Morgunblaðið - 14.10.2007, Side 4

4 SUNNUDAGUR 14. OKTÓBER 2007 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
F
yrir kemur að orð falli
þannig, að ég átta mig
ekki á, hvort hugur fylgir
máli. Mér dettur í hug, að
fullyrðingunni sé slegið
fram til að fá athygli. Af því að ekkert
sé hættulegra en að hverfa inn í þögn-
ina. Gleymast.
Ágúst Ólafur Ágústsson alþing-
ismaður og varaformaður Samfylking-
innar lýsti þeirri skoðun sinni hér í
Morgunblaðinu fyrir skömmu, að fjár-
málageirinn væri orðinn svo fyrirferð-
armikill í efnahagslífinu, að tungumálið
væri til trafala. Þess vegna ættum við
að huga að tvítyngdri stjórnsýslu, ís-
lenskri og enskri. Ísland yrði þá enn
álitlegri kostur fyrir erlenda fjárfesta
og samskipti auðveldari en nú.
Í alþjóðlegum samskiptum er talað
það tungumál sem skilst. Að öðrum
kosti getur ekki orðið úr viðskiptum.
Þjóðtungan er töluð í löndunum sjálf-
um. Ég heyrði þá ráðleggingu í morg-
unútvarpinu fyrir skömmu, að skyn-
samlegt væri að tala ensku, ef við
ættum viðskipti við Dani, af því að hvor-
ugur talaði þá sitt móðurmál. Þess var
ekki getið, hvaða tungumál rétt þætti
að tala við Englendinga.
Ýmsir aðrir en Ágúst Ólafur bera
kinnroða fyrir íslenskuna vegna fæðar
okkar, eða óttast um hana. Ég er í hvor-
ugum hópnum. Síðustu vikur hef ég
gluggað í verk okkar ungu höfunda, ljóð
og sögur, og glaðst yfir, hversu ólíkir
þeir eru og tungutakið frjótt. Mörg
verkanna hafa komið út í erlendum
þýðingum. Ragnar í Smára velti því fyr-
ir sér, hvers vegna Færeyingar og Ís-
lendingar ættu svo marga listamenn.
Og svaraði sér sjálfur með því að segja,
að þeir stæðu svo nálægt hinni lifandi
náttúru. Tunga þjóðar er ekki í hættu,
ef hún er í stöðugri endurnýjun í sinni
eigin mynd.
Af svipuðum toga er sú hugmynd að
leggja niður krónuna af því að við ráð-
um ekki við að hafa eigin gjaldmiðil.
Ágúst Ólafur hefur áhuga á evrunni og
slær því fram, að við höfum tvær mynt-
ir hér á landi, verðtryggðu krónuna og
óverðtryggðu krónuna: „Ein mynt fyrir
viðskiptalífið – önnur fyrir almenning?“
hefur hann í fyrirsögn greinar sinnar
sem vegna innihalds hefði eins getað
verið: „Enska fyrir viðskiptalífið – ís-
lenska fyrir almenning?“
Verðtrygging krónunnar var tekin
upp af nauðsyn og er skýringin á þeim
mikla sparnaði, sem orðið hefur hér á
landi. Verðtyggingin og jákvæðir vextir
hafa valdið því, að hægt hefur verið að
láta lífeyrisloforðin halda verðgildi sínu
og raunar gott betur. Hjá Lífeyrissjóði
verslunarmanna voru áunnin lífeyr-
isréttindi og greiðslur til lífeyrisþega
hækkuð um 4% 1. janúar 2006 og 7%
2007. En ef horft er tíu ár aftur í tímann
hefur sjóðnum tekist að bæta lífeyr-
isréttindi og hækka lífeyrisgreiðslur
um 21% umfram almennar verðlags-
breytingar skv. vísistölu neysluverðs.
Ekki hefur tekist að sýna fram á, að
við höfum ávinning af því að ganga í
Evrópusambandið, enda efnahagur
okkar svo góður, að við ættum ekki kost
á neinum tilhliðrunum eða umbunum
eins og ítrekað hefur verið. En umræð-
an heldur áfram. Eða eins og Sigurður
Guðmundsson segir í Tabúlarasa í
spjalli við tunguna, sem hann hugsar
sér í gervi konu:
Ég er enginn spámaður, en mér
finnst alls ekki ólíklegt að eftir tuttugu
og fimm ár eða svo verði Norðurlönd-
unum, sem þá eru öll gengin í Evrópu-
bandalagið, boðið, ráðlagt eða skipað
frá Brussel að koma sér saman um eitt
tungumál, og að það yrði þá langlíkleg-
ast danska.
Að sjálfsögðu yrði engum bannað að
tala íslensku á Íslandi, þvert á móti;
hún yrði sett á þjóðskrá hjá Evrópu og
dælt í hana styrkjum og á þann hátt
viðhaldið sem minjagripi. Íslenskan
yrði friðlýst líkt og indíánaættbálkur í
fjarlægum frumskógi. Og þar með vær-
ir þú komin á ellistyrk.
Enska fyrir viðskiptalífið – íslenska fyrir almenning?
PISTILL » Af því að ekkert sé
hættulegra en að
hverfa inn í þögnina.
Gleymast.
Halldór
Blöndal
Hljóðpistlar Morgunblaðsins,
Halldór Blöndal les pistilinn
HLJÓÐVARP mbl.is
INGIBJÖRG Sólrún Gísladóttir ut-
anríkisráðherra segir að það sé
mjög ánægjulegt að vísindanefnd
Sameinuðu þjóð-
anna um lofts-
lagsbreytingar
og formaður
hennar, Rajendra
Pachauri, skuli
hafa ásamt Al
Gore fengið frið-
arverðlaun Nób-
els í ár. Í því fel-
ist mikil hvatning
fyrir Íslendinga
því Pachauri hafi
litið mjög til Íslands og talið að við
gætum verið leiðandi í loftslagsmál-
um.
Ingibjörg Sólrún sagði að í þeim
efnum væri Pachauri ekki síst að
horfa til þess hvernig við hefðum
náð tökum á nýtingu endurnýjan-
legra orkugjafa. Hann hefði verið
hér á landi nýverið og unnið með ís-
lenskum stjórnvöldum. Hún hefði
átt mjög góðan fund með honum hér
á landi og hitt hann síðan einnig á
þingi Sameinuðu þjóðanna í New
York.
„Mér finnst þetta mjög mikið
gleðiefni og mikil hvatning fyrir
okkur,“ sagði hún.
Ingibjörg Sólrún bætti við að hún
teldi að Nóbelsnefndin væri með
þessu að vekja enn frekari athygli á
mikilvægi þessa málstaðar fyrir ör-
yggi og frið í heiminum, því lofts-
lagsbreytingar snertu lífsgæði fólks
um allan heim.
Hún sagði að framundan væru
ráðstefnur um loftslagsmálin á Balí í
desember og síðan í Kaupmanna-
höfn eftir það. „Menn eru að vinna
að undirbúningi þess hvað eigi að
taka við af Kyoto árið 2012 og Nób-
elsnefndin er að undirstrika mik-
ilvægi þess að það sé tekið á þessum
málefnum af alvöru og með bindandi
hætti af alþjóðasamfélaginu,“ sagði
Ingibjörg Sólrún ennfremur.
Mikil hvatn-
ing fyrir
Íslendinga
Ingibjörg Sólrún
Gísladóttir.
LOKA þurfti Melatorgi við Hring-
braut og Suðurgötu í gærmorgun
en þar hafði bíl verið ekið út af veg-
inum og hann skemmst. Í stað þess
að kalla á aðstoð lét ökumaðurinn
sig hins vegar hverfa og teppti bíll-
inn umferð. Lögregla og slökkvilið
mættu á staðinn og var bíllinn dreg-
inn á brott með kranabíl.
Bíll teppti
Melatorg
♦♦♦
Eftir Sigrúnu Ásmundsdóttur
sia@mbl.is
SKIPULAG Reykjavíkur hefur
þróast í gegnum ákveðna hug-
myndafræði alveg frá upphafi og það
má greina mjög sterk áhrif af hug-
myndafræði 20. aldar í því. Skipulag
sem búið var til á 7. áratugnum hefur
enn mjög mikil áhrif og hefur í raun
ekki breyst mjög mikið. Þetta segir
Sverrir Bollason umhverfisverk-
fræðingur, en hann flutti nýlega
meistararitgerð sína við umhverfis-
og byggingaverkfræðiskor Háskóla
Íslands.
Ein af niðurstöðum hans er að
skipulag hafi áhrif á verðmæti fast-
eigna, t.d. með tilliti til þess hver
fjarlægð frá íbúðarsvæðum er inn í
miðbæjarkjarna. „Eftir því sem fjær
miðborgarsvæði er komið lækkar
verðið,“ segir Sverrir, „og þessi áhrif
verða meiri eftir því sem fjarlægð-
irnar verða meiri. Þetta er dæmi um
að skipulag geti haft áhrif á verð-
myndun.“
Á 7. áratugnum voru hverfi skipu-
lögð í heild sinni og það telur Sverrir
jákvætt. „Þetta er alls ekkert sjálf-
gefið,“ segir hann, „en þetta er ein af
þeim ákvörðunum sem óafvitandi
voru teknar á 7. áratugnum. Það er
ekkert fjallað sérstaklega um það og
það er ekki rökstutt. Fólki hefur
augljóslega fundist þetta sjálfsagt,“
segir Sverrir og bendir í því sam-
bandi jafnframt á byggingu hita-
veitna. „Það er í sjálfu sér einsdæmi
að byggðar séu hitaveitur eins og hér
er gert. En okkur finnst það mjög
sjálfsagt.“
Verði þróað sem ein heild
Sverrir telur tíma kominn á að
skipulag höfuðborgarsvæðisins verði
þróað sem ein heild. „Svæðisskipu-
lag er ákvörðunarvald án fram-
kvæmdavalds, sem er afar óheppileg
staða,“ segir hann og bendir á að
sveitarfélög á höfuðborgarsvæðinu
reki sameiginlega Strætó bs. og
Sorpu bs. „Sveitarfélögin standa líka
að því að búið sé til svæðisskipulag,
en það er hins vegar enginn sem sér
um reksturinn á þessu svæðisskipu-
lagi, engin skrifstofa sem tekur af-
stöðu til breytinga sem þurfa að
koma til, þ.e.a.s ekkert ígildi skipu-
lagssviðs Reykjavíkurborgar fyrir
svæðisskipulagið. Það veldur því að
það þróast ekki jafnhratt og aðal-
skipulag sveitarfélaganna. Afleiðing-
ar þess má t.d. sjá í átökum sem orð-
ið hafa milli Reykjavíkur,
Garðabæjar og Kópavogs. Auk þess
veldur þetta því að misræmi er í
stefnu sveitarfélaganna,“ segir
Sverrir.
Ritgerð Sverris ber heitið Áhrif
borgarskipulags á verðmæti bygg-
ingarlands og er fræðilegt yfirlit þar
sem litið er til tveggja þátta, annars
vegar hvaða áhrif skipulag hefur á
hagfræðilega þætti Reykjavíkur-
borgar og hins vegar hvernig hag-
fræðin hefur áhrif á skipulagslega
þætti í borginni.
Skipulag hefur áhrif á verð-
mæti fasteigna og lands
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Nálægð Sverrir Bollason verkfræðingur segir nálægð við miðbæjarkjarna
auka verðmæti fasteigna. Eftir því sem fjær dregur lækkar verðið.
UMHVERFISÞINGI lauk skömmu
eftir hádegi í gær en á þinginu, sem
haldið var á Hótel Nordica, fóru
m.a. fram pallborðsumræður um
markaði. Áður höfðu flutt erindi
þau Ósk Vilhjálmsdóttir myndlist-
armaður, Ólafur Páll Jónsson, lekt-
or við Kennaraháskóla Íslands, Að-
alheiður Héðinsdóttir forstjóri,
Þóra Ellen Þórhallsdóttir, prófess-
or við Háskóla Íslands og sr. Sigríð-
ur Guðmarsdóttir.
umhverfismál með þátttöku full-
trúa stjórnmálaflokkanna á Al-
þingi, umhverfisverndarsamtaka á
landinu og hagsmunaaðila á vinnu-
Morgunblaðið/Golli
Umhverfismálin rædd í þaula