Morgunblaðið - 28.06.2007, Blaðsíða 26

Tíu ára valdatíð Tonys
Blairs er lokið í Bret-
landi. Gordon Brown
hefur loks fengið ósk
sína uppfyllta, hann er
orðinn forsætisráð-
herra. Davíð Logi
Sigurðsson fjallar um
þau sögulegu tíðindi
sem urðu í gær.
G
árungarnir hafa kallað
brotthvarf Tonys
Blairs af valdastóli í
Bretlandi lengstu
kveðjuathöfn sög-
unnar.
Það eru nefnilega ekki bara heilar
sex vikur síðan hann tilkynnti að
hann hygðist segja af sér sem for-
sætisráðherra á þessum tiltekna
degi, hann tilkynnti í raun sl. haust
að hann myndi brátt vera horfinn á
braut og meira að segja fyrir síðustu
þingkosningar í Bretlandi, sem
haldnar voru vorið 2005, var Blair
búinn að segja að hann yrði ekki aft-
ur í framboði.
En nú er stundin loksins runnin
upp. Gordon Brown er nýr forsætis-
ráðherra í Bretlandi, tíu ára valda-
ferill Tonys Blairs er á enda runn-
inn. Úti er ævintýri, eins og Blair
sagði sjálfur í kveðjuorðum sínum í
breska þinginu í gær. Skýrt var frá
því í gær að Blair myndi segja af sér
þingmennsku og verða sáttasemjari
„kvartettsins“ svokallaða – Evrópu-
sambandsins, Sameinuðu þjóðanna,
Bandaríkjanna og Rússlands – í
Mið-Austurlöndum, þ.e. í Palestínu.
Nýjum manni fylgdi
ferskur blær
Tony Blair vantaði fjóra daga upp
á að fylla 44 ár þegar hann varð for-
sætisráðherra í Bretlandi, en það
var 2. maí 1997. Hann er því enn
ungur maður þegar hann lætur af
embætti áratug síðar og Blair á
sjálfsagt eftir að láta að sér kveða
áfram, hann sest ekki í helgan stein
á þessum tímamótum.
Með Blair fylgdi ferskur andblær
inn í bresk stjórnmál eftir langa
valdatíð íhaldsmanna, andblær sem
smitaði út frá sér út í allt samfélagið.
Hugtakið „svala Bretland“ („Cool
Britannia“) varð til og barátta rokk-
sveitanna Oasis og Blur um titilinn
besta sveit Bretlands rifjast ein-
hverra hluta vegna upp í því sam-
hengi, kannski af því að yngra fólki
þótti Blair standa sér nær en bresk-
ir ráðamenn höfðu áður gert.
Það reyndi strax á hinn unga for-
sætisráðherra þetta sumar, fyrir
áratug síðan, en hann þótti fanga
betur en nokkur annar andrúms-
loftið, sem ríkti í Bretlandi þegar
Díana prinsessa fórst í bílslysi í Par-
ís. Blair virtist „í takti við tímann“,
fáum blandaðist hugur um að hann
ætti eftir að ríkja vel og lengi.
Blair gat í skjóli stórsigurs
Verkamannaflokksins í þingkosn-
ingum 1. maí 1997 gengið beint til
verka, hann hafði gott umboð frá
landsmönnum og eining ríkti innan
„nýja“ Verkamannaflokksins, eins
og Blair kallaði hann.
Hvergi varð þessara „vinda
breytinganna“ eins hratt vart og á
Norður-Írlandi, þar sem um ára-
tugaskeið höfðu geisað átök milli
mótmælenda og kaþólikka. Um það
getur undirritaður vitnað, enda þá
búsettur í Belfast.
Í valdatíð íhaldsmannsins Johns
Major, forvera Blairs, höfðu að vísu
verið uppi þreifingar, sem miðuðu
að því að koma formlegu friðarferli á
laggirnar, en það var einarður
ásetningur Blairs sem skipti sköp-
um. Blair lét það verða eitt af sínum
fyrstu verkum eftir að hann varð
forsætisráðherra að ferðast til Bel-
fast og boða breyttar áherslur, átak
sem átti eftir að leiða til frið
Norður-Írlandi.
Merkilegustu eftirmælin
féllu um Blair í gær, þegar
síðasta sinn mætti þingheim
legum fyrirspurnatíma fors
herra, voru því að mörgu le
sem féllu af vörum Ians Pai
leiðtoga sambandssinna á N
Írlandi og oddvita heimastj
héraðinu.
Paisley hefur aldrei verið
fyrir fagurgala og hann var
inheldur framanaf enginn a
forsætisráðherrans unga. H
þótti Blair t.a.m. alltof reiðu
að eiga samskipti við stjórn
Írska lýðveldishersins (IRA
Féin, og lét nokkur vel valin
falla um Blair af þeirri ástæ
aði hann um að virða að vet
sár sem ódæði IRA höfðu v
En Paisley þakkaði Blair
in störf á N-Írlandi í gær og
honum góðs gengis í nýju st
sáttasemjara.
„Ég vona að honum takis
urtaka það sem gerðist á N
Írlandi,“ sagði Paisley en þ
mótmælendur og kaþólikka
völdum og hryðjuverk IRA
sögunni til.
Brown stokkar upp
Blair baðst formlega laus
fundi með Elísabetu II. Bre
drottningu laust eftir hádeg
Í kjölfarið fór Gordon Brow
drottningar og fékk umboð
Brown tekinn vi
að beita sér fyrir
AP
Á tímamótum Tony Blair ásamt fjölskyldu sinni í gær, áður en hann fór á fund Elísabetar
Englandsdrottningar og baðst lausnar. Á hægri hönd Blairs er sonur hans, Euan. Vinstra meg-
in eru dóttir hans, Kathryn, Cherie, eiginkona hans, og synirnir Nicky og Leo (fyrir framan).
Nýt
stræ
röð
26 FIMMTUDAGUR 28. JÚNÍ 2007 MORGUNBLAÐIÐ
Einar Sigurðsson.
Styrmir Gunnarsson.
Forstjóri:
Ritstjóri:
STOFNAÐ 1913
Útgefandi: Árvakur hf., Reykjavík.
Aðstoðarritstjóri:
Karl Blöndal.
Fréttaritstjóri:
Björn Vignir Sigurpálsson.
ÍSLAND OG AFRÍKA
Það er vel til fundið hjá Ingi-björgu Sólrúnu Gísladóttur, ut-anríkisráðherra, að sækja leið-
togafund Afríkuríkja, sem stendur
yfir þessa dagana í Gana. Ástæðan er
sú, að ef við Íslendingar eigum að
beina þróunaraðstoð okkar í einhverja
sérstaka átt, þá er það til Afríkuríkja.
Í raun og veru stendur þróunarað-
stoð okkar Íslendinga við Afríkuríki
bæði traustum og djúpum rótum. Það
er öðrum fremur að þakka íslenzkum
kristniboðum, sem hafa á undanförn-
um áratugum unnið að merkilegu
hjálparstarfi í Afríku í kyrrþey og án
þess að bumbur hafi verið barðar eins
og nú tíðkast um of.
Á undanförnum árum hafa bæði op-
inberir aðilar og einkaaðilar unnið að
hjálpar- og þróunarstarfi í Afríku.
Þessi starfsemi byggist á þeim
grunni, sem kristniboðarnir lögðu.
Þeir lögðu mikið af mörkum og þess
vegna m.a. er Íslendingum vel tekið í
þeirri heimsálfu, þar sem fátækt er
einna mest í heiminum.
Þeir tiltölulega litlu fjármunir, sem
við Íslendingar leggjum fram til
hjálparstarfa og þróunaraðstoðar nýt-
ast vel í Afríkuríkjum ef rétt er á hald-
ið.
Við Íslendingar stöndum frammi
fyrir erfiðum ákvörðunum á þessu
sviði. Við erum aðilar að hernaðarað-
gerðum Atlantshafsbandalagsins í
Afganistan, þótt við höfum engan her.
Við höfum samþykkt þessar aðgerðir,
sem ein af aðildarþjóðum Atlantshafs-
bandalagsins og erum þess vegna
ábyrg fyrir þeim. Önnur aðildarríki
telja, að við eigum að leggja fram
meiri peninga og meiri mannskap í
Afganistan. Við höfum hins vegar
enga þjálfun í að starfa á ófriðarsvæð-
um.
Á hinn bóginn vitum við af fenginni
reynslu, að við getum gert gagn hjá
fátækum þjóðum Afríku. Sú hjálpar-
starfsemi greiðir hins vegar ekki að-
gangseyri okkar að Atlantshafs-
bandalaginu, sem ekki er lengur
greiddur með því að veita Bandaríkja-
mönnum hernaðarlega aðstöðu á Ís-
landi.
Með ferð sinni á fund leiðtoga Afr-
íkuríkja mun utanríkisráðherra kynn-
ast betur en ella þeim vandamálum,
sem Afríkuríkin standa frammi fyrir.
Afríka á umfram aðra heimshluta að
verða sá vettvangur, sem við einbeit-
um okkur að í hjálparstarfi. Þess
vegna er ferð utanríkisráðherra þang-
að bæði tímabær og sérstakt fagnað-
arefni.
Væntanlega verður ferð utanríkis-
ráðherra til Gana til þess að hjálpar-
starf og þróunaraðstoð við Afríkuríki
verði tekin fastari tökum og stefnu-
mörkun á þessu sviði verði markviss-
ari.
Við eigum að inna þetta starf af
hendi í anda kristniboðanna. Vinna
vel, nýta þá fjármuni sem við höfum
yfir að ráða en gera það af hógværð og
án yfirborðsmennsku.
Afríkubúar þurfa ekki á að halda
fjölmennum sendinefndum frá Íslandi
heldur raunverulegri aðstoð.
ÖRYGGI Í SUNDLAUGUM
Eftirliti við sundstaði er ábóta-vant. Í sumum laugum úti á
landi er starfslið of fámennt og þess
eru dæmi að einn starfsmaður sé við
vinnu á sundstað þar sem mörg
hundruð manns fara um á dag. For-
eldrar fylgjast ekki alltaf nógu vel
með börnum sínum í sundlaugum.
Þetta kemur fram í samtali við Her-
dísi Storgaard, forstöðumann For-
varnarhúss Sjóvár, í Morgunblaðinu í
dag.
Á þessu ári hafa fjögur börn verið
nærri því að drukkna í sundlaugum á
Íslandi. Herdís segir að í kjölfar þess-
ara óhappa hafi starfsfólk sundstaða
haft samband við sig til að benda á
skort á öryggi.
Sund er holl hreyfing og mikil
skemmtun fyrir börn, en slysin gera
ekki boð á undan sér. Þess vegna þarf
öryggisgæsla að vera fyrsta flokks.
Herdís segir að iðulega gangi aðeins
einn starfsmaður í öll störf í sund-
laugum á landsbyggðinni, þótt reglur
kveði á um að einn starfsmaður eigi
að sinna laugargæslu við svokallaðar
kennslulaugar og engu öðru.
Settar hafa verið skýrar reglur um
öryggi á sundstöðum og það á að fara
eftir þeim. Fólk syndir ekki aðeins í
sundlaugum, sumar þeirra eru nánast
orðnar að skemmtigörðum þar sem er
að finna rennibrautir af öllum stærð-
um og gerðum. Um rennibrautir gilda
ákveðnar reglur rétt eins og laugarn-
ar sjálfar. Þær geta verið hættulegar
ungum börnum og yngstu börnin eiga
ekki að fá að fara í þær nema í fylgd
með fullorðnum. Upp á þetta þurfa
starfsmenn að passa, en foreldrar
bera einnig ábyrgð í þessum efnum.
Herdís Storgaard leggur áherslu á
skyldur þeirra, sem reka sundstaði, í
öryggis- og eftirlitsmálum, en hún
horfir líka til foreldra og segir að þeir
bregðist of oft eftirlitsskyldu sinni.
„Ef það kemur í ljós að ábyrgðin er
ekki hjá rekstraraðila sundstaðarins,
heldur sé við foreldra að sakast þá er
barnaverndarnefnd tilkynnt um mál-
ið,“ segir Herdís og vísar til þess
hvernig málum er háttað á Bretlandi
og á Norðurlöndunum. „Það er þetta
sem ég kalla á,“ segir hún. Herdís
hefur þegar tekið þetta mál upp við
umboðsmann barna, Ingibjörgu
Rafnar, og hyggst gera það að nýju
þegar Margrét María Sigurðardóttir
tekur við starfinu um mánaðamótin.
Hér á landi rannsaka sérstakar
nefndir bílslys og sjóslys. Ætti sama
máli að gegna um slys í sundlaugum?
Hlutverk þessara nefnda er fyrst og
fremst að fyrirbyggja að slys endur-
taki sig. Sundlaugaslysin á þessu ári
bera því vitni að aðgerða er þörf. Það
þarf að fara yfir öryggismálin,
tryggja að farið sé eftir settum
reglum og skoða hvernig rannsókn
slíkra atvika eigi að fara fram. Það
þarf einnig að brýna fyrir foreldrum
að þeir beri ábyrgð á börnum sínum í
sundlaugum rétt eins og í umferðinni.
Hægt er að lýsa skoðun á ritstjórnargreinum Morgunblaðsins á slóðinni http://morgunbladid.blog.is/
Andstaðan Mynd af hermanni sem féll í Írak hafði verið hengd u
ir framan Downing-stræti 10 þar sem andstæðingar Íraksstríðsi
vaktina í gær og minntu á ábyrgð Tonys Blairs á stöðu mála í Íra