga sem bíó-
gestir geta séð í beinni útsendingu
verða hátíðaruppfærslur á Tristan
og Ísold eftir Wagner, og Cosi fan
tutte eftir Mozart, og miðaverðið
lítið brot af því sem kostar á óperu-
sýningarnar.
Glyndebourne-óperan þykir
standa framarlega á öllum sviðum í
breskum óperuheimi, og ekki síst í
því að kynna ýmiss konar nýjungar
bæði í listinni og í tækninni.
Glyndebourne er með samning við
Opus Arte og BBC um útgáfu á eig-
in efni í stafrænu formi, og var
fyrst enskra óperuhúsa til að koma
slíkri framleiðslu í fastan farveg.
„Þótt við séum með 95% sætanýt-
ingu á hátíðinni sjálfri, erum við
stöðugt að leita leiða til að ná til
fleiri óperuunnenda með þá gæða-
list sem við höfum fram að færa,“
segir óperustjórinn í Glynde-
bourne, David Pickard.
Glyndebourne
í bíóhúsum
VITINN á Malarrifi á
Snæfellsnesi er vett-
vangur ljósmyndasýn-
ingar sem opnuð verður
á laugardaginn. Sýn-
ingin er um Þórð Hall-
dórsson frá Dagverðará
en myndirnar birtust á
heimsalmanaki Kodak
1973.
Myndir þessar voru
upphaflega sýndar á Snæfellsnesi
2005 þegar 100 ár voru liðin frá fæð-
ingu Þórðar. Það ár voru stofnuð
sérstök hollvinasamtök kennd við
Þórð og markmiðið að halda á lofti
minningu þessa merkilega Jöklara
en segja má að í honum hafi búið
margir menn. Þekktastur var hann
sem refaskytta og málari, en hann
var líka skáld gott og einstakur frá-
sagnarmaður. Öl-
kelduvatnið var
hans uppáhalds-
drykkur og hann
hafði þá trú að fyrr
eða síðar myndu
rísa heilsulindir á
Snæfellsnesi og
nýta sér ölkeldu-
vatnið.
Auk ljósmynd-
anna, mun Ásdís Arnardóttir mynd-
listarmaður sýna í vitanum sem
gestalistamaður Hollvinasamtak-
anna. Sýningin verður opin um helg-
ar frá kl. 10 til 16.
Þórðar Halldórssonar á Dagverðará minnst í ljósmyndum
Sýnt í vitanum á Malarrifi
♦♦♦