Morgunblaðið - 27.06.2007, Blaðsíða 22

22 MIÐVIKUDAGUR 27. JÚNÍ 2007 MORGUNBLAÐIÐ
Einar Sigurðsson.
Styrmir Gunnarsson.
Forstjóri:
Ritstjóri:
STOFNAÐ 1913
Útgefandi: Árvakur hf., Reykjavík.
Aðstoðarritstjóri:
Karl Blöndal.
Fréttaritstjóri:
Björn Vignir Sigurpálsson.
STUÐNINGUR VIÐ HAFRÓ
Skýrsla sú um þorskveiðarnar,sem Hagfræðistofnun HáskólaÍslands kynnti í gær, er sterk-
ur stuðningur við ráðgjöf Hafrann-
sóknastofnunar til sjávarútvegsráð-
herra um afla næsta fiskveiðiárs.
Hagfræðistofnun tekur undir ráðgjöf
Hafró og telur raunar að bezt væri að
hætta þorskveiðum alveg í 3-4 ár. Það
sé hins vegar ekki raunhæft vegna
byggðasjónarmiða og annarra hags-
muna að ganga svo langt en hins veg-
ar telur Hagfræðistofnun HÍ að hægt
sé að ganga svo langt í niðurskurði,
sem Hafró leggur til.
Með útgáfu þessarar skýrslu hlýt-
ur að vera nokkuð ljóst, að Einar K.
Guðfinnsson sjávarútvegsráðherra
muni taka ákvörðun um að fylgja ráð-
gjöf Hafró. Hann hefur engin rök fyr-
ir annarri niðurstöðu. Til viðbótar er
ástæða til að benda á, að Sjómanna-
samband Íslands er fylgjandi því að
ráðgjöf Hafró verði fylgt. Hver er af-
staða LÍÚ? Samtökin hljóta að láta til
sín heyra. Þau hafa yfirleitt verið
fylgjandi verndarstefnu gagnvart
þorskinum og með miklum ólíkind-
um, ef þau taka aðra afstöðu nú.
Það eru sem sagt nokkuð sterkar
vísbendingar um, að smátt og smátt
sé að skapast býsna víðtæk samstaða
um að fylgja ráðgjöf Hafró.
Sjávarútvegsráðherra hefur smátt
og smátt breytt um tón frá því að ráð-
gjöf Hafró kom fram. Fyrst minnti
hann á, sí og æ, að aflareglan væri
óbreytt. Að undanförnu hefur hann
undirstrikað aftur og aftur að auðvit-
að verði niðurskurður án þess að tala
um hversu mikill hann verði.
Skýrsla Hagfræðistofnunar hefur
orðið til þess að Einar K. Guðfinns-
son hefur fleiri röksemdir á hendinni
til þess að fylgja ráðgjöf Hafró.
Þá má telja líklegt að samstaða
verði um að veita þeim byggðarlög-
um, sem verst verða úti, einhvern
stuðning í staðinn. Þjóðin hefur vel
efni á því. Og þótt svokallaðar sér-
stækar aðgerðir hafi verið eitur í
beinum Sjálfstæðisflokks og Fram-
sóknarflokks í ríkisstjórnartíð þeirra
flokka tveggja má ætla að víðtæk
pólitísk samstaða verði um slíkar að-
gerðir m.a. í þágu byggðarlaga á
Vestfjörðum, sem verða illa úti í svo
miklum niðurskurði þorskafla, sem
nú stefnir í.
Þótt núverandi ríkisstjórn gerði
ekkert annað en snúa við þeirri þró-
un, sem verið hefur á þorskstofnin-
um, hefði hún réttlætt tilveru sína.
Hér er um að ræða grundvallaratriði
fyrir framtíð þjóðarinnar. Auðlindin í
hafinu mun alltaf standa fyrir sínu
hvað sem öðru líður og nú er tækifæri
til að byggja hana upp á ný vegna
þess að vel árar á öðrum sviðum efna-
hags- og atvinnulífs.
Á þessari stundu er meiri ástæða
til bjartsýni um að ríkisstjórnin kom-
ist að skynsamlegri niðurstöðu í
þessu mikla hagsmunamáli þjóðar-
innar en kannski var ástæða til fyrst
eftir að ráðgjöf Hafró var kynnt.
Vonandi stendur ríkisstjórnin undir
þeim væntingum.
ALMENNINGSSAMGÖNGUR
Á VILLIGÖTUM?
Íslendingar eru þjóð einkabílsinseins og sannaðist á bílalestunum
sem mynduðust um síðustu helgi er
fólk streymdi utan af landi og til höf-
uðborgarsvæðisins. Þar fer ástandið
einnig versnandi; umferðarþunginn,
streitan og slysahættan eykst.
Þetta ástand mun ekki batna nema
gripið sé til markvissra ráðstafana.
Ókeypis strætóferðir eins og í Kópa-
vogi og að hluta til í Reykjavík á
næstunni, eru hvatning til að taka
strætó sem dugar þó tæpast til. Þeir
sem eiga bíla láta sig ekki hafa það að
ferðast með strætó því almennings-
samgangnakerfið á höfuðborgar-
svæðinu er einfaldlega afleitt.
Umtalsverð fjölgun þeirra sem
nota almenningssamgöngur er nauð-
syn. Fyrir því eru margþætt rök er
varða umhverfið; umferðaröryggi,
bílastæði, kostnað við umferðar-
mannvirki, mengun o.s.frv. Allt eru
þetta veigamiklir þættir er snúast
bæði um lífsgæði og þjóðhagslega
hagkvæmni. Það er því löngu ljóst að
ríki og sveitarfélög, ekki síst Reykja-
víkurborg, þurfa að sameinast um að
finna úrræði sem duga. Uppbygging
og þétting byggðar í miðborg
Reykjavíkur og í Vatnsmýrinni mun
til að mynda breyta miklu. Samt sem
áður liggur engin áætlun fyrir um
það hvernig eigi að koma íbúum (og
vaxandi fjölda ferðamanna) til erinda
sinna víðsvegar um borgina í framtíð-
inni. Því má spyrja hvort ekki sé
löngu tímabært að huga alvarlega að
framtíðarlausnum, svo sem léttlest-
um, sporvögnum eða áþekkum farar-
tækjum í Reykjavík?
Lest eða sporvagn sem gengi fram
og til baka úr vestasta hluta borg-
arinnar og allt upp að Norðlingaholti
myndi leysa mikinn vanda ef strætis-
vagnar gengju síðan hringinn um
hverfin norðan og sunnan megin til að
færa fólk að lestinni. Næsta stig gæti
síðan verið lest er gengi úr nágranna-
byggðunum sunnan við Reykjavík og
að miðborginni.
Vilhjálmur Þ. Vilhjálmsson, borg-
arstjóri Reykjavíkur og flutnings-
maður tillögu um að ríkið komi að al-
menningssamgöngum er samþykkt
var á fundi Samtaka sveitarfélaga á
höfuðborgarsvæðinu í fyrradag, telur
höfuðborgarsvæðið hafa „verið af-
skipt miðað við aðrar almennings-
samgöngur þjóðarinnar“. Hann
bendir jafnframt á að í stjórnarsátt-
málanum sé talað um áherslu á al-
menningssamgöngur. Í ljósi ástands-
ins og nauðsynlegrar framtíðar-
þróunar er tillagan tímabær – í raun
mikilvægt tækifæri til að taka þetta
málefni föstum tökum og móta nýja
sýn þar sem önnur viðhorf en þau að
fjölga akreinum og bílastæðum undir
einkabíla eru skoðuð.
Hægt er að lýsa skoðun á ritstjórnargreinum Morgunblaðsins á slóðinni http://morgunbladid.blog.is/
Eftir Gunnhildi Finnsdóttur
gunnhildur@mbl.is
Ætla má að á milli 4.000 og 5.000manns hafi gengið í Reykjavíkmeð Önnu og stöllum hennar,þeim Bríeti Birgisdóttur og
Soffíu Eiríksdóttur. Margir sem tóku þátt í
göngunni kljást við afleiðingar umferðar-
slysa daglega vegna starfa sinna, en auk
hjúkrunarfræðinga gengu meðal annars lög-
reglumenn, prestar, slökkviliðsmenn, sjúkra-
liðar og læknar.
Lagt var af stað frá Landspítalanum við
Hringbraut í glampandi sólskini. Fremstir
fóru hjúkrunarfræðingar sem báru 153 rauð-
ar blöðrur til þess að sýna samstöðu með
jafnmörgum slösuðum í umferðinni á síðasta
ári. Glaðværð ríkti meðal göngufólks þrátt
fyrir tilefni hennar. Hvítir sloppar og annar
einkennisklæðnaður heilbrigðisstarfsfólks
var áberandi og sjúkraliðar báru fána með
merki stéttar sinnar. Aðrir héldu á lofti
spjöldum með slagorðum á borð við „Meiri
hraði, meiri skaði“.
Í Skógarhlíð slógust sjúkraflutningamenn
og slökkviliðsmenn í hópinn og báru 31
svarta blöðru til minningar um þau sem lét-
ust í umferðinni á síðasta ári.
Gangan liðaðist áfram og náði um tíma frá
Bústaðavegi og yfir göngubrúna á Kringlu-
mýrarbraut. Starfsfólk LSH í Fossvogi sem
komst ekki frá vegna vinnu, stóð úti á svölum
og veifaði starfssystkinum sínum þegar þau
gengu hjá.
Soffía Eiríksdóttir ávarpaði göngufólk á
þyrlupallinum við spítalann. „Við erum
hrærðar yfir því hve margir tóku þátt, gang-
an verður árviss viðburður héðan í frá. Sam-
an getum við allt,“ hrópaði Soffía yfir mann-
fjöldann sem klappaði henni lof í lófa. Síðan
var talið niður og blöðrunum sleppt. Sumir
klöppuðu, en aðrir fylgdust með því í þögn
þegar þær svifu upp í himininn.
Ásdís Rafnar og Inga Hersteinsdóttir tóku
þátt í göngunni, en þær sitja í Rannsókn-
arnefnd umferðarslysa. Þær skoða alvarleg
umferðarslys niður í kjölinn til þess að kom-
ast að orsökum þess þegar fólk slasast alvar-
lega eða lætur lífið. Ásdís var ánægð með
framtakið og segir að fræðsla um orsakir og
afleiðingar umferðarslysa skipti miklu máli.
„Við erum til dæmis afskaplega meðvitaðir
bílstjórar því við vitum alltof vel hvernig
slysin gerast.“
Inga segir heilbrigðisstéttirnar bera hit-
ann og þungann af umferðarslysunum. „Fólk
kemur stórslasað og jafnvel látið inn til
þeirra og þau þurfa að gera sitt besta í
hverju tilfelli. Þetta leggst náttúrulega þungt
á þau,“ segir Inga og bætir við: „Ég held að
fólk fari að hugsa sinn gang þegar það sér
allan þennan hóp taka sig saman. Maður von-
ar náttúrlega að þetta nái til allra, ekki bara
þeirra sem eru samviskusamir, heldur líka
þeirra sem finnst gaman að spretta úr spori.“
Oddur Eiríksson neyðarflutningamaður
var einn þeirra sem gengu með svarta
blöðru. „Þetta er búið að vera frábært í dag.
Flott veður og góð þátttaka, ég átti ekki von
á svona mörgum,“ segir Oddur. Hann hefur
ekki tölu á því hvað hann hefur komið að
mörgum umferðarslysum á þeim 28 árum
sem hann hefur verið í þessu starfi, en segir
að það sé gríðarlegur fjöldi. „Mér finnst
hraðinn í umferðinni vera að aukast og þess
vegna eru slysin að verða verri.“
Erna Kristinsdóttir sjúkraliði á endurhæf-
ingardeild Grensáss er sammála Oddi um að
umferðarslysin séu að verða alvarlegri.
„Fólk er farið að koma til okkar miklu meira
slasað en áður.“ Ernu finnst standa uppúr
eftir daginn hversu margir tóku þátt. „Mér
fannst það mjög táknrænt þegar blöðrunum
var sleppt. Við vorum einmitt að tala um það
hvað svörtu blöðrurnar voru margar, en það
var líka merkilegt að sjá allar rauðu blöðr-
urnar sem standa sumar fyrir fólk sem hefur
farið í gegnum meðferð hjá okkur uppi á
Grensás.“
Jón Viðar Matthíasson, slökkviliðsstjóri
hjá slökkviliði höfuðborgarsvæðisins, segist
fyrst og fremst vona að átakið skili sér til
ungs fólks. „Manni sýnist ástandið stundum
vera að batna, en síðan sér maður alltaf ann-
að slagið dæmi um akstur á 180 til 200 kíló-
metra hraða. Ég held að þetta séu svartir
sauðir sem koma óorði á alla og að flest ungt
fólk hagi sér vel.“ Jón Viðar segist sann-
færður um gildi forvarnarstarfs í þessum
efnum. „Það verður að berjast gegn hrað-
akstri ungs fólk á sama hátt og reykingum
og gera hann hreinlega púkalegan.“
Þúsundir gengu
slysum í umferði
Heppin með veður Hjúkrunarfræðingar á Landspítala
minnast þeirra sem látist hafa í umferðinni og sýna sam
ina til umhugsunar um alvarlegar afleiðingar hraðakst
Gengið
sjúkrah
„Fyrst vorum við bara að
hugsa um að manna blöðr-
urnar, sem voru 184,“
segir Anna Arnarsdóttir, ein
þeirra þriggja hjúkrunar-
fræðinga sem áttu frum-
kvæðið að fjöldagöngu gegn
slysum í gær.
Morgunblaðið/Sigurður Jónsson
Göngufólk á Selfossi Um 100 manns gengu um götur Selfoss frá sjúkrahúsinu við Árveg,
að ráðhúsi Selfoss og þaðan að lögreglustöðinni. Góður andi var meðal göngumanna.